دائرة المعارف بزرگ اسلامی

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

بندر آباد | مریم همایونی افشار بُنْدَرْآباد، مجموعه بناهای تاریخی در 38 كیلومتری یزد، شامل خانقاه، مسجد و حسینیه. ساخت این مجموعه در زمان شیخ تقی‌الدین دادامحمد، عارف سدۀ 7ق / 13م آغاز شد و پس از مرگ او (700ق / 1301م) ادامه یافت
بندر امام خمینی | محسن احمدی بَنْدَرِ اِمامْ خُمِینی، شهری در ساحل خلیج فارس در استان خوزستان.
بندر ترکمن | بهمن توکلی بَنْدَرِ تُرْكَمَن، شهرستان و شهر مركز آن در استان گلستان.
بندر عباس | محسن احمدی بَنْدَرْعَبّاس، شهرستان و شهر بندری مركز استان هرمزگان واقع در كرانه خلیج فارس.
بندر گز | بهمن توکلی بَنْدَرْگَز، شهرستان و شهری در استان گلستان.
بندر لنگه | محمد باقر وثوقی بَنْدَرِ لِنْگه، شهرستان و شهری به همین نام واقع در غرب استان هرمزگان
بندۀ تبریزی | لیلا پژوهنده
بنزرت | فریبا پات بَنْزَرْت، یا بزرته، ولایت، بندر و دریاچه‌ای در تونس. ولایت بنزرت با 685 ‘3كمـ 2 وسعت در شمال تونس و در كرانۀ جنوبی دریای مدیترانه واقع است.
بنطس | بُنْطُس، بحر، نک‍ : درياي سياه.
بنغازی | مهدی کیوانی بِنْغازی، ولایت و بندری در لیبی. این ولایت با مساحتی حدود 536‘11كمـ 2 در شمال شرق لیبی و در كرانه‌های جنوبی دریای مدیترانه و شرق خلیج سدره واقع است.
بنگال | هدی سید حسین زاده , مهرداد شکوهی بَنْگال، یا بَنْگاله، ناحیه و ایالتی تاریخی در شمال شرقی شبه قارۀ هند كه بر اثر تجزیۀ هند و ایجاد پاكستان در 1326ش / 1947م به دو منطقه (بخش غربی در هند و بخش شرقی در پاكستان) تقسیم شد.
بنگالی | بهروز محمودی بختیاری بَنْگالی، مهم‌ترین و پرگویشورترین زبان از گروه شرقی زبانهای هندو آریایی. دیگر اعضای این گروه عبارتند از آسامی، اُریا و بیهاری (گریرسن، 1). بنگالی زبان رسمی ‌بنگلادش است و بالغ بر 165 میلیون نفر گویشور دارد
بنگالی، ادبیات | بخش ادبیات , بخش ادیان و عرفان بَنْگالی، اَدَبیات، زبان بنگالی امروزی در سده‌های 5 و 6ق / 11 و 12م از پراكریت «مگدهه اپه بهرانشه1» منشعب شد، و تا آغاز دوران حكومت اسلامی ‌در بنگال (اوایل سدۀ ق / 13م) زبان گفت‌وگوی توده‌های مردم بود.
بنگلادش | هدی سید حسین زاده بَنْگْلادِش، كشوری در شرق شبه قارۀ هند در جنوب آسیا. بنگلادش اصلاً بخش شرقی ایالت بنگال هند، یا بنگال شرقی است كه در 1326ش / 1947م به هنگام تجزیۀ هند و تشكیل پاكستان، جزو قلمرو این كشور جدید درآمد.
بنگلور | هدی سید حسین زاده بَنْگَلور، شهر و مركز ایالت كَرناتاكا (میسورسابق) واقع در جنوب هند.
بنگنا پاله | پرویز امین بَنْگَناپاله، ایالتی كوچك در جنوب هند كه در سده‌های 12 تا 14ق / 18-20م، فرمانروایانی شیعی و ایرانی‌تبار بر آن حكومت داشتند.
بنه | مرتضی فرهادی بُنه، اصطلاحی در كشاورزی سنتی ایران به معنای گروهی نظام یافته و مشترك المنافع در كار تولید زراعی و دامداری.
بنها | بهزاد لاهوتی بَنْها، شهری در جنوب دلتای نیل و مركز استان قلیوبیه در مصر. این شهر در °30 و ´47 عرض شمالی و °31 و ´18 طول شرقی و در شمال قاهره در كرانۀ خاوری رود دمیاط، از شاخه‌های رود نیل واقع است («فرهنگ ...1»؛ انکـارتا2).
بنو | پرویز امین بَنّو، شهر و مركز شهرستانی به همین نام در ایالت سرحدی، در شمال غربی پاكستان. این شهر با جمعیتی حدود 700`54 تن (1383ش / 2004م) در °32 و ´59 عرض شمالی و °70 و ´36 طول شرقی واقع است
