قند مکرر / میثم نمکی آرانی
قند مکرر / میثم نمکی آرانی

عمر آدمی دیرپا نیست اما آثار او می‌تواند ماندگار شود. ماندگاری آثار نیز سه گونه است؛ یا همراه با مرگ صاحب اثر، اثر هم می‌میرد، یا برای یک دوره و نسلی، آن اثر کشش معنایی و جاذبه‌ای همگانی پیدا می‌کند و یا فراتر از یک نسل و عصر و بلکه برای قرن‌ها می‌توان آن اثر را به تماشا نشست و از حلاوت معنایی یا موسیقیایی آن بهره جست.

1403/12/27 ۱۱:۴۶
دیدِ جست‌وجوگر / فریبا افتخار
دیدِ جست‌وجوگر / فریبا افتخار

«محمدحسن سمسار» عمر خود را وقف پژوهش در هنر و فرهنگ ایران کرده است و به‌‎راستی او را باید یکی از افرادی است که هنر ایران را بازشناساند. دل‌سپردگی وی به ایران، به‌‎ویژه هنر والای آن، او را به‌سوی شناساندن آن‌چه فراموش شده یا مورد بی‌مِهری قرار گرفته است کشاند.

1403/12/27 ۱۱:۳۵
بنیاد ایرانشناسی دروازه بلندش را به روی ایرانشناسان بزرگ بگشاید / حکمت‌الله ملاصالحی
ادامه مطلب
داستان‌های حماسی مشرق / پروفسور ریچارد فرای
داستان‌های حماسی مشرق / پروفسور ریچارد فرای

آغاز روایات حماسی در ایران شاید مصادف باشد با ظهور زرتشت که در اعصار بعدی در داستان‌های حماسی ‌ تأثیر گذاشت. اگر زرتشت نبود، حماسه در ایران به همان سرنوشتی دچار می‌‏شد که در میان هندیان و ژرمن ها دچار آمد، یا حتی ممکن بود با سلطه یونانیان یا تازیان بر ایران از میان برود.

1403/12/22 ۱۳:۲۸
كوروش كبیر و خاطره فداكاری «سرباز گمنام» وطن
كوروش كبیر و خاطره فداكاری «سرباز گمنام» وطن

دكتر محمدابراهیم ‌باستانی ‌‌پاریزی (۱۳۹۳-۱۳۰۴ش.)، تاریخدان، پژوهشگر، شاعر، موسیقی‌پژوه‌، استاد دانشگاه ‌تهران ‌و... بود. وی‌ در مقاله‌ای‌ با تیتر «فداكاری‌های ‌تاریخی ‌‌‌در تاریخ ‌‌‌‌‌‌ایران» در نخستین ‌‌‌‌شماره ‌‌مجله «بررسی‌های ‌‌‌تاریخی» در سال ۱۳۴۵، به ‌شرح فداكاری «سرباز‌ گمنامی» می‌پردازد كه جان «كوروش‌ كبیر» را در یكی ‌‌‌‌از میدان‌های ‌‌نبرد نجات ‌داد‌

1403/10/23 ۱۰:۰۶
حب وطن / محمدعلی فروغی
حب وطن / محمدعلی فروغی

محمدعلی فروغی دردشتی (۱۲۵۶ – ۵ آذرماه ۱۳۲۱)، نامور به ذُکاءُالمُلک، نویسنده و سیاستمدارِ نامدار ایرانی و از فعالان و مبارزان برجسته‌ی جنبش مشروطه بود.

1403/10/15 ۱۰:۲۰
ادامه مطلب
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

کتابخانۀ ارزشمند شادروان سلطانعلی سلطانی نخستین مجموعه و گنجینه به معنای واقعی کلمه بود که در چهارم خردادماه ۱۳۶۸ از سوی بازماندگان استاد به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا شد و در محلی مخصوص و به نام این خاندان نگهداری می‌شود.

1403/9/18 ۲۱:۵۳
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایت‌الله مجیدی
بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایت‌الله مجیدی

سید میرزا محمد نصیر الحسینی ملقب به فرصت الدوله شیرازی متخلص به فرصت و معروف به آقامیرزا(۱۲۷۱-۱۳۳۹ق) شاعر، خطاط، نقاش، موسیقی دان و از نخستین محققین ایرانی که در زمینۀ معرفی آثار باستانی سرزمین ما همت گماشته، ضمن توصیف و اندازه گیری دقیق، تصویر و نقشۀ آن ها را نیز ارائه کرده است.

