آقانجفی اصفهانی

آقانجفی اصفهانی \āqā-najafī-ye esfahānī\، محمدباقر (1234-1301 ق / 1819-1884 م)، فقیه و اصولی امامی، شهره به حُسن اخلاق و پرهیزکاری. آقا‌نجفی ابتدا در اصفهان، و سپس در عراق درس خواند. فقه را در نجف، نزد دایی‌اش، شیخ حسن کاشف‌الغطاء، و شیخ محمدحسن صاحب‌جواهر، و اصول را نزد شیخ مرتضى انصاری آموخت (مدرس، 3 / 404؛ امینی، 350؛ معلم، 3 / 1007؛ مهدوی، 160). او سرانجام به اصفهان بازگشت و در مسجد شاه بر مسند پدر نشست و حوزۀ درس تشکیل داد. فضلایی مانند سید اسماعیل صدر، سید محمدکاظم یزدی طباطبایی، شیخ شریعت اصفهانی و فرزندش شیخ محمدتقی، که در زمان حیات پدر شهرت و نفوذ یافت، نزد وی تلمّذ کردند (قمی، 409-410). از تألیفات او می‌توان به لبّ الفقه، رسالۀ حُجّیّة الظن الطریقی و لبّ ‌الاصول اشاره کرد (آقا‌بزرگ، الذریعة، 18 / 282، 287، طبقات ... ، 1 / 199). 
آقانجفی اصفهانی همچنین درزمینۀ فعالیتهای دینی و اجتماعی به چنان قدرتی بدل شد که بر اجرای حدود شرعیه توانا گردید، به نحوی که شماری از بابیها به فرمان او به قتل رسیدند. نیز در اجرای حدود شرعیه قاطعیتی تمام داشت، چنان‌که در یک روز حکم اعدام 27 تن را صادر کرد (قمی، 409؛ مدرس، همانجا). 

مآخذ

آقابزرگ، الذریعة؛ همو، طبقات اعلام الشیعة، مشهد، 1404 ق؛ امینی، عبدالحسین، شهداء الفضیلة، قم، دارالشهاب؛ قمی، عباس، الفوائد الرضویة، تهران، 1327 ش؛ مدرس، محمدعلی، ریحانة الادب، تبریز، 1346 ش؛ مهدوی، مصلح‌الدین، تذکرة القبور، اصفهان، 1348 ش.

کاظم موسوی بجنوردی (دبا)