دائرة المعارف بزرگ اسلامی

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

بهاءالدین بن حنا | جمال موسوی بَهاءُالدّینِ بْنِ حِنّا، ابوالحسن‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ سلیم‌ بن‌ حنا (603 -677ق‌ /1207- 1278م‌)، ملقب به صاحب بهاءالدین‌، وزیر دو تن‌ از سلاطین ممالیك‌ مصر.
بهاءالدین جوینی | سید علی آل داوود بَهاءُالدّین‌ جُوِینی‌، محمد (ح‌ 648 ـ شعبان‌ 678ق‌ /1250 ـ دسامبر 1279م‌)، فرمانروای‌ اصفهان‌ و بخشی‌ از عراق‌ عجم‌ از 663 تا 678ق‌ /1265-1279م‌.
بهاءالدین زهیر | خلیل پروینی بَهاءُالدّینْ زُهَیر، ابوالفضل‌زهیر بن‌ محمد مهلبی‌(581-656ق‌ /1185- 1258 م‌)، از شاعران‌ معروف‌ دورۀ ایوبی‌. وی‌ در نخله‌ در نزدیكی‌ مكه‌ دیده‌ به‌ جهان‌ گشود و در سرزمین‌ قَوص‌ (در مصر علیا) رشد یافت
بهاءالدین زکریای ملتانی | غلامعلی آریا بَهاءُ‌الدّینْ زَكَریای‌ مُلْتانی‌، عارف‌ سدۀ 6 و 7ق‌ /12 و 13م‌ و مروج‌ طریقۀ سهروردیه‌ در هند. كنیۀ او ابومحمد، و خود معروف‌ به‌ بهاء الحق‌ بود و القاب‌ دیگری‌ چون‌ غوث‌ العالمین‌ و بدرالمشایخ‌ داشت‌. وی‌ هاشمی‌ نسب‌ و قریشی‌ بود و تبارش‌ به ‌اسد بن ‌هاشم ‌عبدمناف‌ می‌رسید.
بهاءالدین سام |
بهاءالدین سلطان ولد | لیلا رحیمی بهمنی بَهاءُالدّینْ سُلْطانْ وَلَد، محمد بن‌ جلال‌الدین‌ محمد، معروف‌ به‌ سلطان‌ ولد و متخلص‌ به «ولد» (25 ربیع‌الاخر 623-712ق‌ /25 آوریل‌ 1226-1312م‌)، فرزند بزرگ‌ و دومین‌ جانشین‌ مولانا جلال‌الدین‌ بلخی‌. نام‌ او در برخی‌ منابع‌ بهاءالدین‌ احمد آمده‌ است‌، اما با توجه‌ به‌ تصریح‌ افلاكی‌ بر آنكه‌ مولانا در بزرگد...
بهاءالدین عاملی |
بهاءالدین متو | مرجان افشاریان بَهاءُالدّینْ مَتّو، متخلص‌ به‌ بهاء (1180- 1248ق‌ /1766- 1832م‌)، شاعر، عارف و از خاندان علمای‌ كشمیر. اهمیت‌ او بیشتر به‌ سبب‌ آثار وی‌ دربارۀ تذكره‌ نویسی‌ صوفیه‌ و تفسیر عقاید عرفانی‌ است‌.
بهاءالدین مرغینانی | ملیحه مهدوی بَهاءُالدّینِ مَرْغینانی‌، نام‌ دو شاعر ایرانی‌. زندگی‌نامه‌ و شرح‌ احوال‌ این‌ دو شاعر و ادیب در برخی منابع با یكدیگر آمیخته‌ است‌
بهاءالدین نقشبند | محمد کریمی زنجانی اصل بَهاءُالدّینِ نَقْشْبَنْد، خواجه‌ محمدبن‌ محمد بن‌ محمد بخاری‌ (718-791ق‌ /1318-1389م‌)،عارف‌ نامدار ومؤسس‌ سلسلۀ نقشبندیه‌ كه‌ نزد تركان‌ به‌ شاه‌ نقشبند مشهور است‌.
بهاءالدین ولد | پروانه محمدی بَهاءُالدّین‌ وَلَد، محمد بن‌ حسین‌ خطیبی‌ بكری‌ (543 - 628ق‌ / 1148-1231م‌)، معروف‌ به‌ بهاء ولد «سلطان‌ العلماء»، عارف‌، واعظ، از مشایخ‌ صوفیه‌ و پدر جلال‌الدین‌ محمد مولوی‌.
