افسوس

افسوس \afsūs\، مير شير‌علی‌ دهلوی (د 1224 ق / 1809 م)، شاعر و مترجم‌ شبه‌‌قاره‌، فرزند سيد علی‌ مظفرخان‌. اجداد وی از خواف‌ خراسان‌ بودند، اما يكی‌ از نياكانش‌ به‌ نام‌ سيد بدرالدين‌ برادر سيد عالم‌الدين‌ حاجی‌ خان‌، به‌ هندوستان‌ كوچ‌ كرد و در شهر نارنول‌، در حوالی‌ آگره‌، مقيم‌ شد (فائق‌، 1؛ قادری، 103؛ سكسينه‌، 8). 
افسوس‌ در 1160 ق / 1747 م در شاه‌‌جهان‌آباد (دهلی‌ نو) متولد شد (فائق،‌ 4- 18). وی 11‌ساله‌ بود كه‌ به‌ همراه‌ پدرش به‌ بنگال‌ رفت‌ و از همان‌ ايام‌ كه‌ هنوز سرگرم‌ خواندن‌ گلستان‌ سعدی بود، به‌ سرودن‌ شعر به‌ زبان‌ اردو پرداخت‌ (همو،‌ 18). 

آثـار

1. آرايش‌ محفل‌؛ 2. باغ‌ اردو، که ترجمۀ گلستان‌ سعدی به‌ زبان‌ اردو ست‌؛ 3. ديوان‌‌. وی ديوان‌ اشعار اردوی خود‌ را در سالهای 1189- 1199 ق تدوين‌ كرد و ديباچه‌ای متضمن‌ شرح‌ حال‌ خود به‌ زبان‌ فارسی‌ بر آن‌ افزود. 

مآخذ

سکسینه، رام بابو، تاریخ ادب اردو، ترجمۀ محمد عسکری، لاهور، سردار محمود خان؛ فائق، کلب‌علی، مقدمه بر آرایش محفل میر شیرعلی افسوس، به کوشش همو، لاهور، 1963 م؛ قادری، حامد حسن، داستان تاریخ اردو، آگره، 1941 م. 

عارف‌ نوشاهی‌ ـ غلامعلی‌ آريا (دبا)