جایی که دین، طبیعت و اندیشهورزی بهم میرسد / علی نیکویی جشن اردیبهشتگان نمونهای برجسته از پیوند دین، اخلاق و طبیعت در فرهنگ ایران باستان است. این جشن با تأکید بر راستی، پاکی و نظم ایزدی، ارزشهای بنیادین زرتشتی را ترویج میکرد و با آیینهایی مانند پوشیدن لباس سپید و توجه به گلها، حس زیباییشناسی و ارتباط با طبیعت را در جامعه تقویت مینمود. 1404/2/4 ۱۱:۴۱
قرب پنجاه سال بردی رنج.../ مسعود امیرخانی نکته عجیب در احوال نیکلسون آن است که این مرد بزرگ با داشتن معلومات بسیار، قادر به تکلم به زبانهای فارسی و عربی نبود و حتی یکبار هم در مدت زندگانیاش از کشور ایران و ممالک عربی، که این همه عاشق ادبیاتشان بود، دیدن نکرد. در سال ۱۹۲۲ دولت ایران رسماً از نیکلسون برای سفر به ایران دعوت کرد. ولی با وجود میل فراوانی که به دیدن ایران داشت پاسخ داد: «تا تألیف سلسله کتابهایی که راجع به مثنوی آغاز کردهام به پایان نرسد، از پشت این میز تحریر برخاستن نتوانم.» 1404/2/4 ۱۱:۳۲
عشق به ایران تا جهانمیهنی پسامدرن / موسی اکرمی این مطلب به بررسی سیر تحول فکری داریوش شایگان، روشنفکر و پژوهشگر ایرانی، از دلبستگی به سنتگرایی و فرهنگ ایران تا گرایش به پسامدرنیته و جهانمیهنی میپردازد. 1404/2/4 ۱۱:۱۸
داستانهای حماسی مشرق / پروفسور ریچارد فرای آغاز روایات حماسی در ایران شاید مصادف باشد با ظهور زرتشت که در اعصار بعدی در داستانهای حماسی تأثیر گذاشت. اگر زرتشت نبود، حماسه در ایران به همان سرنوشتی دچار میشد که در میان هندیان و ژرمن ها دچار آمد، یا حتی ممکن بود با سلطه یونانیان یا تازیان بر ایران از میان برود. 1403/12/22 ۱۳:۲۸
كوروش كبیر و خاطره فداكاری «سرباز گمنام» وطن دكتر محمدابراهیم باستانی پاریزی (۱۳۹۳-۱۳۰۴ش.)، تاریخدان، پژوهشگر، شاعر، موسیقیپژوه، استاد دانشگاه تهران و... بود. وی در مقالهای با تیتر «فداكاریهای تاریخی در تاریخ ایران» در نخستین شماره مجله «بررسیهای تاریخی» در سال ۱۳۴۵، به شرح فداكاری «سرباز گمنامی» میپردازد كه جان «كوروش كبیر» را در یكی از میدانهای نبرد نجات داد 1403/10/23 ۱۰:۰۶
حب وطن / محمدعلی فروغی محمدعلی فروغی دردشتی (۱۲۵۶ – ۵ آذرماه ۱۳۲۱)، نامور به ذُکاءُالمُلک، نویسنده و سیاستمدارِ نامدار ایرانی و از فعالان و مبارزان برجستهی جنبش مشروطه بود. 1403/10/15 ۱۰:۲۰
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی کتابخانۀ ارزشمند شادروان سلطانعلی سلطانی نخستین مجموعه و گنجینه به معنای واقعی کلمه بود که در چهارم خردادماه ۱۳۶۸ از سوی بازماندگان استاد به مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اهدا شد و در محلی مخصوص و به نام این خاندان نگهداری میشود. 1403/9/18 ۲۱:۵۳
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایتالله مجیدی سید میرزا محمد نصیر الحسینی ملقب به فرصت الدوله شیرازی متخلص به فرصت و معروف به آقامیرزا(۱۲۷۱-۱۳۳۹ق) شاعر، خطاط، نقاش، موسیقی دان و از نخستین محققین ایرانی که در زمینۀ معرفی آثار باستانی سرزمین ما همت گماشته، ضمن توصیف و اندازه گیری دقیق، تصویر و نقشۀ آن ها را نیز ارائه کرده است. 1403/8/9 ۱۰:۵۷
خوروبیابانک در رهگذر روزگاران سیدعلی آل داود، عضو شورای علمی عالی دائرهالمعارف بزرگ اسلامی گفت: ناصرخسرو اولین سیاحی است که از خوروبیابانک عبور کرده است، او به قلعه کهنسال بزرگی که در بیاضه قرار دارد، نیز اشاره کرده است. او اشاره میکند که دژی در اینجا قرار گرفته و حاکمی دارد که او را فرمانروای طبس تعیین کرده است. 1404/2/4 ۱۱:۳۷
معادلسازی یا معماپردازی در کلمات فارسی؟ گفت وگو با دکتر تقی پورنامداریان، چهره برجسته زبان و ادبیات فارسی، درباره معادل گزینی های جدید کلمات غیرفارسی توسط بخش معادل گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و چالش های آن 1404/2/4 ۱۱:۰۲
اسطورهشناسی تختجمشید و عالیقاپو در گفتوگو با «بهروز عوضپور» بهروز عوضپور: مفهوم دولتخانه در دورههای متفاوت از تاریخ ایران اشکال گوناگونی یافته است، و بیتردید از نقاط عطف آن میتوان به دو دورۀ خاص یعنی از دوران پیشااسلامی پا به پای کروزر به دورۀ هخامنشیان و از دوران پسااسلامی بنا بر اصول و اساس مدنظر «ژرژ فردریش کروزر» به دورۀ صفویان اشاره کرد. 1404/2/4 ۱۰:۳۷
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۲) واپسین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ١۴٠٣، غروب یکشنبه، بیستوششم اسفند برگزار شد. 1403/12/27 ۱۶:۴۰
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۱) واپسین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ١۴٠٣، غروب یکشنبه، بیستوششم اسفند برگزار شد. 1403/12/27 ۱۶:۳۸
گزارش تصویری برگزاری آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی – بخش سوم آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، صبح شنبه، یازدهم اسفند در مرکز همایشهای بینالمللی رایزن برگزار شد. 1403/12/12 ۱۱:۵۰