بهائیت | بخش تاریخ بَهائیت‌، فرقه‌ای‌ دینی‌ كه‌ در سدۀ 13ق‌ /19م‌ به‌ دست‌ حسینعلی‌ نوری‌ ملقب‌ به‌ بهاءالله‌، از پیروان‌ سیدعلی‌ محمد شیرازی‌، مؤسس‌ بابیه‌ پدید آمد.
بهادر | مصطفی موسوی بَهادُر، به معنای پهلوان و دلیر، شكل فارسی‌ شدۀ واژۀ مغولی‌ با ـ آتور «كهن‌»، باغاتور «نو»، این دو نیز، خود برگرفته‌ از واژۀ تركی‌ باتیر، باتور است‌.
بهادر شاه گجراتی | هدی سید حسین زاده بَهادُرْشاه‌ گُجَراتی‌، سلطان‌ گجرات‌ (د 943ق‌ /1536م‌)، دومین‌ پسر سلطان مظفر دوم‌. باتوجه‌ به‌ اینكه‌ بهادرشاه‌ در هنگام‌ مرگ‌ 31ساله‌ بود
بهادر نظام شاه |
بهادرشاه گورکانی | هدی سید حسین زاده , مجید سمیعی بَهادُرْشاه‌ گورَكانی‌، عنوان‌ دو تن‌ از فرمانروایان‌ بابری‌ شبه‌ قاره‌ كه‌ حدود 400 سال‌ بر این‌ سرزمین‌ فرمان‌ راندند و در زمان‌ حكومت‌ بهادرشاه‌ دوم‌، سلسلۀ گوركانیان‌ منقرض‌ شد.
بهار | هدی سید حسین زاده بِهار، یا بیهار، نام‌ شهر و ایالتی‌ در شمال‌ شرقی‌ هند. نام‌ این‌ ایالت‌ از شهر بهار و آن‌ نیز از نام‌ ویهاره‌ (صومعۀ بودایی‌ یا مدرسۀ آموزشهای‌ بودایی‌)گرفته شده است
بهار | علی میرانصاری بَهار، نخستین‌ ماهنامۀ ادبی‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ كه‌ به‌ مدیریت‌ و نویسندگی یوسف اعتصامی (د 1316ش‌ /1937م‌)، در تهران منتشر می‌شد.
بهار | محسن سلیمانی
بهار اصفهانی | علی میرانصاری بَهارِ اِصْفَهانی‌، محمدعلی، خوش‌نویس، شاعر و تذكره‌‌نویس‌ سدۀ 13ق‌ / 19م‌. بیشتر محققان نام‌ پدر او را ابوطالب‌، مذهَّب‌ اصفهانی (سهیلی‌، 50؛ گلچین‌، 2 /185)، و برخی‌ نام‌ خود او را محمد دانسته‌اند
بهار خسرو |
بهار دانش |
بهار شیروانی | لیلا پژوهنده بَهارِ شیرْوانی‌، میرزا نصرالله‌، از شاعران‌ بنام‌ عهد ناصرالدین‌ شاه‌ قاجار (سل‍ 1264-1313ق‌ /1848-1895م‌). وی‌ در شیروان‌ (شروان‌) قفقاز زاده‌ شد و خاندانش‌ از بزرگان‌ آن‌ سامان‌ به‌ شمار می‌آمدند
بهار عجم | مرجان افشاریان بَهارِ عَجَم‌، فرهنگ‌ فارسی‌ گردآوردۀ لاله‌ تیك‌چند، متخلص‌ به‌ بهار و مشهور به‌ منشی‌ رای‌ لاله‌تیك‌ چند بهار، شاعر و ادیب‌ سدۀ 12ق‌ /18م‌ هندوستان‌.
بهار، احمد | علی میرانصاری بَهار، احمد (1268-1336ش‌ /1890- 1958م‌)، معروف‌ به‌ شیخ‌ احمد بهار، نویسنده‌، شاعر و روزنامه‌نگار سیاست‌ پیشه‌. وی‌ در مشهد به‌ دنیا آمد.
بهار، محمد تقی | احمد سمیعی بَهار، محمدتقی‌ ملك‌ الشعرا (13 ربیع‌الاول‌ 1304ق‌ - اول‌ اردیبهشت‌ 1330ش‌ / 10 دسامبر 1886-20 آوریل‌ 1951م‌)، شاعر، روزنامه‌نگار، نمایندۀ مجلس‌، وزیر، استاد دانشگاه‌ و عضو فرهنگستان‌ ایران‌.