بنوال |
بنور | پرویز امین بَنور، شهری‌ كهن‌ در شرق‌ استان‌ پنجاب‌ هند كه‌ در °30 و ´34 عرض‌ شمالی‌ و °76 و ´43 طول‌ شرقی‌ واقع‌ شده‌ است‌ («اطلس‌...1»،I / 14 ).
بنوری | محمدجواد شمس بَنوری‌، ابوعبدالله‌ آدم‌ بن‌ اسماعیل‌، ملقب‌ به‌ معزالدین‌ (د 13 شوال‌ 1053ق‌ / 15 دسامبر 1643م‌)، از عارفان‌ سلسلۀ نقشبندیۀ مجددیه‌ و از نامدارترین‌ خلفای‌ شیخ‌ احمد سرهندی‌
بنی |
بنی اسد | علی بهرامیان بَنی اَسَد، تیره‌ای از عرب عدنانی، موسوم به بنی اسد بن خزیمه. این تیره با اینکـه در مقایسه با دیگر قبایل بزرگ، در تاریخ سده‌های نخستین هجری، ویژگی برجسته و نقشی چشم‌گیر نداشته است
بنی اسرائیل | فرهنگ مهروش بَنی اِسْرائیل، قومی ‌كه بارها در قرآن كریم یاد شده، و از نیایش یعقوب (اسرائیل) (ع) نام گرفته است.
بنی اسرائیل، سوره |
بنی اغلب | محمد نوری بَنیْ‌اَغْلَب، خاندانی از عرب تمیمی ‌كه از 184 تا 296ق / 800 تا 909م در تونس فرمانروایی داشتند. عنوان بنی‌اغلب برگرفته از نام اغلب بن سالم مرورودی، پدر ابراهیم، بنیان‌گذار این خاندان است
بنی افطس | یوسف رحیم لو بَنی اَفْطَس، از دولتهای ملوك الطوایف ‌اندلس كه پس از فروپاشی خلافت اموی، بر باختر میانی ‌اندلس فرمانروایی كرد (413-487ق / 1022-1094م).
بنی امیه | عنایت الله فاتحی نژاد , علی بهرامیان بَنی‌اُمَیه، یكی از دو شاخۀ بزرگ قبیلۀ قریش كه شماری از ایشان نزدیك یك سده بر سرزمینهای اسلامی حكومت كردند.
بنی اهدل | مریم فلاحتی موحد بَنیْ اَهْدَل، لقب خاندان یمنی بزرگی كه بسیاری از آنان صوفی، ادیب، فقیه، شاعر، اصولی، نحوی، متكلم و مؤلف بوده‌اند. این خاندان را كه نسبشان به امام جعفر صادق (ع) می‌رسد و در جنوب غربی جزیرةالعرب ساكن بوده‌اند، «مهادله» نیز گفته‌اند
بنی ایناق | علی کرم همدانی بَنیْ ایناق، یا قُنْقراتْها، نام یكی از دو شعبۀ خانهای حكومتگر خیوه (خوارزم) از 1219ق تا 1337ق / 1804 تا 1919م. واژۀ ایناق در زبان تركی جغتایی به معنی رفیق، ندیم، مشاور و مقرب پادشاه است و در تركستان از مراتب عالی درباری به شمار می‌رفت
بنی ساسان | آذرتاش آذرنوش بَنیْ ساسان، لقبی كه بر گدایان اطلاق می‌شده است. گدایانی كه خود را چنین می‌خواندند و به این نام هم فخر می‌كردند، در حقیقت از ویژگیهایی برخوردار بودند كه بارزترین آنها، نخست زیركی و هوشمندی، و سپس ادب ورزی است.
بنی سویف | مهدی کیوانی بَنی‌سُوَیف، شهری در شمال شرقی مصر در كرانۀ رود نیل و مركز استانی به همین نام. استان بنی‌سویف با مساحتی حدود 322‘1كمـ 2 و جمعیتی حدود 000‘223‘2تن (1383ش / 2004م) در جنوب قاهره واقع است
بنی عباس | علی بهرامیان بَنی عَبّاس، تیره‌ای مهم از قبیلۀ بنی‌هاشم و بزرگ‌ترین سلسلۀ خلفای اسلامی‌كه نسب آنان به عباس بن عبدالمطلب (ه‍ م)، عموی پیامبر اكرم (ص) و نوادۀ‌هاشم بن عبدمناف می‌رسد.
بنی قینقاع | سید محمد سیدی بَنی قَینُقاع، یكی از 3 قبیلۀ یهودِ مدینه، مقارن با هجرت پیامبر اكرم (ص) و حضور آن حضرت در این شهر. دربارۀ منشأ بنی قینقاع اطلاع دقیقی در دست نیست. برخی آنان را عرب تباران یهودی شده می‌دانند
بنی ملال | ستار عودی بَنیْ مِلاّل، شهری در مراكش و مركز استان تادِلا اَزیلال. این شهر در 32 و35 عرض شمالی و6 و37 طول غربی در ارتفاع 620 متری از سطح دریا در كوهپایه های اطلس میانی، میانۀ راه دو شهر فاس در شمال، و مراكش در جنوب واقع است
