آغاحشر کشمیری

آغا حشر کشمیری \āqāhašar-e ka(e)šmīrī\، محمدشاه، متخلص به «حشر» (1296-1354 ق / 1879-1935 م)، مشهورترین نمایشنامه‎نویس اردوزبان هند. پدر او، آغا غنی‌شاه، در 1285 ق / 1868 م از کشمیر به‌ قصد تجارت به بنارس آمد و در آنجـا اقـامت گزید و آغـاحشر در آن شهر زاده شـد (نک‍ : عشرت، 185-186؛ سکسینه، 151-152؛ اردو ... ، 8 / 342). وی تحصیلات مقدماتی را با قرائت و حفظ قرآن آغاز کرد و عربی، فارسی و تعلیمات دینی را فراگرفت، سپس در کالج جی نراین به تحصیل پرداخت ( اردو، همانجا). او به زبان فارسی و اردو غزل می‌گفت و نمایشنامه‎هایش به زبانهای هندی، اردو و بنگالی بود (عشرت، 188؛ اردو، همانجا). آثار او در تقویت، تکامل و آماده‌ساختن زبان اردو برای بیان مسائل زندگی جدید و طرح موضوعات اجتماعی آن زمان بسیار مؤثر بوده، و از لحاظ رشد هنر نمایشنامه‎نویسی در هند و تربیت ذوق هنری مردم اردوزبان اهمیت خاص داشته است (عشرت، 189؛ سکسینه، 152). 

مآخذ

اردو دائرۀ المعارف اسلامیه، لاهور، 1393 ق / 1973 م؛ سکسینه، رام بابو، تاریخ ادب اردو، ترجمۀ محمد عسکری، لاهور، 1348 ق / 1929 م؛ عشرت رحمانی، اردو درامی کی تاریخ و تنقید، علیگره، 1982 م. 

بخش ادبیات (دبا)