اسماعیلان، یخچال

اسماعیلان، یخچال \yaxčāl-e esmāʾīlān\، یخچالی کهن در محلۀ اسماعیلان کن که امروزه آثاری از ویرانه‌های آن بر ‌جای مانده است. 
این یخچال در اراضی شمال شرقی محلۀ اسماعیلان کن، در جنوب راه اصلی و قدیمی کن، که امروزه خیابان الغدیر خوانده می‌شود، جای داشته است. طول دیوار سمت جنوبی یخچال، 85 متر، عرض آن در پی، 120 سانتی‌متر و ارتفاع کنونی، در حدود 8 متر است. امروزه (1390 ش)، حدود نیمی از طول دیوار جنوبی، در بخش میانی‌اش تخریب شده، و بخشهای شرقی و غربی آن باقی مانده است. از دیوار شرقی و غربی یخچال تنها حدود 5 متر باقی مانده است و به نظر می‌رسد حدود   آن تخریب شده باشد.
امروزه از بنای یخدان این یخچال اثری باقی نمانده است. به گفتۀ معتمدان و کهن‌سالان کن، بنای یخدان در سالهای پیش از انقلاب اسلامی تخریب، و از روی آن جادۀ کن (خیابان الغدیر کنونی) عبور داده شده است.
گویا به هنگام احداث خیابان، تنها گنبد روی یخدان تخریب شده است و گمان می‌رود مخزن آن با خاک پر شده باشد. در‌این‌صورت، می‌توان با شناسایی محل یخدان، آن را از خاک تخلیه، و بازسازی کرد و مجموعۀ یخچال کن را از نو برپا ساخت.

ناصر پازوکی طرودی