آقا دربندی

آقا دربندی \āqā darbandī\، آخوند ملا آقا بن عابد بن رمضان‌علی بن زاهد شروانی، معروف به «فاضل دربندی حایری» (د 1286 ق / 1869 م)، فقیه، اصولی، رجالی، محدث، متکلم و واعظ شیعی امامی. دربندی در اخلاص و دوستی نسبت به اهل‌بیت پیامبر اسلام (ص)، به‌ویژه نسبت به امام حسین (ع)، شهرت بسیاری داشت (قمی، 153)، چنان‌که در روز دهم محرم، لباس خود را درمی‌آورد، لنگی بر خود می‌بست، خاک بر سر می‌ریخت، گِل بر بدن می‌مالید و بدین هیئت بر منبر می‌رفت (دربارۀ علاقـۀ او به امام حسیـن (ع)، نک‍ : اعتمادالسلطنه، 189؛ تنکابنی، 109). او در مبارزه با بابیها سرسخت بود. وقتی بابیها در کربلا سر بر آوردند، وی به‌شدت به نبرد با آنان برخاست، چنان‌که به‌قصد کشتن او در خانه‌اش به وی حمله‌ور شدند. در این واقعه، زخمی به چهره‌اش وارد شد که اثر آن تا پایان عمر باقی ماند (اعتماد‌السلطنه، همانجا). از او آثاری نیز بر جای مانده است.

مآخذ

اعتمادالسلطنه، محمدحسن، المآثر و الآثار، به کوشش ایرج افشار، تهران، 1363 ش؛ تنکابنی، محمد، قصص العلماء، تهران، 1396 ق؛ قمی، عباس، هدیة الاحباب، تهران، 1363 ش.

کاظم موسوی بجنوردی (دبا)