بهارستان | فریبا افتخار بَهارِسْتان‌، فرشی‌ زربفت‌ از دورۀ ساسانیان‌. این‌ فرش‌ به‌ نامهای بهار خسرو یا بهار كسرى‌ (طبری‌، 4 /22) و فرش‌ زمستانی‌ (بلعمی‌، 1 /466) نیز معروف‌ است‌.
بهارستان | علی میرانصاری بَهارِسْتان‌، از آثار عبدالرحمان‌ جامی‌ (817- 898ق‌ /1414- 1493م‌)، و آمیخته‌ به‌ نظم‌ و نثر و فراهم‌ آمده‌ در 892ق‌.
بهارستان | فرامرز پارسی بَهارِسْتان‌، بنا و باغ‌ مجلس‌ شورای‌ ملی‌ (سابق‌) ایران‌.
بهارلو | سیمین محقق بَهارْلو، نام‌ یك‌ گروه‌ ایلی‌ ـ عشیره‌ای‌ ترك‌ زبان‌ و طایفه‌ای‌ از طوایف‌ كنونی‌ ایل‌ خمسه‌ در فارس‌. نام‌ این‌ گروه‌ را بولالّو نیز آورده‌اند.
بهاروند | سکندر امان الهی بهاروند بَهارْوَنْد، از ایلات‌ لر شیعی‌ مذهب‌، در منطقۀ بالا گریوۀ لرستان‌.
بهاریه | اصغر دادبه بَهاریّه‌، اشعاری‌ در وصف‌ بهار و زیباییهای‌ آن‌. این‌ مقاله‌ در دو بخش‌ تنظیم‌ شده‌ است‌: از آغاز تا عصر مشروطه‌؛ از مشروطه‌ تا امروز.
بهاسا | بهروز محمودی بختیاری بَهاسا، نامی‌ كه‌ به‌ تسامح‌ برای‌ اشاره‌ به‌ زبان‌ رسمیِ اندونزی‌ به‌ كار می‌رود. دلیل‌ این‌ تسامح‌ آن‌ است‌ كه‌ واژۀ «بهاسا» در زبان‌ اندونزیایی‌ به‌ معنای‌ زبان‌ است‌ و آنچه‌ از آن‌ با عنوان «بهاسای‌ اندونزیایی‌» یاد می‌شود
بهاولپور | پرویز امین بَهاوَلْپور، شهر و شهرستانی‌ به‌ همین‌ نام‌ در استان‌ پنجاب‌ پاكستان‌. پیش‌ از استقلال‌ پاكستان‌ بهاولپور یكی‌ از استانهای‌ هند به‌ شمار می‌رفت‌ و مركز آن‌ شهر بهاولپور بود. این‌ شهر منسوب‌ به‌ بنیان‌گذار آن‌ نواب‌ بهاول‌ خان‌ است‌.
بهبهان | محسن احمدی بِهْبَهان‌، شهر و شهرستانی‌ در استان‌ خوزستان‌.
بهبهانی، احمد |
بهبهانی، سیدعبدالله | حسن یوسفی اشکوری بِهْبَهانی‌، سیدعبدالله‌ (1256- 1328ق‌ /1840-1910م‌)، از رهبران‌ بلندپایه‌ و روحانی‌ جنبش‌ مشروطه‌خواهی‌ ایران‌. تولد او را سالهای‌ 1257، 1260 و 1262ق‌ نیز آورده‌اند
بهبودی | رحیم رئیس نیا بِهْبودی‌، محمود خواجه‌ (1292-1337ق‌ /1875-1919م‌)، نویسنده‌، روزنامه‌نگار و یكی‌ از «رهبران‌ نهضت‌ جدیدیها» در دو دهۀ نخستینِ سدۀ 20م‌ در آسیای‌ مركزی‌. وی‌ در یكی‌ از روستاهای‌ سمرقند در خانواده‌ای‌ روحانی‌ زاده‌ شد.
بهتایی |
بهتنده | پرویز امین بَهَتِنده‌، شهر و شهرستانی‌ به‌ همین‌ نام‌ در ولایت‌ پنجاب‌ هند. نام‌ پیشین‌ این‌ مكان‌ تبرهنده‌2 بود و اقوام‌ مالوایی‌ در سدۀ 2ق‌م‌ آن‌ را بهتنده‌ نامیدند
بهتویی |
بهجةالروح | هومان اسعدی بَهْجَةالرّوح‌، رساله‌ای‌ در علم‌ موسیقی‌ به‌ زبان‌ فارسی‌ منسوب‌ به‌ عبدالمؤمن‌ فرزند صفی‌الدین‌ گرگانی‌. مؤلف‌ خود را عبدالمؤمن‌ بن‌ صفی‌الدین‌ بن‌ عزالدین‌ بن‌ محیی‌الدین‌ بن‌ نعمت‌ ابن‌ قابوس‌ بن‌ وشمگیر می‌نامد
بهداروند | معصومه ابراهیمی بِهْدارْوَنْد، یا بختیاروند، طایفه‌ای‌ از طوایف‌ لُر بختیاری‌ شاخۀ هفت‌ لنگ‌. این‌ طایفۀ بزرگ‌ و مهم‌ بختیاری‌ به‌ بیداروند و بختیاری‌وند نیز شهرت‌ دارد.
بهدینان | کتایون مزداپور بهْدینان‌، گویش‌، عنوانی‌ كه‌ بر زبان‌ ویژۀ بهدینان‌ ایرانی‌، یعنی‌ ایرانیان‌ زردشتی‌ اطلاق‌ می‌گردد و یكی‌ از گویشهای‌ مركزی‌ ایران‌ است‌. زردشتیان‌ ایران‌ اصولاً در قرون‌ اخیر در كرمان‌ و یزد می‌زیسته‌اند و زبان‌ خود را دری‌ و گوری‌ و گورونی می‌نامیده‌اند. گور در این‌ گویش‌ به‌ معنای «مرد» و «زردشتی‌» و صور...
بهراء | پروین قدسی زاد بَهْراء، شاخه‌ای‌ از قبیلۀ قُضاعه‌، از اعراب‌ قحطانی‌ یمن‌، منسوب‌ به‌ بهراء بن‌ عمروبن‌ الحاف‌ بن‌ قضاعه‌. بهراء را از قبیلۀ جذام‌ نیز شمرده‌اند (EI2). صفت‌ نسبی‌ آن‌ را به‌ صورتهای‌ بهراوی‌، بهرانی‌ و بهرایی‌ آورده‌اند
بهرام | بخش تاریخ , پروین قدسی زاد بَهْرام‌، ابوالمظفر (د 24 ربیع‌الآخر 535 ق‌ /7 دسامبر 1140م‌)، سردار ارمنی‌ كه‌ مدتی‌ وزیر الحافظ لدین‌ الله‌ (حك‍ 525-544ق‌ /1131-1149م‌)، یازدهمین‌ خلیفۀ فاطمی‌ مصر بود.
بهرام |
بهرام بن مردانشاه | ابوالفضل خطیبی بَهْرامِ بْنِ مَرْدانْشاه‌، از مترجمان‌ خدای‌نامه‌ (مهم‌ترین‌ كتاب‌ تاریخی‌ دورۀ ساسانی‌) از پهلوی‌ به‌ عربی‌. دربارۀ زندگی‌ و حتى زمان‌ حیات‌ او آگاهی‌ اندكی‌ دردست‌ است‌؛ فقط می‌دانیم‌ كه‌ وی‌ موبدی‌ زردشتی‌ در شهر شاپور فارس‌ بوده‌ است‌.
بهرام پژدو | ملیحه مهدوی بَهْرامِ پَژْدو (سدۀ 7ق‌ /13م‌)، شاعر زرتشتی‌، اخترشناس‌ و دانشمند آگاه‌ به‌ زبان‌ دری‌ و پهلوی‌. پژدو نام‌ پدر اوست‌. وی‌ در كرمان‌ در قصبۀ بیژن‌آباد ــ كه‌ كیخسروآباد نیز خوانده‌ می‌شد ــ می‌زیست‌. پسر او، زرتشت‌ در همین‌ قصبه‌ چشم‌ به‌ دنیا گشود.
بهرام چوبین | روزبه زرین کوب بَهْرامِ چوبین‌، سردار ساسانی‌ و مدعی‌ سلطنت‌ در روزگار هرمزد چهارم‌ و خسروپرویز كه‌ مدتی‌ كوتاه‌ (590 -591م‌) بر تخت‌ شاهی‌ نشست‌ و سرگذشت‌ وی‌ با حماسه‌ و افسانه‌ درآمیخت‌ و در روایات‌ ایرانی‌ و متون‌ اسلامی‌ شهرت‌ یافت‌.

دائرة المعارف بزرگ اسلامی

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

دائرة المعارف بزرگ اسلامی

ورود به سایت

ثبت نام