1396/10/2 ۱۳:۴۱
احمد محیط طباطبایی برای اهل فرهنگ و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی چهره‌ای شناخته شده و مورد احترام است. تسلط او بر فرهنگ و آیین ایران و آشنایی دقیقش با جزییات رویدادهای تاریخی ایران موجب شده او شخصیتی قابل احترام و موثق برای اهل فرهنگ به شمار رود. او در این گپ كوتاه از افزایش انسجام میان اعضای خانواده در نتیجه همنشینی آنها و انتقال فرهنگ بین نسل‌ها به عنوان دو كاركرد مهم آیین یلدا یاد می‌كند و معتقد است باقی كارهایی كه برای شب یلدا انجام می‌شود جنبه شكلی و فرعی دارد. در واقع آنچه از نگاه محیط طباطبایی نباید به فراموشی سپرده شود همین سنت گردهمایی اعضای خانواده است.
همدلی و گفت‌وگوی اعضای خانواده عنصر اصلی یلداست
امین شول سیرجانی: احمد محیط طباطبایی برای اهل فرهنگ و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی چهره‌ای شناخته شده و مورد احترام است. تسلط او بر فرهنگ و آیین ایران و آشنایی دقیقش با جزییات رویدادهای تاریخی ایران موجب شده او شخصیتی قابل احترام و موثق برای اهل فرهنگ به شمار رود. او در این گپ كوتاه از افزایش انسجام میان اعضای خانواده در نتیجه همنشینی آنها و انتقال فرهنگ بین نسل‌ها به عنوان دو كاركرد مهم آیین یلدا یاد می‌كند و معتقد است باقی كارهایی كه برای شب یلدا انجام می‌شود جنبه شكلی و فرعی دارد. در واقع آنچه از نگاه محیط طباطبایی نباید به فراموشی سپرده شود همین سنت گردهمایی اعضای خانواده است.
به نظر شما مهم‌ترین كاركرد اجتماعی آیین یلدا از دیرباز تاكنون چه بوده است؟
یلدا جزو آیین‌های كهن این سرزمین است كه به عنوان یك پدیده فرهنگی از دوران كوچ نشینی تا به امروز ادامه یافته است. مهم‌ترین نمادی كه از این آیین در طول تاریخ به حیاتش ادامه داده، سنت دور هم جمع شدن اعضای خانواده است. دور سفره نشستن اهل خانواده منجر به وفاق و همزیستی آنها می‌شود. همزیستی‌ای كه در آن اعضای خانواده سعی می‌كرده‌اند با نقل قصه آن را پاس بدارند. البته مقصودم از قصه به معنای داستان نیست. بلكه مقصودم گردهم نشستن‌هایی است كه در آن اندیشه‌ها و حكایات وتجربه‌های زیست انسانی از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود.
در سال‌های اخیر بسیاری از افراد به جای آنكه شب یلدا به قول شما در خانه و كنار یكدیگر باشند؛ به اماكنی مانند كافه‌ها و رستوران‌ها می‌روند. درباره این گرایش نقدهایی وجود دارد كه این رفتار منجر به دور شدن آیین یلدا از كاركرد اصلی‌اش می‌شود. شما چقدر با این نقد موافقید؟
نباید فراموش كنیم كه رفتارهای جمعی ما به سمت مدنی شدن می‌رود. كافه نشینی هم محصول زندگی شهری ما است كه نمی‌توان آن را نادیده گرفت. برای مثال در سال‌های اخیر مردم گرایش پیدا كرده‌اند كه فوتبال را در كافه‌ها و به صورت دسته جمعی ببینند. این رفتار یكی از وجوه شهرنشینی است و نمی‌توان به آن خرده گرفت و به اعتقاد من حضور مردم در كافه و رستوران و یك مركز فرهنگی برای شب یلدا؛ این آیین را تضعیف نمی‌كند. زیرا یلدا یك میراث ناملموس فرهنگی است كه ادامه پیدا كرده و خواهد كرد. این تغییر مثل مراسم عروسی می‌ماند كه در گذشته در خانه‌ها برگزار می‌شد و حالا زندگی شهرنشینی و اقتضائات آن منجر به این شده كه عروسی‌ها در تالار برگزار می‌شوند. اما نكته ظریفی هم در این باره وجود دارد. اینكه رفتن به رستوران و مراكز فرهنگی و... اگر به طور دسته جمعی و خانوادگی انجام شود همان مقصود یلدا حاصل می‌شود. یعنی اصل اساسی دور هم جمع شدن اعضای یك خانواده و خویشاوندان است. آنها در این همگرایی، وفاق و همدلی در هر صورتی كه مشاركت كنند و شادی جمعی حاصل شود؛ می‌توان آن را مثبت تلقی كرد.
به نظر می‌رسد برخی جزییات آیین یلدا مانند استفاده از میوه و آجیل بیش از حد مهم شده‌اند و به همین دلیل گرایش به خرید انواع اقسام میوه و آجیل‌ها حول این آیین نوعی از كاركرد تشریفاتی و لوكس ایجاد كرده است؟
كارهایی مانند مصرف میوه در شب یلدا بیشتر با این هدف انجام می‌شده است كه اعضای خانواده شكرگزار نعمت خداوند باشند. خوردن به این معنا نبوده كه انبوهی میوه و تنقلات حتما سر سفره باشد. خوردن انار و هندوانه فرع قضیه است. شب یلدا همیشه فرصتی بوده است برای نوعی از آموزش غیرمستقیم. تمرین گفت‌وگو میان اعضای خانواده، احترام به بزرگان، انتقال فرهنگ مهم‌ترین كاركردهایی است كه از گذشته وجود داشته و از پس هم باید مورد توجه قرار گیرند. اینكه ما بتوانیم در زندگی شهری امروز برای ساعتی از گوشی‌های تلفن و اینترنت دور شویم و در فضایی صمیمی‌تر با هم سخن بگوییم مقصود حاصل شده است.
منبع: اعتماد
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید