مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

سلوکی با جهان داریوش شایگان / عبدالرضا ناصرمقدسی

حس می‌کردم سیاره بزرگی که شایگان به تصویر می‌کشاند آنقدر بزرگ و پر از تجربه‌ها و ساحت‌های گوناگون است که عبور از آن ممکن نیست و اینجا همان جایی است که باید ساکن شد و اهل حضور در آن شد.

1403/11/20 ۰۹:۴۳

استاد سید محمّدعلی ریاضی یزدی آفرینندۀ هنرستان عالی مرغان / حسین مسرت

استاد سید محمّدعلی ریاضی یزدی، سخنور و روزنامه‌نگار یزدی است که در۱۲۹۰ خ۱ در شهر یزد به دنیا آمد. پدرش حاج سید ابراهیم ریاضی ملقّب به معین‌السّادات (نسب وی به سید ریاض الدّین، عارف بزرگ یزد می‌رسد. ازاین‌رو نامور به ریاضی شده‌اند) و او نوادۀ میرزاعلی نقی وقت السّاعتی از دانشمندان و مجتهدان نامور علوم دینی دورۀ قاجار در یزد و از مدرّسان مدرسۀ شاهزاده محمّدولی میرزای قاجار از مدارس دینی بزرگ در یزد بود.

1403/11/8 ۱۷:۳۸

یاد پیامبر / احمد مسجدجامعی

ایران از دهه‌های ۴۰ و ۵۰ آوردگاه جریانات سیاسی و فکری متنوعی بود و اتفاقات مهمی در آن روی داد. بیش از همه بقایای حزب توده در قالب‌های جدیدی همچون هنر، رمان و ادبیات با رنگ و بوی ایدئولوژیک پیشرو بود.

1403/11/8 ۱۶:۵۳

ادامه مطلب

كوروش كبیر و خاطره فداكاری «سرباز گمنام» وطن

دكتر محمدابراهیم ‌باستانی ‌‌پاریزی (۱۳۹۳-۱۳۰۴ش.)، تاریخدان، پژوهشگر، شاعر، موسیقی‌پژوه‌، استاد دانشگاه ‌تهران ‌و... بود. وی‌ در مقاله‌ای‌ با تیتر «فداكاری‌های ‌تاریخی ‌‌‌در تاریخ ‌‌‌‌‌‌ایران» در نخستین ‌‌‌‌شماره ‌‌مجله «بررسی‌های ‌‌‌تاریخی» در سال ۱۳۴۵، به ‌شرح فداكاری «سرباز‌ گمنامی» می‌پردازد كه جان «كوروش‌ كبیر» را در یكی ‌‌‌‌از میدان‌های ‌‌نبرد نجات ‌داد‌

1403/10/23 ۱۰:۰۶

حب وطن / محمدعلی فروغی

محمدعلی فروغی دردشتی (۱۲۵۶ – ۵ آذرماه ۱۳۲۱)، نامور به ذُکاءُالمُلک، نویسنده و سیاستمدارِ نامدار ایرانی و از فعالان و مبارزان برجسته‌ی جنبش مشروطه بود.

1403/10/15 ۱۰:۲۰

آنچه ایران به جهان آموخت / عبدالحسین زرین‌‏كوب

ایران باستانى به دنیا درس تسامح آموخت، درس عدالت و درس قانون و انضباط یاد داد. به دنیایى كه آشور و بابل و مصر و یهود آن را از تعصب و خشونت آكنده بود، نشان داد كه با اعمال تسامح بهتر می‌‏توان امپراتوری هاى بزرگ را از اقوام گونه‌‏گون به وجود آورد و اداره كرد. به دنیا تعلیم داد كه عدالت هم اگر با دقت و مساوات همراه باشد، به اندازه آزادى یا بیش از آن می‌‏تواند صلح و آرامش را تأمین كند.

1403/5/3 ۱۰:۰۰

ادامه مطلب

مجموعۀ شخصی سلطانعلی سلطانی محفوظ در کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

کتابخانۀ ارزشمند شادروان سلطانعلی سلطانی نخستین مجموعه و گنجینه به معنای واقعی کلمه بود که در چهارم خردادماه ۱۳۶۸ از سوی بازماندگان استاد به مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی اهدا شد و در محلی مخصوص و به نام این خاندان نگهداری می‌شود.

1403/9/18 ۲۱:۵۳

بارگاه حضرت ابوالفضل (ع) / عنایت‌الله مجیدی

سید میرزا محمد نصیر الحسینی ملقب به فرصت الدوله شیرازی متخلص به فرصت و معروف به آقامیرزا(۱۲۷۱-۱۳۳۹ق) شاعر، خطاط، نقاش، موسیقی دان و از نخستین محققین ایرانی که در زمینۀ معرفی آثار باستانی سرزمین ما همت گماشته، ضمن توصیف و اندازه گیری دقیق، تصویر و نقشۀ آن ها را نیز ارائه کرده است.

1403/8/9 ۱۰:۵۷

سه سند اروپایی که نشان می دهد جزایر سه گانه برای ایران است

اسناد تاریخی بسیاری در موزه ملی ملک موجود است و نگه‌داری می‌شود که حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه (بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) را اثبات می‌کند.

1403/8/8 ۱۱:۱۵

ادامه مطلب

ستایش و شکرگزاری در جشن اساطیری

اسطوره شناس و شاهنامه پژوه قزوینی گفت: جشن سده ستایش طبیعت و شکرگزاری در عبور از زمستان است که زمان برگزاری آن ۱۰ بهمن ماه، مصادف با گذشت ۱۰۰ روز از زمستان می باشد.

1403/11/10 ۱۷:۰۶

۸۰ واژه از زبان سُغدی در شعر رودکی وجود دارد

او در رودک سمرقند به دنیا آمد، شاعر و موسیقیدان بود. خیلی باعث تأسف است، میگویند یک میلیون شعر بیت شعر داشته که الان فقط حدوداً هزار و صد بیت از آنها بیشتر برای ما باقی نمانده است.

1403/10/17 ۱۳:۳۰

گفت‌وگو با کامیاب شهریاری مترجم کتاب «جنگ سرد روم و پارت»

کامیاب شهریاری، مترجم کتاب «جنگ سرد روم و پارت» گفت: اطلاعات نویسندگان غربی درباره اشکانیان تحت تاثیر عقاید کلیشه‌ای و غیر واقعی رومیان بوده که پارتیان را به عنوان «بربر» خطاب کرده و آنها را به لحاظ فرهنگی و تمدنی پایین‌تر و فرودست‌تر از رومیان می‌دانستند.

1403/10/17 ۱۱:۵۴

ادامه مطلب

گزارش تصویری سمینار پژوهشی «شناختِ موسیقی ایرانی»

سمینار پژوهشی «شناختِ موسیقی ایرانی» به‌مناسبت روز ملّی پژوهش، با همکاری انجمن موسیقی ایران، خانۀ موسیقی ایران و خانۀ کتاب دِبا، به دبیری نوید وزیری، غروب یک‌شنبه، ٢۵ آذر در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.

1403/9/27 ۱۱:۰۷