آسینه

آسینه \āsīna\، یا آثرینه، مردی که بی‌درنگ پس از به فرمانروایی رسیدن داریوش اول، شاهنشاه هخامنشی، در ایلام سر به شورش برداشت و خود را شاه ایلام خواند (هینتس، «نخستین ... »، 145). این نام از زمانی که برای نخستین‌بار، در سنگ‌نبشتۀ بیستون (نک‍ : کنت، 118, DB, I, 74-81) بازخوانی شده، به‌ شکلهای گوناگونی ثبت شده است. آسینه در متن ایلامی به‌صورت ha-iš-ši-na، و در اکدی a-ši-na آمده است (هینتس، «راهها ... »، 120). شاید جزء نخست این نام با واژۀ اوستایی ātar- , āθr-، به‌معنی آتش، مرتبط باشد (کنت، 166).
پس از کشته شدن بردیا و افتادن حکومت به‌دست داریوش، در سراسر امپراتوری هخامنشی، شورشهای بزرگ و کوچکی برضد او رخ داد که شاید نخستین این شورشها برخاستن آسینه در حدود 3 یا 4 اکتبر 522 ق‌م (هینتس، «نخستین»، 147) در ایلام بوده باشد. آسینه پسر اوپدرمه بود که به‌گفتۀ داریوش، دروغ زد و خود را شاه خواند و خوزیان به او پیوستند. آن‌گاه داریوش با فرستادن پیکی، دستگیری آسینه را خواستار شد. آسینه کت‌بسته نزد داریوش فرستاده شد و به فرمان او به قتل رسید (کنت، همانجا).
در نگاره‌ای از شاهانِ «دروغ‌زن»، که در حضور داریوش در بیستون به بند کشیده شده‌اند، نخستین تن آسینه است که پس از بدن زیر پا افتادۀ گئومات ایستاده است (لوشای، 77). 

مآخذ

Hinz, W., «Das erste Jahr des Großkönigs Dareios», ZDMG, 1938, vol. XCII; id, Neue Wege im Altpersischen, Wiesbaden, 1973; Kent, R. G., Old Persian, New Haven, 1953; Luschey, H., «Studien zu dem Darius-Relief von Bisutun», Archaeologische Mitteilungen aus Iran, Berlin, 1968, vol. I.

پرویز رجبی