اسمیث، همیلتن اثنل

اسمیث \(esmīs(t\ ، هَمیلتِن اُثَنِل (ز 1931 م / 1310 ش)، پزشک، میکرب‌شناس و زیست‌شناس مولکولی آمریکایی. او در 1978 م، به‌همراه وِرنِر آربِر و دَنیِل نِیثِنز، جایزۀ نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی را دریافت کرد؛ این جایزه برای کشف دستۀ تازه‌ای از آنزیمهای محدود‌کننده به آنان داده شد که زنجیره‌های ویژه‌ای از نوکلِئوتیدها را در مولکول دی‌اِن‌اِی (دیوکسی ریبونوکلِئیک ‌اسید) بازمی‌شناسند و این مولکول را در همان نقطۀ شناسایی، می‌شکافند. 
اسمیث در شهر نیویورک زاده شد. در 1952 م از دانشگاه کالیفرنیا در بِرکلی، در رشتۀ زیست‌شناسی فارغ‌التحصیل شد و در 1956 م مدرک پزشکی خود را از دانشگاه جانز هاپکینز گرفت. او پس از گذراندن دوره‌های کارورزی و دستیاری، فوق تخصص خود را در ژنتیک و زیست‌شیمی (بیوشیمی) دریافت کرد. در 1962 م عضو هیئت علمی دانشگاه میشیگان شد؛ در 1967 م به دانشگاه جانز هاپکینز بازگشت؛ در 1973 م به درجۀ استادی در رشتۀ میکرب‌شناسی رسید و به‌پاس خدماتش، به عضویت فرهنگستان ملی علوم ایالات متحده درآمد.
آربر و دیگران از گذشته دربارۀ آنزیمهای محدود‌کننده‌ای که زنجیره‌های ویژه‌ای از مولکول دی‌ان‌ای را بازمی‌شناسند، پژوهش می‌کردند، اما این آنزیمهای نوع 1، دی‌ان‌ای را به‌جای محل شناسایی، در نقطه‌هایی تصادفی می‌شکافند. اسمیث و همکارانش به‌هنگام مطالعۀ سازوکاری که باکتریِ هِموفیلوس آنفلوانزا به‌یاری آن می‌تواند دی‌ان‌ای را از ویروس باکتری‌خوارِ پی‌22 (P22) بگیرد، نخستین نمونه از گروه آنزیمهایی را یافتند که بعدها آنزیمهای محدود‌کنندۀ نوع 2 خوانده شدند. این آنزیمها نه‌تنها ناحیۀ ویژه‌ای را در یک زنجیرۀ دی‌ان‌ای شناسایی می‌کنند، بلکه همواره دی‌ان‌ای را در همان نقطه قطع می‌کنند. این رفتارِ قابل پیش‌بینی، آنزیمهای محدودکنندۀ نوع 2 را به ابزارهایی ارزشمند در بررسی ساختار دی‌ان‌ای، شکافت ژنها برای پدیدآوردن کارکردهایی نو در آنها، و نیز در فنّاوری دی‌ان‌ایِ نوترکیب تبدیل کرده، و راه را بـرای پیشرفتهای مهمی در فنّاوری زیستی هموار ساخته است، مانند ساخت نمونه‌های مصنوعی یا نوترکیب از هورمونهایی چون انسولین برای کاربردهای پزشکی و ژن‌درمانی، و طرح ژِنوم انسانی (گنجینۀ همۀ ژنهای انسان) که هدف آن ترسیم نقشۀ همۀ ژنهای بدن انسان است. 

مآخذ

Britannica, 2010; Encarta, 2008.

بخش علوم پزشکی