علوم

نمایش 401 تا 450 از 567 مورد

موضوع بندی
- همه موضوعات

جستجوی الفبایی

ابوجعفر بن غزال | ابوالحسن دیانت احمد، پزشک اندلسی (سدۀ ۶ ق / ۱۲ م). وی از روستای فجیره واقع در منطقۀ المریه برخاست (ابن ابی اصیبعه، ۲ / ۸۰).
ابوالجود | محمدعلی مولوی محمد بن احمد بن لیث، ریاضی‌دان برجستۀ ایرانی سدۀ ۴ ق / ۱۰ م. از تاریخ تولد، سرگذشت، جای زندگی و درگذشت او آگاهی چندانی نداریم.
ابوحاتم اسفزاری |
ابو الحجاج نیشابوری | یونس کرامتی يوسف بن احمد، رياضي‌دان ايراني.
ابوالحسن اهوازی | بخش علوم احمد بن‌ حسین، ریاضی‌دان و منجم ایرانی سدۀ ۴ و ۵ ق.
ابوالحسن خان بهرامی | شهناز رازپوش پسر عبدالوهاب خان تفرشی (۲۳ ربیع‌الاول ۱۲۶۱-۱۳۳۲ ق / ۱ آوریل ۱۸۴۵-۱۹۱۴ م)، پزشك و جراح معاصر ایرانی و از پیشگامان ترویج طبّ نوین اروپایی در ایران.
ابوالحسن شمسی هروی | یدالله غلامی مایانی ریاضی‌دان ایرانی سدۀ ۴ ق / ۱۰ م.
ابوالحسن علی مغربی |
ابوالحسن قاینی | محمدجواد مهدوی علی بن عبدالله بن محمد بن بامشاد قاینی، منجم و ریاضی دان سدۀ ۴ و احتمالاً نیمۀ اول سدۀ ۵ ق. از زندگی او اطلاع بسیار اندكی دردست است.
ابوالحسن مغربی |
ابوالحسین عبدالرحمن بن عمر صوفی |
ابوحلیقه | محمدهادی مؤذن جامی رشیدالدین ابوالوحش بن ابی الخیر فارس بن ابی سلیمان داوود (۵۹۱ ـ زنده در ۶۵۸ ق / ۱۱۹۵-۱۲۶۰ م)، حكیم و طبیب مصری.
ابوالحکم مغربی | ابوالحسن دیانت عبیدالله بن مظفر بن عبدالله بن محمد باهلی (۴۸۶-۴ ذیقعدۀ ۵۴۹ ق / ۱۰۹۳-۱۰ ژانویۀ ۱۱۵۵ م)، پزشك شاعر و موسیقی‌دان.
ابوالخیر اشبیلی | ابوالحسن دیانت ملّقب به شجّار، از دانشمندان برجسته در كشاورزی.
ابوالخیر جرائحی | شهناز رازپوش پزشك و جراح سدۀ ۴ ق / ۱۰ م.
ابوالخیر فارسی | سید محمدرضا فاضل هاشمی تقی‌الدین محمد بن محمد (د بعد از ۹۵۷ ق / ۱۵۵۰ م)، منجم، ریاضی‌دان، ادیب، عالم به پزشكی و شاعر شیعی متخلص به فهمی.
ابوریحان بیرونی |
ابراهیم بن سنان | اِبْراهیمِ ‌بْنِ سِنان، ابن‌ثابت بن قُرّۀ حرّانی ابواسحاق (۲۹۶-۳۳۵ ق / ۹۰۹-۹۴۶ م)، پزشک، ریاضیدان و منجم مشهور صابئی مذهب. از زندگی وی آگاهی چندانی در دست نیست جز آنکه گفته‌اند در بغداد زاده شد و همانجا رشد یافت (ابن ابی اصیبعه، ۱ / ۲۲۶). پدرش سنان ابن ثابت (ﻫ م) و و نیایش ثابت بن قرّه (ﻫ م) هر دو از ریاضیدان...
ابراهیم بن صلت | محمدعلی مولوی اِبراهیمِ ‌بْنِ صَلْت، مترجم آثار یونانی و سریانی. زادگاه و سرگذشت او شناخته نیست. همین قدر می‌دانیم که وی در سدۀ ۳ ق / ۹ م می‌زیسته، از طب و نجوم و فلسفه آگاهیهایی داشته، کتابهایی نیز در این زمینه‌ها از یونانی به سریانی و عربی، یا از سریانی به عربی ترجمه کرده و به‌عنوان مترجم آثار جالینوس شهرت یافته است. ترج...
ابراهیم مروزی | منوچهر پزشک اِبْراهیمِ مَرْوَزی، یا مروروذی (قفطی، ۲۸۴)، ابویحیی، پزشک، حکیم، منطقی، هندسه‌دان و از انتقال‌دهندگان علوم یونانی به عالم اسلامی (ابن ابی اُصیبعة، ۲ / ۲۲۶-۲۲۷، ۳ / ۲۲۵). از تاریخ ولادت و مرگ او آگاهی دقیقی در دست نیست، اما چون معاصر و استاد ابوبشر متی بن یونس (د ۳۲۹ق / ۹۴۱م) شارح معروف آثار منطقی ارسطو بود، ...
ابوسعید |
ابوزین کحال | محمدهادی مؤذن جامی پزشك ایرانی سدۀ ۹ ق / ۱۵ م. از نام و سرگذشت او چیزی دانسته نیست.
ابوسعید جرجانی | ابوالحسن دیانت محمد بن علی ضریر، ریاضی‌دان و ستاره‌شناس ایرانی.
ابوسعید عبیدالله بن جبرائیل |
ابوسعید یمامی | بخش علوم فضل بن عیسی (د میان ۴۲۱-۴۳۰ ق / ۱۰۳۰- ۱۰۳۹ م)، پزشك و منجم، آگاهی ما از زندگی و احوال او بسیار اندك است.
ابوسهل بن نوبخت |
ابوسهل کوهی |
ابوسهل مسیحی | یونس کرامتی عیسی بن یحیی مسیحی جرجانی (د پس از ۴۰۰ ق / ۱۰۱۰ م) پزشك، فیلسوف، ستاره‌شناس و ریاضی‌دان ایرانی.
ابوالصلت | محمدعلی مولوی امیة بن عبدالعزیز بن ابی الصلت (۴۶۰- ۵۲۹ ق / ۱۰۶۸-۱۱۳۵ م)، ادیب، شاعر، ستاره‌شناس، ریاضی‌دان، فیلسوف، موسیقی‌دان، پزشك و داروشناس اندلسی، معروف به طبیبِ فیلسوف.
ابوطاهر واسطی | شهناز رازپوش موفق‌الدین احمد بن محمد، معروف به ابن‌برخشی، پزشك بغدادی.
ابوعبدالله شقاق | بخش علوم حسین بن احمد بن جعفر فَرَضی موصلی (د ۵۱۱ ق / ۱۱۱۷ م)، ریاضی‌دان، فقیه و محدث.
ابوعثمان دمشقی | زهرا یمینی سعید بن یعقوب، پزشك، ریاضی‌دان و مترجم سده‌های ۳ و ۴ ق / ۹ و ۱۰ م.
حافظ اصفهانی | حنیف قلندری حافِظِ اِصْفَهانی، مولانا محمد، مهندس سدۀ ۹-۱۰ق / ۱۵-۱۶م. از شرح حال او جز اشارات اندکی که خود در نتیجةالدوله (نک‍ : دنبالۀ مقاله) آورده است، هیچ نمی‌دانیم.
حامدبن خضر خجندی* |
الحاوی | مهرناز کاتوزیان اَلْحاوی، مجموعه‌ای از یادداشتهای محمد بن زکریای رازی (۲۵۱-۳۱۳ق / ۸۶۵-۹۲۵م) در پزشکی. این یادداشتها پس از درگذشت وی گردآوری شد و به صورت کتابی واحد درآمد.
حبش حاسب مروزی | سجاد نیک فهم خوب روان حَبَشِ حاسِبِ مَرْوَزی، احمد بن عبدالله، منجم فعال در نیمۀ اول قرن ۳ق / ۹م. از نسبت او بر می‌آید که اصلش از مرو بوده است.
حبیش الاعسم | محمدحسین احمدی حُبَیْشِ الْاَعْسَم، فرزند حسن دمشقی، پزشک، داروشناس و از پرکارترین مترجمان آثار جالینوس از سریانی به عربی در سدۀ ۳ق / ۹م.
حبیش تفلیسی | محمدحسین احمدی حُبَیْشِ تِفْلیسی، کمال‌الدین ابوالفضل بن ابراهیم بن محمد (د پس از ۵۵۸ ق / ۱۱۶۳م)، فرهنگ‌نویس و مؤلف آثار پزشکی، نجومی و ادبی. هرچند آثار فراوانی از حبیش در دست است، آگاهی اندکی که از زندگانی وی داریم، بیشتر از دیباچۀ نسخه‌های خطی بر جای مانده از آثارش به دست می‌آید.
حجاج بن یوسف | بخش تاریخ حَجّاجِ بْنِ یوسُف (د رمضان ۹۵ / ژوئن ۷۱۴)، حکمران مشهور دوران اموی در نیمۀ دوم سدۀ ۱ق. نسب حجاج از سوی پدر و مادر به ثقیف، قبیلۀ مشهور عرب در طائف می‌رسید (بـرای سلسله‌نسب او، نک‍ : کلبی، ۳۸۵، ۳۸۸؛ بلاذری، انساب ... ، ۱۳ / ۳۵۲-۳۵۳؛ ابن حزم، ۲۶۷). تاریخ تولد وی را به تناوب از ۳۹ تا ۴۲ق نوشته‌اند (ابوزرعه، ۲ /...