بنی منجم | یونس کرامتی بَنی مُنَجَّم، یا آل منجم، شهرت خاندان ابن ابی منصور (ه‍ م)، منجم و ریاضی‌دان بنام ایرانی روزگار مأمون. بنی منجم نخست به نجوم و علوم ریاضی گرایش داشتند، اما بعداً بیشتر در موسیقی و نیز ادب و شعر عربی نامی‌شدند.
بنی موسی | حسین معصومی همدانی بَنی موسى، عنوانی برای محمد، احمد و حسن، فرزندان موسى ابن شاكر خراسانی كه در منابع گاهی از آنان با عنوان بنی شاكر هم نام برده شده است.
بنی هاشم | فرهنگ مهروش بَنیْ‌هاشِم، تیره‌ای از قریش كه به نسبت سایر تیره‌ها، پیش از اسلام از موقعیت اجتماعی والاتری برخوردار بودند و از آن پس، به اقتضای فرهنگ قبیله‌ای جزیرة العرب، در عرصۀ سیاسی، و از حدود آغاز دورۀ عباسی، همچون نماد دوستی و نزدیكی با پیامبر اكرم (ص) در صحنۀ فرهنگی جای جای جهان اسلام ایفای نقش كردند و در میان مسلما...
بنیامین | بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث بِنْیامین، یكی از فرزندان یعقوب (ع) ونیای یكی از اسباط دوازده‌گانۀ بنی اسرائیل. در قرآن كریم به نام او اشاره نشده، ولی در بسط داستان در روایات اسلامی، از او همواره با نام یاد شده است.
بنیانی | سید علی آل داوود بَنْیانی، فیض‌الله بن زین‌العابدین بن حسام ازمعروف‌ترین مورخان و نویسندگان سدۀ 9ق / 15م در هند.
بنیچه | سید علی آل داوود بُنیچه، نظامی‌خاص برای اخذ مالیات و روش سربازگیری كه ظاهراً از عصر ایلخانیان تا آخر دورۀ قاجاریه در دستگاه دیوانی ایران برقرار بوده است. برخی بنیچه را مشتق از كلمه «بُنه»، به معنی «جفت» می‌دانند.
بنین | پرویز امین بِنین، كشوری در ساحل خلیج گینه، در غرب افریقا كه سابقاً داهومی ‌نام داشت. بنین 622‘112 كمـ 2 مساحت دارد و جمعیت آن حدود 700‘938‘6 تن (1383ش / 2004م) است. این كشور میان °6 و´5 تا °12 و ´5 عرض شمالی و °1 تا °4 طول شرقی واقع است
به آفرید | علی بهرامیان بِهْ آفَرید (مق‍ ح‌ 131ق‌ /749م‌)، مدعی پیامبری‌ و بنیان‌گذار فرقۀ به‌آفریدیه‌. دربارۀ به‌آفرید و عقاید و فعالیتهای‌ او، احتمالاً دو گزارش‌ در دست‌ مؤلفان روزگار كهن‌ بوده‌ است‌...
به اردشیر | محسن احمدی بِهْ اَرْدَشیر (ویه‌ اردشیر)، شهری‌ كهن‌ در كرانۀ باختری‌ رود دجله‌ و یكی‌ از شهرهای‌ هفت‌گانۀ مداین‌ پایتخت‌ ساسانیان‌ كه‌ اعراب‌ آن‌ را بَهُرَ سیر می‌نامیدند.
بهاء ولد |
بهاءالدولۀ حسینی نوربخش | فریبا پات بَهاءُالدّولۀ حُسِینیِ نورْبَخْش‌، یا بهاءالدین‌ حسن‌ بن‌ میر قوام‌الدین‌ شاه‌ قاسم‌ نوربخشی‌ رازی‌، پزشك‌ برجستۀ اواخر دورۀ تیموری و اوایل‌ دورۀ صفوی‌ (نک‍ : آقابزرگ‌، 7 /218؛ حاجی‌ خلیفه‌، 1 /718؛ نفیسی‌، 1 /274). اگر سن‌ وی‌ را هنگام‌ تألیف‌ خلاصۀ التجارب‌ در 907ق‌ /1501م‌ دست‌ كم‌ 40 سال‌ بدانیم‌، تولدش‌ ...
بهاءالدولۀ دیلمی |
بهاءالدین باجن | مرجان افشاریان بَهاءُالدّینِ باجَن‌ (790-912ق‌ /1388-1506م‌)، شاعر و از صوفیان‌ طریقۀ چشتیۀ برهانپور. شهرت وی به‌ سرودن اشعار هندی‌، موسوم‌ به‌ دهره‌ است‌
بهاءالدین بغدادی | حمید رضا شایگان فر بَهاءُالدّین‌ بَغْدادی‌، محمد بن‌ مؤید بغدادی ‌(یا بغدادكی‌) خوارزمی‌ (زنده‌ در 588ق‌ /1192م‌)، از منشیان و مترسلان بنام‌ سدۀ 6ق‌ /12م‌. وی‌ در بغدادك‌ از نواحی‌ خوارزم‌ متولد شد

دائرة المعارف بزرگ اسلامی

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

دائرة المعارف بزرگ اسلامی

ورود به سایت

ثبت نام