ما از تاریخ درس نمی‌گیریم / همایون کاتوزیان
ما از تاریخ درس نمی‌گیریم / همایون کاتوزیان

عبدالحسین زرین‌کوب انسان مورخ، اهل قلم و باسوادی بود، اما در دو قرن سکوت احساسی رفتار کرده است. او در بحبوحه اوج‌گیری جریان‌های پان‌ایرانیستی و احساسات ضدعربی، دست به نگارش دو قرن سکوت زد و بعدها خود نیز متوجه این مسئله شد که بیشتر تحت تأثیر احساسات سیاسی زمانه بوده است.

1404/8/27 ۱۱:۱۲
«قانون» زنده است / محمدجعفر محمدزاده
«قانون» زنده است / محمدجعفر محمدزاده

«القانون فی الطب» در هزار سالی که از تألیفش می گذرد، همواره مهم شمرده شده است و یکی از منابع اصلی در تشخیص بیماری و دارو و درمان بوده است. چند سالی است که آقای دکتر نجفقلی حبیبی با حمایت بنیاد بوعلی در همدان، مشغول تصحیح این کتاب ارجمند است و به تازگی جلد سوم آن در د سترس دانشوران قرار گرفته است. بدین ترتیب جا دارد گفته شودکه کار دکتر حبیبی در امتداد راه روشن حکمت ایرانی است

1404/8/26 ۱۰:۰۲
استاد محمود رهبران، افتخار هنر خوشنویسی ایران / حسین مسرّت
استاد محمود رهبران، افتخار هنر خوشنویسی ایران / حسین مسرّت

در قلب ایران، آن‌ جایی كه دیر زمانی گاهوارۀ هنر و معماری بوده است، هنرمند پرتوان و وارسته ‌ای بر بیاض كاغذ، سواد خطوط زیبا و چشم نوازی را ترسیم می ‌كند كه در نگاه نخست، هر بیننده‌ ای را به شگفتی وا می ‌دارد.

1404/8/25 ۱۰:۵۵
ادامه مطلب
درنگی در آیات مربوط به ذوالقرنین / علامه طباطبایی
شاعرِ «لطیف‌ترین شعر عاشقانه عصر ما» / محمدامین ریاحی
ایرانیان و تأثیرشان بر فرهنگ فرانسه /  جواد حدیدی
ایرانیان و تأثیرشان بر فرهنگ فرانسه / جواد حدیدی

حدود چهار سده از آشنایی فرانسویان با فرهنگ و ادبیات ایران می گذرد و در این مدت شاعران، ادیبان و نویسندگان فرانسه به مناسبت های مختلف و از وجوه گوناگون با بزرگان شعر و ادب ایران و آثارشان مواجه شده اند و از آنها تأثیر پذیرفته اند

1404/6/29 ۱۱:۱۴
ادامه مطلب
نظام‌نامۀ کتابخانه در دورۀ قاجار
نظام‌نامۀ کتابخانه در دورۀ قاجار

سند تازه ارائه‌شده در این شماره، گوشه‌ای از نخستین تلاش‌های اداری ایران برای تنظیم مقررات کتابخانه‌های عمومی در سال‌های پایانی دورۀ قاجار را نشان می‌دهد.

1404/8/25 ۱۱:۵۷
مُهر ناصرالدین‌شاه و مشیرالسلطنه نشان از تاریخ تملک نسخه در محافل درباری
نسخه‌ای از تاریخ بیهقی در تملک ملک الشعرای بهار
ادامه مطلب
رسول جعفریان: دعوت به کتاب‌خوانی سنتی، دعوت به عقب‌ماندگی است
رضا داوری اردکانی: کتاب مسئله آینده است
رضا داوری اردکانی: کتاب مسئله آینده است

داوری اردکانی گفت:‌زمان ما، زمان اطلاعات است. در جهان پر از معلومات و انبوه اطلاعات، باید نگران بود که اطلاعات جای فهم و درک را بگیرد. جهان ما اکنون به انبار اطلاعات تبدیل شده است و هر روز این انبار بزرگ‌تر می‌شود. مردم زمان ما هم مردم دیگر می‌شوند و پاسخ پرسش‌هایشان را به‌آسانی در صفحه موبایل خود پیدا می‌کنند. وقتی اطلاعات عمومی چندان بر زندگی آدمی غالب شود که جای دانایی را نیز بگیرد، کار چاپخانه هم به پایان می‌رسد. اما این تحول با سرعت روی نخواهد داد.

1404/8/27 ۱۰:۱۶
یادی از داود فیرحی در گفت‌وگو با علی میرموسوی
یادی از داود فیرحی در گفت‌وگو با علی میرموسوی

فیرحی توانست از درون سنت فقهی راهی برای توجیه حقوق بنیادین انسان به‌ویژه آزادی و تقدم نسبی آن بر تکلیف بیابد. اما این راه محدودیت‌هایی داشت و یارای ایستادگی در برابر نصوص دینی محدود کننده حقوق انسان را نداشت.

