آصف دیوان

آصِفْ دیوان، میرزا علی‌نقی کردستانی (د 1316ش) پسر میرزارضای وزیری کردستانی، سیاست‌پیشۀ روزگار قاجاری. نیاکانش که به قولی، از یهودیان نو اسلام اصفهان بودند، به تشویق هلوخان اردلان حاکم کردستان، در 1022ق / 1613م به آن منطقه مهاجرت کردند و در حسن‌آباد، نزدیک سنندج کنونی ساکن شدند. چون یکی از افراد این خانواده به نام میرزا عبدالله، به مقام معاونت و پیشکاری والی کردستان رسید، همۀ آن طایفه به «وزیری» شهرت یافتند. میرزا علی‌نقی که در وزارت کشور خدمت می‎کرد، در زمان حکومت امیرنظام گروسی (1313-1325ق /  1895-1907م) لقب «آصف دیوان» گرفت که از القاب محلی بود. در دورۀ مشروطیت به «آصف اعظم» ملقب شد و از آن پس اعقاب وی به آصف و آصفی و آصف وزیری و آصف دیوانی مشهور شدند. پسر وی فرج‌الله خان آصف، مشهور به سردار معظم (1260-1333ش) 12 دوره، به نمایندگی مجلس شورای ملی ایران برگزیده شد. برادرش میرزایوسف، ملقب به «مشیردیوان» (د 1298ش) از متمولان کردستان بود.

مآخذ

بامداد، مهدی، تاریخ رجال ایران، تهران، زوار، 1347-1353ش، 5 / 167- 168، 335-336.

بخش تاریخ