آثار الأول فی ترتیب الدول

آثارُ اَلْأُوَل فی تَرتیبِ الدُّوَل، كتابی سیاسی ـ تاریخی به زبان عربی نوشتۀ حسن بن عبدالله بن محمد بن عُمر عباس هاشمی صَفدی، زنده پیش از 716ق / 1316م. وی به سال 708ق /  1308م از نگارش آن فراغت یافته است. كتاب در باب شرح حال پادشاهان و امور مملكتی و شامل 4 بخش است: 1. ضوابط و قواعد كشورداری؛ 2. احوال پادشاه و وضع خاصان و خادمان وی؛ 3. امور مخصوص به پادشاه و خاصان و اطرافیان او؛ 4. جنگها. این كتاب بارها به چاپ رسیده است: در بولاق به سال 1295ق /  1878م، در قاهره به سال 1305ق /  1888م، نیز در حاشیۀ تاریخ الخلفاء نوشتۀ جلال‌الدین سیوطی (د 911ق / 1505م). نویسنده را كتاب دیگری است به نام نُزْهَةُ المالِكِ وَ الْمَمْلوكِ فی مُختَصَرِ سیرَةِ مَنْ وَلِیَ مِصْرَ مِنَ الْمُلوكِ.

مآخذ

امین، حسن، الموسوعةالاسلامیة، بیروت، مطبعةالعاملیة، 1975م، 1 / 75؛ بروكلمان (آلمانی)، ذیل 2 / 33-34؛ بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المكنون، استانبول، 1364ق، 1 / 1؛ كحاله، عمررضا، معجم المؤلفین. بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1376ق، 3 / 240ـ241.

جعفر شعار