یادداشت رضا داوری اردکانی در حاشیه کتاب «روایت رضا»
یادداشت رضا داوری اردکانی در حاشیه کتاب «روایت رضا»

رضا داوری اردکانی نوشت:‌ توسعه‌نیافتگی برخلاف آنچه بسیاری می‌پندارند عقب‌افتادگی نیست، دور شدن از قدیم و واماندن از جدید است. توسعه‌نیافتگی گم کردن جایگاه تاریخی و ابتلا به سرگردانی و بلاتکلیفی و اشتغال به ندانم‌کاری است. علوم اجتماعی باید این وضع را دریابد و راه خروج از آن را نشان دهد.

1404/9/15 ۱۱:۲۳
بهار؛ آخرین ملک‌الشعرای ایران / طه حسین فراهانی
بهار؛ آخرین ملک‌الشعرای ایران / طه حسین فراهانی

وقتی نام «محمدتقی بهار»، آخرین ملک‌الشعراء، بر زبان می‌آید، تصویر شاعری از دل تاریخ نقش می‌بندد؛ شاعری که هم در عرصه شعر کلاسیک و هم در پژوهش ادبی و سیاست، نقش‌آفرینی کرده است. زندگی او خود به مثابه قصیده‌ای طولانی است.

1404/9/15 ۱۱:۱۰
شاهنامه و هویت ملی / منوچهر دانش‌‎پژوهان
شاهنامه و هویت ملی / منوچهر دانش‌‎پژوهان

امروزه مسئله هویت یکی از دغدغه‌های فکری بسیاری از اندیشمندان عرصه های دینی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی است؛ چه، آن را شرط لازم توسعه پایدار می دانند. هویت ایرانی نیز از این قاعده مستثنی نیست و با توجه به اهمیت زبان در میان عناصر هویت ساز و نقشی که شاهنامه در این راستا دارد، نوشتار زیر به بسط موضوع می پردازد.

1404/9/15 ۱۱:۰۷
ادامه مطلب
درنگی در آیات مربوط به ذوالقرنین / علامه طباطبایی
شاعرِ «لطیف‌ترین شعر عاشقانه عصر ما» / محمدامین ریاحی
ایرانیان و تأثیرشان بر فرهنگ فرانسه /  جواد حدیدی
ایرانیان و تأثیرشان بر فرهنگ فرانسه / جواد حدیدی

حدود چهار سده از آشنایی فرانسویان با فرهنگ و ادبیات ایران می گذرد و در این مدت شاعران، ادیبان و نویسندگان فرانسه به مناسبت های مختلف و از وجوه گوناگون با بزرگان شعر و ادب ایران و آثارشان مواجه شده اند و از آنها تأثیر پذیرفته اند

1404/6/29 ۱۱:۱۴
ادامه مطلب
نظام‌نامۀ کتابخانه در دورۀ قاجار
نظام‌نامۀ کتابخانه در دورۀ قاجار

سند تازه ارائه‌شده در این شماره، گوشه‌ای از نخستین تلاش‌های اداری ایران برای تنظیم مقررات کتابخانه‌های عمومی در سال‌های پایانی دورۀ قاجار را نشان می‌دهد.

1404/8/25 ۱۱:۵۷
مُهر ناصرالدین‌شاه و مشیرالسلطنه نشان از تاریخ تملک نسخه در محافل درباری
نسخه‌ای از تاریخ بیهقی در تملک ملک الشعرای بهار
ادامه مطلب
چگونه ایرانیان اسلام را پذیرفتند؟
چگونه ایرانیان اسلام را پذیرفتند؟

پژوهشگر تاریخ در این باره که ایرانیان چگونه با اسلام آشنا شدند، گفت: ورود اسلام به ایران، نه یک «تقابل فرهنگی»، بلکه فرآیندی تدریجی و چندلایه بود؛ رخدادی که ریشه‌های آن در بحران‌های ساسانی، روابط دیرینه ایران و عرب و نقش گسترده ایرانیان در دستگاه اداریِ خلافت نهفته است. او روایت رایج از «مواجهه فرهنگ‌ها» را به چالش می‌کشد و تصویری مستند از پیوند ایران و اسلام ارائه می‌دهد.

1404/9/16 ۰۷:۵۱
فلسفه عطار نیشابوری؛ عبور از خوانش ادبی به کشف نظام اندیشه
فلسفه عطار نیشابوری؛ عبور از خوانش ادبی به کشف نظام اندیشه

طاهره بهرامی، پژوهشگر فلسفه و عرفان معتقد است؛ نظام فکری و فلسفی ایرانی از فردوسی آغاز می‌شود و در عطار، مولوی و حافظ به اوج می‌رسد؛ به دیدگاه او شناخت عرفان ایرانی نیازمند پیوند دوباره ادیب و فیلسوف است و تا زمانی که این ارتباط برقرار نشود، تحقیقات ما فقط در سطح شعر می‌چرخند و به گوهر اندیشه که در پسِ زبان نمادین و ساختار روایی این متون نهفته است، راه پیدا نمی‌کنند.

1404/9/15 ۱۱:۳۳
«روایت رضا» در گفت‌وگو با محمد جواد صافیان
«روایت رضا» در گفت‌وگو با محمد جواد صافیان

محمد جواد صافیان گفت:‌ رضا داوری اردکانی به‌عنوان فیلسوف نسخه توسعه نمی‌پیچد. این کار برعهده متخصصان امر در حوزه اقتصاد و علوم اجتماعی است. کار دکتر داوری را می‌توان تلاش برای نیل به خودآگاهی توسعه‌نیافتگی دانست که مقوله ضروری رسیدن به توسعه است.

1404/9/15 ۱۱:۲۶
ادامه مطلب
گزارش تصویری برگزاری شبِ «دانشنامۀ اسلامیکا» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
گزارش تصویری برگزاری شبِ «دانشنامۀ اسلامیکا» در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

نهصدودپانزدهمین شب از سلسلۀ شب‌های مجلّۀ بخارا با هم‌کاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و مؤسّسۀ مطالعات اسماعیلی لندن، به «دانشنامۀ اسلامیکا» اختصاص یافت که عصر یک‌شنبه، دوم آذر در تالار امیرالمؤمنینِ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.

1404/9/3 ۰۹:۴۵
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۲

آیین پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سه‌شنبه، هشتم مهر برگزار شد.

1404/7/9 ۱۱:۲۶
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۱
گزارش تصویری برگزاری پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر -۱

آیین پاس‌داشت دهمین سال‌روز درگذشت عبدالرّحیم جعفری، بنیادگذار مؤسّسۀ انتشارات امیرکبیر با عنوان «امیرِ کبیرِ نشر» به میزبانی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی و با همکاری نشر نو، عصر سه‌شنبه، هشتم مهر برگزار شد.

1404/7/9 ۱۱:۲۳
ادامه مطلب

مداخل برگزیده

  • اصفهان
    آذرتاش آذرنوش,عباس سعیدی,احمد پاکتچی,فرامرز حاج منوچهری,مهبانو علیزاده,امیر جابری

    یكی از شهرهای بزرگ ایران با جمعیتی برابر 025‘127‘1 نفر (1370 ش) و نیز استان و شهرستانی به همین نام در مركز ایران.

    ادامه مطلب
  • تنب، جزایر
    محمد باقر وثوقی

    تُنْب، جَزایِر (تنب بزرگ و کوچک)، دو جزیرۀ ایرانی در نیمۀ شرقی و شمالی آبهای خلیج فارس:

    ادامه مطلب
  • پول
    عباس سعیدی,احمد باقری

    پول، واژه‌ای مأخوذ از ابل1، واحد تاریخی وزن در یونان، برابر یک‌ششم درهم («واژه‌نامۀ واحدها...2»، ذیل ابل). واژۀ پول در ایران ظاهراً از زمان اشکانیان رایج بوده است ( لغت‌نامه...). از میان منابع موجود، نخستین‌بار در سفرنامۀ ناصرخسرو به کار رفته است، آنجا که دربارۀ شهر اخلاط خبر می‌دهد: «معاملۀ آنجا به پول باشد...»

    ادامه مطلب
  • بهزاد، موزه
    شیوا جعفری

    بهزاد، موزه \ mūze-ye behzād\ ، موزه‌ای در مجموعۀ کاخ ـ موزه‌های سعدآباد. 

    ادامه مطلب
  • باران خواهی
    محمد جعفری (قنواتی)

    آیینهایی که در دوره‌های خشک‌سالی اجرا می‌شود و عمدتاً حالت نمایشی دارند و به آن تمنای باران، طلب باران، و یا استسقا نیز می‌گویند.

    ادامه مطلب

تازه های نشر مرکز

اخبار و گزارش

کارگاه و سمینار

آخرین مقالات افزوده شده

پربازدیدترین مقالات

مقالات دائرة المعارف بزرگ اسلامی براساس موضوع

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: