گفتگو

دکتر حسن ذوالفقاری از پژوهشگرانی است که به‌طور متمرکز روی فرهنگ و ادبیات عامیانه ایران کار کرده است و کتاب‌هایی چون «فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌های فارسی» و «ادبیات مکتبخانه‌ای ایران» از جمله آثار پژوهشی است که از او منتشر شده است. از ذوالفقاری اخیرا کتاب تازه‌ای در زمینه فرهنگ عامه، با عنوان «باورهای عامیانه مردم ایران» از طرف نشر چشمه به چاپ رسیده است. کتابی که با همکاری علی‌اکبر شیری گردآوری و تدوین شده است. این کتاب، منبع جامعی است برای دست‌یابی به بخشی از فرهنگ مردم ایران که شامل باورهای مردم درباره موضوعات مختلف می‌شود.

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی گفت: تمدن‌سازی بدون پشتوانه و آرمان فرهنگی اتفاق نمی‌افتد، اگر آن پشتوانه از تعالیم انبیا گرفته شده باشد، تمدن سازی اسلامی اتفاق می افتد.

هفدهم اسفندماه ١٣٤٢ امير اسدالله علم كه پس از توافق امريكا و شاه ايران به نخست‏وزيري رسيده بود، سرانجام پس از ٢٠ ماه صدارت به اراده شاه و بدون اعتنا به قوه مقننه استعفا كرد و جاي خود را به حسنعلي منصور داد. اين استعفا و سپس انتصاب منصور، از نظر سرعت عمل در مشروطيت ايران بي‏سابقه بوده است زيرا در همان روز كه علم از كار بركنار شد، منصور به اين مقام انتخاب شد و او كه از ماه‌ها قبل مهياي اين منصب بود، در همان روز، وزراي خود را معرفي كرد.

گروس عبدالملکیان متولد 18 مهرماه 1359 است؛ پسر محمدرضا عبدالملکیان که از شاعران مستعد طیف روشنفکری در اواخر دهه پنجاه و از شاعران مشهور شعر انقلاب در دهه شصت است. گروس عبدالملکیان، اواخر دهه هفتاد از دل شعر نوجوان و جوان انقلاب، به شعر روشنفکری پیوست تا خوشه‌‌‌چین تحولات شعر هفتاد باشد. شعر او در دهه هشتاد، هم از سوی شاعران و منتقدان صاحب‌نام شعر انقلاب چون یوسفعلی میرشکاک ستوده شد هم در محافل روشنفکری به عنوان شعری پیشرو مورد نقد و بررسی قرار گرفت و هم با تأیید مراکز رسمی شعر، به عنوان مدلی برای آینده ادبی کشور معرفی شد. تأثیر شعر گروس عبدالملکیان بر شعر جوان دهه هشتاد انکارناپذیر است و این تأثیر چنان بود که بخش قابل توجهی از شاعران «دفتر شعر جوان» که او مسئولیت بخش آموزش آن را برعهده داشت و شاعران مستعد دیگری که در کارگاه‌های ادبی مراکز فرهنگی پایتخت شرکت می‌کردند، به گرته‌برداران بی‌چون و چرای شعر او بدل شدند. او در دهه نود، همچنان کتاب‌های شعرش از شمارگان و استقبال خوب مخاطبان برخوردار است. این گفت‌و‌گو درباره سه دهه‌ای‌ست که شعر ایران در آن، دچار تحولات غیر قابل پیش‌بینی شد.

«آن روز که در کوه‌های دارآباد دستگیر شدم، در خواب هم نمی‌دیدم که 20 سال بعد در نزدیکی محل دستگیری‌ام، روز و شبم به کارهای علمی و فعالیت‌های فرهنگی خواهد گذشت. هنوز هم وقتی از پنجره دفترم در ساختمان دایر المعارف به کوه‌های دارآباد- که در یک کیلومتری آنجاست- نگاه می‌کنم، مثل این است که در حال دیدن رؤیا هستم. این رؤیای شیرین را «خدا» تحقق بخشید. «او» بر هر کاری تواناست.»

حجت الاسلام لکزایی، پژوهشگر علوم دینی گفت: امام موسی صدر در مسیر گفت‌وگو ربوده شد او آن‌قدر در این مسیر امیدوار بود که قصد داشت با شخصی مانند قذافی نیز گفت‌وگو کند و بر او نیز تأثیر بگذارد.

سيد محمود علايي‌ طالقاني ( ١٣٥٨- ١٢٨٩ ) كنشگري سياسي بود كه از همان سال‌هاي كودكي در بستر تعاطي انديشه‌ها و نظريه‌هاي فكري و سياسي بود. او ميراث‌دار سنت عالمان مشروطه‌خواهي چون ميرزا محمدحسين ناييني بود گرچه در عصر پسامشروطه مي‌زيست و از نزديك شاهد پيامدهاي مشروطه‌خواهي عالمان و تعامل و تقابل ايشان با روشنفكران بود. طالقاني اما خود در ميان علماي مشروطه‌خواه راهگشاي مسيري نو بود.

دکتر فخرالدین سعیدی در روند شعر دهه ٨٠ چهره نام‌آشنایی است. آثارش خاصیت اجتماعی دارند و در نسبت با رخدادها خنثی عمل نمی‌کنند. از آثار او می‌توان به مجموعه شعرهای، پسوند فامیلی‌ام بوی آدم‌فروشی می‌دهد، این‌جا آدم‌های کوچک سنگ‌قبرهای بزرگ دارند، چشم که بچرخانی غازهای وحشی خوشبخت می‌شوند و کتاب‌هایی ازجمله ماه و آدینه‌ها، شب و غراب‌هایی که بی‌کلاه در حوزه پژوهش و نقد ادبی اشاره کرد.

آیدین آغداشلو در میانه هفتادمین دهه زندگی‌اش می‌خواهد کارنامه اعمالش را به نمایش بگذارد. او سال گذشته هم نمایشگاهی را بعد از ٤٠ سال در گالری اثر برگزار کرد و حالا با رونمایی از یک مجموعه هشت‌جلدی در روز جمعه، ١٤ اسفند در موزه هنرهای معاصر، بخش دیگری از فعالیت‌هایش را مرور می‌کند. یکی از این هشت‌جلدی‌ها «حرف آخر» نام دارد هرچند که به گفته خود او در مقدمه کتاب، آخرین نیست بلکه حرف‌های اخیر است.

یکی از معتبرترین سفرنامه‌ها در مقیاس جهانی، سفرنامه‌ی ناصرخسروست. می‌خواهم نظر شما را در مورد این سفرنامه و وجوه اهمیت آن بدانم؟ بله همین‌طور است. سفرنامه‌ی‌ناصرخسرو از نظر دقت در توصیف مسایلی که مطرح کرده و نوع نگاه او به محیط، مردم و جوامع شهرهایی که از آن‌ها عبور‌کرده بسیار ارزشمند است. البته سفر ناصرخسرو هدف ایدئولوژیک داشت، درواقع ناصرخسرو به دنبال این بود که گستره‌ی نفوذ فاطمیان و اسماعیلیه را مطالعه‌کند. یعنی سفر او یک سفر مطالعاتی بود و مسیر سفرش را هم بر همین اساس یعنی در جغرافیای سیاسی مورد نظر انتخاب کرده اما سفرنامه‌ی او جدا از دقت نظری که از لحاظ مردم‌شناسی و توجه به آداب و رسوم و شیوه‌ی زندگی مردم در آن دیده می‌شود.