گفتگو

حسین واله گفت: در تاریخ مشهور است که سقراط را بازداشت کردند و گفتند اظهار ندامت کن یا جام شوکران را بنوش. عده‌ای از شاگردانش هم گفتند که می‌توانیم تو را فراری دهیم. اما سقراط فرار نکرد. چرا فرار نکرد؟ آیا می‌توان تصور کرد یک آدمی سر دو راهی‌های مختلفی قرار بگیرد که یکی از آنها جان و دیگری چیز دیگری باشد و آن چیز دیگر را بر جانش ترجیح دهد؟

بیگ‌زاده گفت:‌«حقوق» و «تمدن»، همزادند. تمدن، بدون حقوق، نه می‌بالد، نه می‌ماند. به گمان من، حکومت و فرمانروایی نیز بدون حقوق نه ایجاد می‌شود، نه دوام می‌آورد و وجود دوران‌های بزرگ پادشاهی هخامنشی، اشکانی و ساسانی که بیش از هزار سال بخش بزرگی از جهان باستان را به‌نیکی اداره کرده‌اند، نشان از وجود حقوق در ایران دارد و متن‌های حقوقی به جا مانده از ایران پیش از اسلام، که کم نیستند، گواه درستی این گزاره است.

محقق داماد گفت: نویسندگان باید جذاب، روان و خواندنی بنویسند؛ به‌گونه‌ای که خواننده را مشتاق کند تا کتاب را تهیه کند. ناشران نیز نباید فقط تاجر باشند؛ باید برای خود رسالت فرهنگی قائل باشند. ناشران قدیم محدود بودند، اما اهل فرهنگ بودند، نه صرفاً بازرگان. امروز نیز باید ناشرانی تربیت شوند که دغدغه فرهنگ داشته باشند، نه فقط فروش.

در روزگاری که مطالعه به گوشی‌های مردم منتقل شده، اصرار بر کتاب کاغذی چه معنایی دارد؟ جعفریان می‌گوید: «دعوت به کتاب‌خوانی سنتی، دعوت به عقب‌ماندگی است.»

داوری اردکانی گفت:‌زمان ما، زمان اطلاعات است. در جهان پر از معلومات و انبوه اطلاعات، باید نگران بود که اطلاعات جای فهم و درک را بگیرد. جهان ما اکنون به انبار اطلاعات تبدیل شده است و هر روز این انبار بزرگ‌تر می‌شود. مردم زمان ما هم مردم دیگر می‌شوند و پاسخ پرسش‌هایشان را به‌آسانی در صفحه موبایل خود پیدا می‌کنند. وقتی اطلاعات عمومی چندان بر زندگی آدمی غالب شود که جای دانایی را نیز بگیرد، کار چاپخانه هم به پایان می‌رسد. اما این تحول با سرعت روی نخواهد داد.

فیرحی توانست از درون سنت فقهی راهی برای توجیه حقوق بنیادین انسان به‌ویژه آزادی و تقدم نسبی آن بر تکلیف بیابد. اما این راه محدودیت‌هایی داشت و یارای ایستادگی در برابر نصوص دینی محدود کننده حقوق انسان را نداشت.

منوچهر صدوقی‌سها گفت:‌ اولین کسی که مکتوب به ایشان لقب «علامه» و اجازه اجتهاد داد، آیت‌الله میلانی بود. نوه آقای میلانی، سیدعلی میلانی، از علمای ممتاز قم نقل کردند که یا اولین اجازه اجتهاد آیت‌الله میلانی به علامه بود یا تنها اجازه. در عرف ما، «علامه» به کسی گفته می‌شود که در علوم مختلف عصرش سرآمد و جامع‌الاطراف باشد و علامه‌جعفری واقعاً چنین بودند.

نویسنده کتاب «مجتبی مینوی» پنجمین عنوان از مجموعه «شخصیت‌های مانا» درباره تالیف این کتاب و چرایی انتخاب این شخصیت برای نوشتن توضیحاتی داده است.

وقتی نگاه ما به آثار مکتوب نگاه تاریخی­ست، اطلاعاتی که می‌توانیم از این منابع به دست بیاوریم خیلی مهمتر از کتاب‌های رسمی است. به دلیل اینکه تألیف آن‌ها به قصد تألیف تاریخ آگاهانه‌ نیست.

عباس مخبر، پژوهشگر و اسطوره‌شناس، گفت: دکتر بهار نگاهی غیرایدئولوژیک داشت و با دید پژوهشی و تاریخی به اساطیر نگاه می‌کرد. شما اگر بخواهید اساطیر ایران را مطالعه کنید، ناگزیر هستید به کارهای دکتر بهار مراجعه کنید. حتی اگر حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشید، باید ابتدا کارهای ایشان را ببینید. هیچ راه دیگری وجود ندارد. به نظر من، ایشان همچنان چهره‌ای راهنما و مرجع برای پژوهشگران جوان در این حوزه هستند.