حجامت* |
باد | یونس کرامتی باد، جریان هوا که بیشتر طبیعی‌دانان قدیم، از یونانیان گرفته تا مسلمانان در مبحث آثار علوی از آن بحث کرده‌اند. آراء دانشمندان دورۀ اسلامی‌دربارۀ علوی سخت تحت تأثیر عقاید فلاسفۀ یونان، به ویژه ارسطو و تئوفراستون بوده است.
باران | یونس کرامتی باران، ازپدیده‌های جوی که بیشتر طبیعی‌دانان قدیم ــ ازیونانیان گرفته تا مسلمانان ــ در مبحث آثار علوی (ﻫ م، ذیل) از آن بحث کرده‌اند. آراء دانشمندان دورۀ اسلامی‌دربارۀ باران و دیگران آثار علوی، از عقادی دانشمندان یونان، به‌ویژه ارسطو، تئوفراستوس و مؤلف الآراء الطبیعیه تأثیر بسیار گرفته بود.
بازداری | محمدعلی مولوی بازْداری، فن شکار با باز و دیگر پرندگان شکاری مانند شاهین، چرغ، باشه و قوش و جز آنها و نیز ضوابط گزینش و شیوۀ پرورش و آموزش، نگهداشت، بهداشت و شناخت بیماریهای این پرندگان و چگونگی درمان آنها (کشاجم، ۴۸، ۵۶، ۱۱۵-۱۱۶؛ حسن بن حسین، ۴۹-۵۰، ۶۲-۶۵، ۷۹-۹۴). این فن، گرچه نه با همۀ تفاصیل یاد شده، بلکه به شکل ساده و ا...
بازنامه ها | محمدعلی مولوی بازْنامه‌ها، کتابهای در تربیت و نگاهداری باز و دیگر پرندگان شکاری و آیین شکار با آنها و روش معالجۀ آنها. رواج شکار با باز و دیگر مرغان شکاری از دورانهای باستان در خاور و باختر، به‌ویژه در چین و هندوستان و ماوراءالنهر و ایران و بین‌النهرین و مصر و یونان، دلبستگی مردمان به این نوع شکار، نقش اقتصادی آن، پیچیدگی ...
حرانی | سجاد نیک فهم خوب روان حَرّانی، احمد و عمر حرانی، فرزندان یونس بن احمد حرانی، از پزشکان قرن ۴ق / ۱۰م اهل اندلس (ه‍ م). لقب جذامی را برای احمد ذکر کرده‌اند (ابن ابار، ۱۸؛ سید، ۱۱۲).
حرکت | حسین معصومی همدانی حَرَکَت، از مفاهیم بنیادی زندگی روزمره و فلسفه و کلام و علم. هرچند امروزه بحث دربارۀ حرکت موضوع شاخه‌ای از فیزیک به نام مکانیک است، پیش از آغاز علم جدید، حرکت در بخشی از فلسفه به نام طبیعیات مورد بحث قرار می‌گرفت
حزیران | حسین روح اللهی حَزیران، نام ماهی در گاه‌شماریهای رایج در بین‌النهرین و نواحی مجاور آن. طول این ماه در این گاه‌شماریها همیشه ۳۰ روز بوده است.
حساب | حسین معصومی همدانی حِساب، یکی از علوم اصلی ریاضی در دوران باستان و دوران اسلامی. فهرستعنوان صفحه۱. تعریف و موضوع حساب...
حسام الدین سالار | حسین معصومی همدانی حُسامُ‌الدّینْ سالار، علی بن فضل الله، ریاضی‌دان، منجم و فیلسوف ایرانی سدۀ ۵ ق / ۱۱ م. هرچند در هیچ منبع کهنی به زمان زندگی حسام‌الدین تصریح نشده، در منابع جدید دراین‌باره مطالب متفاوت و گاه متضادی آمده است.
حسدای بن یوسف بن حسدای* |

علوم

ورود به سایت

ثبت نام