منابع ادبی

موضوع بندی
- همه موضوعات

جستجوی الفبایی

باباطاهر همدانی | پرویز اذکایی باباطاهرِ هَمَدانی، شاعر و عارفِ نامی، مشهور به «عریان» (ح 360-450 ق / 971- 1058 م) که شرح حالِ افسانه‌‌وار و اشعار و آثار او تأثیری فراوان در توده‌های مردم گذاشته است.
بازنامه ها | محمدعلی مولوی (تل‍ : دبا) کتابهایی دربارۀ تربیت و نگاهداری باز و دیگر پرندگان شکاری و آیین شکار با آنها و روش معالجۀ آنها.
باقر و گلندام | حسن ذوالفقاری از جمله داستانهای عامیانه و محلی که در مناطق مرکزی و جنوبی ایران رواج دارد.
بدیع الزمان نامه | حسن ذوالفقاری از منظومه‌های عاشقانۀ ادب عامه، که شاعری شیعی و ناشناس آن را در 291‘ 3 بیت و در بحر متقارب، در 1007 ق / 1598 م سروده است.
بانو گشسب نامه | حسن ذوالفقاری ، منظومه‌ای پهلوانی در بحر متقارب مثمن، مشتمل بر حدود 000‘1 بیت، در شرح برخی از نبردهای بانوگشسب، مشهور به «سوار»، یکی از دختران رستم، همسر گیو و مادر بیژن.
بچه خوانی | حسن ذوالفقاری عنوان مجموعه کتابهای چاپ سنگی مصور مخصوص کودکان، در دورۀ قاجار. این نوع کتاب به‌سبب کاربرد بسیاری که در مکتب‎خانه‎ها داشت، به بچه‎خوانی شهرت یافت.
بحیره | معصومه ابراهیمی کتابی مفصل با موضوعاتی بسیار متنوع که مبتنی بر باورهای عامه تدوین شده است و ازاین‌رو، اثری ارزشمند در مطالعات فولکلوریک به‌شمار می‌رود.
بختیارنامه | محمد جعفری (قنواتی) یا ده وزیر، از داستان‌واره های کهن ایرانی با بن‌مایۀ اصلی داستان‌گویی با هدف به تعویق انداختن زمان مرگ و مهلت خواستن برای اثبات بی‌گناهی.
بدایه القرائه | حسن ذوالفقاری کتابی نوشتۀ عبدالحسین بن محمود زند (مؤلف‌الدوله)، شامل 110 حکایت کوتاه آموزشی برای کودکان. چنان‌که از نام کتاب پیدا ست، بدایة القرائة برای تمرین قرائت است. کتاب در 1328ق تألیف، و به خط مرتضى حسینی برغانی نوشته شده است.
بدایع الوقایع | محمد جعفری (قنواتی) کتابی از زین‌الدین محمود هروی، ملقب به واصفی (890 ق ـ ح 960 ق / 1485-1553 م)، که نویسنده در قالبی روایی وقایع مختلف اجتماعی، سیاسی، مذهبی و ادبی عصر خویش را شرح داده و به معرفی شخصیتهای متنفذ در این وقایع پرداخته است.
بدیع الملک و بدیع الجمال | حسن ذوالفقاری از داستانهای عاشقانۀ ادب عامه، تألیف احمد بن علی اشکوری. طی این داستان سرگذشت بدیع‌الملک، شاهزادۀ مصری، و بدیع‌الجمال، شاهزادۀ حلبی، روایت می‌شود.
برزونامه | اسماعیل شمس , محمد جعفری (قنواتی) از بزرگ‌ترین منظومه‌های پهلوانی به زبان فارسی که به تقلید از شاهنامه سروده شده است.
بسحاق اطعمه | ملیحه کرباسیان جمال‌الدین، یا فخرالدین ابواسحاق حلاج اطعمۀ شیرازی معروف به بُسحاق اطعمه، شاعر و طنزسرای شیرازی قرن 9 ق / 15 م.
بوستان خیال | حسن ذوالفقاری از داستانهای بلند فارسی و منثور.
بهار دانش | حسن ذوالفقاری از داستانهای کهن هندی به زبان فارسی، با درون‌مایۀ عشقی
بهرام و گلندام | حسن ذوالفقاری از منظومه‌های عاشقانه، اثر امین‌الدین محمد صافی سبزواری. این منظومه در میان مردم رواج و شهرتی فراوان دارد.
بهمن نامه | محمد جعفری (قنواتی) منظومه‌ای پهلوانی که ایرانشاه (ایرانشان) بن ابی‌الخیر آن را براساس داستانهای کهن ایرانی در اواخر سدۀ 5 ق یا اوایل سدۀ 6 ق سروده.
بیرونی | علی بلوکباشی ابوریحان محمد بن احمد بیرونی خوارزمی (362- پس از 440 ق / 973- 1048 م)، دانشمند پرآوازۀ ایرانی که همچون پژوهشگران امروزی در عرصۀ مردم‌شناسی، راه و روش و بینش مردم‌شناختی داشت و نتایج مطالعاتش از مهم‌ترین دستاوردهای پیش از ظهور علمی مردم‌شناسی به شمار می‌رود.
تحفة الملوک | محمد جعفری (قنواتی) کتابی در زمینۀ اخلاقیات اجتماع، در قالب حکایات، امثال و جملات قصار و حکمت‌آمیز، تألیف علی بن ابی حفص اصفهانی در اواخر سدۀ 6 یا اوایل سدۀ 7 ق.
تحقیق ماللهند | حمیدرضا دالوند کتابی نوشتۀ محمد بن احمد، مشهور به ابوریحان بیرونی (362- پس از 440 ق / 973- 1048 م)، دربارۀ ادیان، فلسفه، تاریخ، علوم و فرهنگ هند که میان سالهای 421-423 ق / 1030-1032 م به زبان عربی تألیف شده است و دربر دارندۀ مطالب مردم‌شناسی مطابق موازین علمی امروزی این دانش است.
تذکره نصرآبادی | محمد جعفری (قنواتی) یا تذکرة الشعرا، تألیف محمدطاهر نصرآبادی، از شاعران و نویسندگان سدۀ 11 و اوایل سدۀ 12 ق، کتابی در معرفی قریب به 000‘1 شاعر فارسی‌زبان.
تزویج نامه | محمد جعفری (قنواتی) اثری منظوم و کوتاه از باقر ناجی قزوینی (1254-1303 ق / 1837-1886م)، در شرح آداب، تشریفات و مراسم خواستگاری و ازدواج.
توبه نصوح | حسن ذوالفقاری منظومه‌ای 254بیتی از شاعری ناشناس در بحر رمل. این منظومۀ مکتب‌خانه‌ای قصه‌ای آموزشی و اخلاقی است در باب توبه و مداومت بر آن. کتاب در 1299 ق / 1882 م به کوشش مهدی اخ محمد قزوینی کتابت، و به صورت سنگی با 11 تصویر چاپ شده است.
جام و قلیان | حسن ذوالفقاری جام و قَلْیان، مناظره‌ای منظوم میان جام و قلیان از سراینده‌ای ناشناس که 41 بیت دارد.
جاویدان خرد | مینا سلیمی جاویدانْ‌خِرَد، اندرزنامه‌ای منسوب به هوشنگ، شاه پیشدادی، که اصل آن، به زبان فارسی میانه، از میان رفته است.
جبرئیل جولا | حسن ذوالفقاری جِبْرِئیلْ جولا، یا جبرئیل جولاه، نام داستانی شفاهی و عنوان کتابی مکتب‌خانه‌ای از نویسنده‌ای ناشناس. کتاب، داستان جولاهی (= نساجی، بافنده‌ای) است که صندوق پرنده‌ای به دست می‌آورد و خود را جبرئیل می‌نامد و دختر پادشاه عمّان را فریب می‌دهد.
ثمار القلوب | حسن طباطبایی ثِمارُ الْقُلوب، یکی از مهم‌ترین آثار عبدالملک ثعالبی (350- 429 ق / 961- 1038 م)، ادیب، لغوی، شاعر و کاتب ایرانی.
جاحظ | آذرتاش آذرنوش , حسن طباطبایی , حسین کیا جاحِظ، ابوعثمان عمرو بن بَحْر کنانی فُقیمی بصری، نویسنده‌ای با تألیفات فراوان در زمینه‌های گوناگون (د 255 ق / 869 م).
جمشید و خورشید | حسن ذوالفقاری جَمْشید و خورْشید، منظومه‌ای عاشقانه از سلمان ساوجی (708- 778 ق / 1308-1376 م) در قالب مثنوی. این منظومه داستان تحمل مصائب جمشید در راه رسیدن به خورشید و جنگها و هجرانها و سرانجام وصال آن دو ست.
جودی، دیوان | حسن ذوالفقاری جودی، دیوان، از آثار ادبیات مکتب‌خانه‌ای و مشهور میان عامه است که حدود 000‘ 3 بیت (شامل قصیده، مثنوی، مرثیه و نوحه‌های سینه‌زنی) دارد و بارها چاپ شده است.
جولونبور | حسن ذوالفقاری جولونْبور، مجموعه‌ای کوتاه و منظوم در مشاهدۀ بی‌وفایی دنیا، از تألیفات محمدباقر فرزند آقا میرزا آقابالا بنکدار متخلص به باقر.
جنگ نامه کشم و جرون نامه | محمد جعفری (قنواتی) جَنْگْ‌نامۀ کِشْمْ وَ جِرونْ‌نامه، منظومه‌هایی دربارۀ جنگ سپاهیان ایران، به فرماندهی امامقلی خان، حاکم فارس و از صاحب‌منصبان متنفذ شاه عباس اول صفوی
جهانگیر نامه | محمد جعفری (قنواتی) , حسن ذوالفقاری جَهانْگیرْنامه، منظومه‌ای حماسی در سرگذشت جهانگیر پسر رستم که پس از نبردهای شجاعانه به دست دیو کشته می‌شود. منظومه در بحر متقارب سروده شده و شامل 300‘6 بیت است.
جوامع الحکایات و لوامع الروایات | پگاه خدیش جَوامِعُ الْحِکایاتْ وَ لَوامِعُ الرِّوایات، مجموعه داستانی بزرگ تألیف سدیدالدین محمد عوفی در سدۀ 7 ق / 13 م.
چاه مرتضی علی | محسن احمدی چاهِ مُرْتِضى‌عَلی، یا چاه مرتاض‌علی، از مکانهای مقدس مردم شیراز. این چاه در سوی شرق و بر روی کوه چهل‌مقام شیراز قرار دارد
حدیقة الحقیقه | مینو فطوره چی حَدیقَةُ الْحَقیقـه، منظومـه‌ای عرفانی ـ تعلیمی از سنـایی غزنوی (463 یا 473-535 ق/1071 یا 1080-1141 م).
حسین کرد شبستری | محمد جعفری (قنواتی) حُسِیْنِ کُرْدِ شَبِسْتَری، از داستانهای مشهور، به زبان فارسی که موضوع آن مبارزۀ پهلوانان وابسته به دربار شاه عباس صفوی (سل‍ 996- 1038 ق / 1588- 1629 م) و نوچه‌های آنها علیه دشمنان خارجی این شاه، یعنی ازبکان و عثمانیان است.
حاتم نامه | محمود امیدسالار حاتِمْ‌نامه، مجموعه‌ای از داستانهای به‌هم‌پیوسته دربارۀ سخاوت و جوانمردی‌ حاتم طایی (د اواخر سدۀ 6 م)، شاعر و جوانمرد مشهور دورۀ جاهلی.
چیستان | علیرضا هاشمی فشارکی چیسْتان، از انواع ادبی مشترک میان ادب شفاهی و ادب کتبی که طی آن، پدیده‌ای را در قالب پرسش، با استعاره و کنایه وصف می‌کنند و پاسخ آن را از شنونده می‌خواهند.
حمام جنیان | حمیدرضا دالوند حَمّامِ جِنّیان، رساله‌ای داستانی از آخوند ملا ابوالفیض اردبیلـی. این اثر به سبک و سیاق نوشته‌های روشنگرانۀ آغاز مشروطیت نوشته شده است و یگانه دست‌نوشتۀ آن در کتابخانۀ مسجد اعظم قـم نگهداری می‌شود
حیدربیگ و سمنبر | محمد جعفری (قنواتی) حِیْدَرْ بِیْگ و سَمَنْبَر، از منظومه‌های کوتاه ادب عامه با مـوضوع عشقـی ـ پهلوانی که بـه نامهـای دیگری مـانند حیدر ‌بیگ‌نامه: حیدر بیگ و دختر قاضی کشمیر، کتاب حیدر بک و داستان حیدر بیگ و صنوبر نیز معرفی شده است.
حمله حیدری | محمد جعفری (قنواتی) حَمْلۀ حِیْدَری، نامی عمومی برای چند منظومۀ مستقل، با موضوع شرح زندگی و مبارزات حضرت علی (ع).
حمزه نامه | محمود امیدسالار حَمْزه‌نامه، از داستانهای بلند ادب عامه، دربارۀ عموی حضرت پیامبر (ص)، و جنگها و ماجراهای تخیلی بسیاری که برای او ساخته‌اند.
خاوران نامه | حسن ذوالفقاری خاوَرانْ‌نامه، منظومه‌ای دینی از ابن‌حسام قهستانی (دبا، 3 / 356-357)، دربارۀ جنگهای حضرت علی (ع) که اساس آن افسانه و تخیل است.
خاله قورباغه | حسن ذوالفقاری خاله‌قورْباغه، یا خاله‌قرباقه و عروسی لاک‌پشت، منظومه‌ای طنزآمیز از ادبیات مکتب‌خانه‌ای.
خج و سیامند | اسماعیل شمس خَج و سیامَنْد، از داستانهای عاشقانۀ کهن کردی که در قالب نثر و نیز شعر هجایی به لهجه‌های کرمانجی و سورانی در مناطق مختلف کردنشین نقل می‌شود.
خاور و باختر | حسن ذوالفقاری خاوَر و باخْتَر، داستانی منثور از نویسنده‌ای ناشناس. داستان چنین آغاز می‌شود: افتتاح هر سخن در نزد مرد هوشیار / نیست نامی بِه ز نام نامی پروردگار...

منابع ادبی

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

منابع ادبی

ورود به سایت

ثبت نام