1404/8/26 ۱۱:۰۱
ادامه مطلب
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲

آیین پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سه‌شنبه، هشتم مهر برگزار شد.

1404/7/9 ۱۱:۲۶
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۱
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۱

آیین پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سه‌شنبه، هشتم مهر برگزار شد.

1404/7/9 ۱۱:۲۳
گزارش تصویری برگزاری جلسۀ شورای عالی علمی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی-٢
ادامه مطلب

مداخل برگزیده

  • کیخسرو
    محمود امیدسالار

    کِیخُسْرو، از شاهان جاوید در دین زردشت و فرهنگ مردم و مشهور به عدالت در حماسۀ ملی ایرانیان. 

    ادامه مطلب
  • کهربا
    محسن ابراهیمی

    کَهْرُبا، یا کاه‌ربا، گوهری زرد و سخت با کاربردهای درمانی و تزیینی. 

    ادامه مطلب
  • کاشی و کاشی کاری
    محمدتقی عاشوری

    کاشی و کاشی‌کاری، نوعی خشت تنک که روی آن نقاشی کنند و آبگینۀ سابیده بر آن بمالند و بپزند، چنان‌که شبیه به چینی شود و نیز پیشۀ مرتبط به آن.

    ادامه مطلب
  • کاروان و کاروان سرا
    مریم سامعی

    کارْوان و کارْوانْ‌سَرا، شیوه‌ای از حمل‌ونقل گروهی انسان، حیوان و کالا، و محل اقامت کاروانیان و مسافران.

    ادامه مطلب
  • قهوه خانه
    محمد جعفری (قنواتی)

    قَهْوه‌خانه، از نهادهای اجتماعی با کارکردهای متنوع فرهنگی، ادبی، اجتماعی و سیاسی در فرهنگ مردم ایران. 

    ادامه مطلب

تازه های نشر مرکز

اخبار و گزارش

  • ایران در تاریخ نجوم سهمی جدی دارد

    رئیس دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان گفت: ایران در تاریخ نجوم و شکل‌گیری ابزارهای رصدی نقش اساسی داشته و بخش مهمی از این میراث هنوز ناشناخته مانده است.

    ادامه مطلب
  • تأثیر میراث فکری کوروش بر شکل‌گیری هویت تمدنی پارسه و پاسارگاد

    در نشست تخصصی کوروش اجلاس بین‌المللی ایران‌شناسان مباحثی چون تأثیر میراث فکری کوروش بر شکل‌گیری هویت تمدنی پارسه و پاسارگاد، تأثیر «کوروشنامه» بر اندیشه سیاسی غرب از یونان باستان تا عصر روشنگری، بازخوانی بنیان‌گذاری امپراتوری هخامنشی در دوره کوروش و داریوش کبیر بازخوانی جایگاه زنان در عصر هخامنشی بر پایه اسناد تخت‌جمشید از سوی اساتید دانشگاه شیراز مطرح شد.

    ادامه مطلب
  • ایران‌شناسی و پایش علم، ابزار تعامل علمی ایران با جهان اسلام

    بخش دوم اجلاس بین‌المللی ایران‌شناسان با حضور ۵۰ ایران‌شناس از ۲۱ کشور دنیا روز یکشنبه، ۲۶ آبان در تالار مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) برگزار شد؛ که در آن مباحثی پیرامون ایران‌شناسی و پایش علم، ابزار تعامل علمی ایران با جهان اسلام مطرح شده است.

    ادامه مطلب
  • حافظ؛ روایتگر تاریخ پرفراز و نشیب ایرانیان

    بخش نخست اجلاس بین‌المللی ایران‌شناسان با حضور ۵۰ ایران‌شناس از ۲۱ کشور دنیا صبح روز یکشنبه، ۲۶ آبان در تالار فجر دانشگاه شیراز برگزار شد که در آن ایران‌شناسان کشورهای مختلف مباحثی نظیر حافظ؛ روایتگر تاریخ پرفراز و نشیب ایرانیان، ایماژهای زندگی و نقش ساحت‌های نفسانی در نگاه حافظ، شعر، راهی برای آشکار حقیقت انسانی و... مطرح کردند.

    ادامه مطلب
  • یک ایرانی اصیل و وطن‌دوست

    استاد پورداود تمام عمر خود را صرف پژوهش‌های علمی کرد و دریچه جدیدی را در زمینه‌های تحقیقات ایرانی - زرتشتی به روی ایرانیان و جهانیان گشود. پورداود کاری بزرگ را به سرانجام رساند و هویت تاریخی درخشان ایران را از گردوغبار زمانه و فراموشی به‌درآورد و ایرانی را با شناسنامه درخشان خود آشنا کرد.

    ادامه مطلب

کارگاه و سمینار

آخرین مقالات افزوده شده

پربازدیدترین مقالات

مقالات دائرة المعارف بزرگ اسلامی براساس موضوع

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: