عیاران، شوالیههای ایرانی / هانری کربن در عصر ساسانی و چه بسا پیش از آنها، گروهی از جوانمردان ایرانی به نام «اسواران» (به معنی اسب سواران) پیدا شدند که به دستگیری از مستمندان و افتادگان همت گماشتند. در طبقات پایین تر نیز دیگر جریان یاران (ایاران، عیّاران) پدید آمد که در عصر اسلامی به فتوت. جوانمردی نامور شد و در طی جنگهای صلیبی به غرب راه یافت. این نوشتار خلاصه ای از آن جریان عظیم فرهنگی را بازگو می کند. 1403/12/19 ۱۱:۱۵
نخستین شواهد تاریخی رواج شعر سعدی در تصوف هند / مسعود فریامنش نخستین شواهد تاریخی رواج شعر سعدی در تصوف هند 1403/12/19 ۱۱:۰۷
او مورخ فرهنگ است / رضا داوری اردکانی می‌گویند و نادرست هم نمی‌گویند که تاریخ گزارش حوادث گذشته است. اما همه حوادث گذشته تاریخی نیستند و مورخ آنها را گزارش نمی‌کند. چه حوادثی تاریخی‌اند؟ 1403/12/15 ۰۹:۴۹
كوروش كبیر و خاطره فداكاری «سرباز گمنام» وطن دكتر محمدابراهیم باستانی پاریزی (۱۳۹۳-۱۳۰۴ش.)، تاریخدان، پژوهشگر، شاعر، موسیقی‌پژوه، استاد دانشگاه تهران و... بود. وی در مقاله‌ای با تیتر «فداكاری‌های تاریخی در تاریخ ایران» در نخستین شماره مجله «بررسی‌های تاریخی» در سال ۱۳۴۵، به شرح فداكاری «سرباز گمنامی» می‌پردازد كه جان «كوروش كبیر» را در یكی از میدان‌های نبرد نجات داد 1403/10/23 ۱۰:۰۶
حب وطن / محمدعلی فروغی محمدعلی فروغی دردشتی (۱۲۵۶ – ۵ آذرماه ۱۳۲۱)، نامور به ذُکاءُالمُلک، نویسنده و سیاستمدارِ نامدار ایرانی و از فعالان و مبارزان برجسته‌ی جنبش مشروطه بود. 1403/10/15 ۱۰:۲۰
آنچه ایران به جهان آموخت / عبدالحسین زرینكوب ایران باستانى به دنیا درس تسامح آموخت، درس عدالت و درس قانون و انضباط یاد داد. به دنیایى كه آشور و بابل و مصر و یهود آن را از تعصب و خشونت آكنده بود، نشان داد كه با اعمال تسامح بهتر میتوان امپراتوری هاى بزرگ را از اقوام گونهگون به وجود آورد و اداره كرد. به دنیا تعلیم داد كه عدالت هم اگر با دقت و مساوات همراه باشد، به اندازه آزادى یا بیش از آن میتواند صلح و آرامش را تأمین كند. 1403/5/3 ۱۰:۰۰
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی کتابخانۀ ارزشمند شادروان سلطانعلی سلطانی نخستین مجموعه و گنجینه به معنای واقعی کلمه بود که در چهارم خردادماه ۱۳۶۸ از سوی بازماندگان استاد به مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اهدا شد و در محلی مخصوص و به نام این خاندان نگهداری می‌شود. 1403/9/18 ۲۱:۵۳
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایت‌الله مجیدی سید میرزا محمد نصیر الحسینی ملقب به فرصت الدوله شیرازی متخلص به فرصت و معروف به آقامیرزا(۱۲۷۱-۱۳۳۹ق) شاعر، خطاط، نقاش، موسیقی دان و از نخستین محققین ایرانی که در زمینۀ معرفی آثار باستانی سرزمین ما همت گماشته، ضمن توصیف و اندازه گیری دقیق، تصویر و نقشۀ آن ها را نیز ارائه کرده است. 1403/8/9 ۱۰:۵۷
سه سند اروپایی که نشان می دهد جزایر سه گانه برای ایران است اسناد تاریخی بسیاری در موزه ملی ملک موجود است و نگهداری می‌شود که حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه (بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) را اثبات می‌کند. 1403/8/8 ۱۱:۱۵
گفت‌وگو با احسان ناظم‌بکایی درباره کتاب «ایران در عصر امامان» احسان ناظم‌بکایی می‌گوید: خط سیر اصلی کتاب، نسبت تاریخ ایران با زندگی امامان و بررسی وقایع نزدیک به این دو موضوع است. بنابراین با تمرکز بر این دو موضوع، سایر موضوعات مانند وضعیت سایر بخش‌های جهان و فرق اسلامی تحت‌الشعاع قرار گرفته است. 1403/12/20 ۱۲:۰۷
گفت‌وگو با سیدرضا باقریان موحد مولف کتاب «سالنامه‌های مدارس ایران» سیدرضا باقریان موحد، مولف کتاب «سالنامه‌های مدارس ایران» گفت: سالنامه‌های مدارس ایران با وجود اهمیت و ارزش ذاتی، متاسفانه نتوانستند آن طور که شاید و باید در نقشه جامع علم و دانش ایران، جایگاه واقعی خود را بیابند؛ این سالنامه‌ها در کتابخانه‌ها دچار بحران هویت و معمولاً بین قفسه کتاب‌ها و قفسه نشریات و مجلات در حال کوچ و جابجایی بودند. 1403/12/20 ۱۱:۰۰
حفاظت از بقایای چندرنگی در هنر هخامنشی الکساندر ناگل، مولف کتاب «رنگ و معنی در هنر هخامنشی پارسی» گفت: رنگ در دل بنای تخت جمشید نهادینه شده بود. امروز اگر شما به تخت جمشید بروید، هیچ رنگی نمی‌بینید اما من خواستم که با روش میکروسکوپی این رنگدانه‌ها را پیدا کنم زیرا معتقدم که نقاشان چه در این دوره و چه در عهد باستان، نقش مهمی را ایفا کردند و اهمیت و جایگاه بسیار مهمی داشتند. 1403/12/19 ۱۱:۳۳
گزارش تصویری برگزاری آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی – بخش سوم آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، صبح شنبه، یازدهم اسفند در مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن برگزار شد. 1403/12/12 ۱۱:۵۰
گزارش تصویری برگزاری آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی – بخش دوم آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، صبح شنبه، یازدهم اسفند در مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن برگزار شد. 1403/12/12 ۱۱:۴۸
گزارش تصویری برگزاری آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی – بخش نخست آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، صبح شنبه، یازدهم اسفند در مرکز همایش‌های بین‌المللی رایزن برگزار شد. 1403/12/12 ۱۱:۴۶