1403/8/9 ۱۰:۵۷
سه سند اروپایی که نشان می دهد جزایر سه گانه برای ایران است
ادامه مطلب
الهیات طبیعی و وحیانی در اسلام و مسیحیت نقش مشابهی داشته‌اند
الهیات طبیعی و وحیانی در اسلام و مسیحیت نقش مشابهی داشته‌اند

پروفسور «چارلز تالیافرو» استاد کالج سنت اولاف و عضو انجمن فیلسوفان آمریکا معتقد است از نظر تاریخی، الهیات طبیعی و الهیات وحیانی در هر دو سنت مسیحیت و اسلام نقش مشابهی داشته‌اند. در هر دو سنت، تعادلی بین این دو وجود داشته و هر دو سنت بر یکدیگر تأثیر گذاشته‌اند. شاید بزرگ‌ترین متأله طبیعی در غرب، توماس آکویناس، تحت تأثیر فیلسوف مسلمان ابن رشد بوده است.

1403/12/27 ۱۱:۵۸
محمّدحسن سمسار: دیگر از کهن‌سالی سابقۀ تاریخیِ سرزمین‌مان دم نمی‌زنیم
محمّدحسن سمسار: دیگر از کهن‌سالی سابقۀ تاریخیِ سرزمین‌مان دم نمی‌زنیم

مصداق و معیارِ تامّ و تمام جهانی‌ بنشسته در گوشه‌ای است. انبانی از فضل و فخم است امّا چنان خاضع و خاشع می‌نماید که آدمی را به تحیّر وامی‌دارد. باستان‌شناسی خوانده و در همۀ عمر، دست‌کم تا انقلاب، به ادارۀ موزه پرداخته است و به‌همین‌سبب هم هست که باید او را از نوادر موزه‌داری ایران دانست و در صدر همه فعّالیّت‌هایش، تأسیس موزۀ هنرهای تزئینی را به شمار آورد. افزون‌بر‌این واکاوی آلبوم‌خانۀ کاخ‌موزۀ گلستان را باید مدیون و مرهون تلاش‌های او باشیم و این البتّه از هنرشناسی‌اش می‌آید زیرا اشرافش بر هنر ایرانی و اسلامی شگفت‌انگیز است.

1403/12/27 ۱۱:۳۴
 سهم آل بویه در پاسداشت و بازیابی هویت ملی
سهم آل بویه در پاسداشت و بازیابی هویت ملی

عباس پناهی، دانشیار تاریخ و مطالعات ایران‌شناسی دانشگاه گیلان گفت: در این کتاب با تحلیل چراییِ کم توجهی به زبان فارسی، با نشان دادن دیگر عناصر مهم هویت ایرانی / ساسانی در این دوره، نقش و سهم دولت آل بویه در پاسداشت و بازیابی هویت ملی / ایرانی و انتقال فرهنگ و هویت ایرانِ ساسانی به دوران اسلامی را آشکار سازد.

1403/12/25 ۱۳:۳۳
ادامه مطلب
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۲)
گزارش تصویری آخرین جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در سال ۱۴۰۳ (۱)
گزارش تصویری برگزاری آیین چهلمین سال بنیادگذاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی – بخش سوم
ادامه مطلب

مداخل برگزیده

  • شاهنامه
    محمد جعفری (قنواتی)

    حماسۀ ملی ایرانیان سرودۀ ابوالقاسم فردوسی.

    ادامه مطلب
  • سبلان
    گلاله هنری

    نام قله‌ و کوهی واقع در شمال غربی ایران. این قله در بیشتر اوقات سال از برف و یخ پوشیده است و چشمه‌های آب گرم و سرد معدنی فراوان دارد (جعفری، 299).

    ادامه مطلب
  • چغازنبیل
    علی موسوی

    یکی از مهم‌ترین آثار معماری بازمانده از دورۀ ایلامی ایران واقع در 30 کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش.

    ادامه مطلب
  • ابیانه
    محمدحسن گنجی

    دهی از دهستان بَرْزرود، بخش حومۀ شهرستان نطنز، استان اصفهان، ‌این ده كه شمار مردمش به هزار نمی‌رسد، ‌از اهمیت تاریخی و فرهنگی ویژه‌ای برخوردار است. 

    ادامه مطلب
  • بیستون
    محمد جعفری (قنواتی)

    یا بیسْتون، مجموعه‌ای متنوع، مشتمل بر آثاری از دوره‌های پیش از تاریخ تا دورۀ قاجاریه؛ همچنین نام شهر، بخش و دشتی از کرمانشاهان. 

    ادامه مطلب

تازه های نشر مرکز

اخبار و گزارش

کارگاه و سمینار

آخرین مقالات افزوده شده

پربازدیدترین مقالات

مقالات دائرة المعارف بزرگ اسلامی براساس موضوع

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: