آدمیت

آدَمِیَّت، عنوان 2 روزنامه كه در تهران و شیراز برای مدتی انتشار یافتند:
1. در تهران از 1325ق / 1907م به سردبیری میرزا عبدالمطلب یزدی به صورت هفتگی، در 4 صفحه، به قطع وزیری بزرگ با چاپ سنگی. بنیانگذار آن میرزا عبدالمطلب یزدی از مخالفان مشروطه و آزادیخواهان و از اعضای محكمۀ دادگاه باغشاه بود. او پس از استقرار دوبارۀ مشروطه و فتح تهران در جمادی‌الثانی 1327ق / ژوئیۀ 1909م بازداشت شد و به جرم همكاری با استبداد یك سال در زندان به‌سر برد. این روزنامه گرچه بنا به گرایش سیاسیِ بنیانگذار آن، جانب دولتیان را داشت، هنگامی كه آصف‌الدوله (از مخالفان مشروطیت) به عنوان وزیر به مجلس معرفی شد، گفتاری در این‌باره به چاپ رساند و با اشاره به سوابق استبدادی او، به این انتصاب اعتراض كرد (كسروی، 480).
2. در شیراز به مدیریت و سردبیری میرزامحمدحسین ركن‌زاده آدمیت (نویسندۀ فارس و جنگ بین‌الملل و دلیران تنگستانی) از خرداد 1305ش به صورت هفتگی و با چاپ سنگی در 4 صفحه. آدمیت خود آن را در زیر عنوان صفحۀ اول «جریده‌‌ای علمی و سیاسی، ادبی، اجتماعی، كاریكاتوری و مصور» توصیف كرده است. سرلوحۀ آن تصویر شیخ سعدی است كه به صورت درویشی پیر ایستاده و دست خود را به سوی صفحه‌‌ای كه بر روی آن عنوان روزنامه (آدمیت) نوشته شده دراز كرده است. این روزنامه بیشتر به درج مطالبی دربارۀ اوضاع اجتماعی و اقتصادی فارس و بنادر جنوب می‌پرداخت و در شماره‌های سال اول آن كتابی به نام بنادر جنوب به صورت پیاپی در صفحات 3 و 4 به چاپ می‌رسید كه اطلاعات سودمندی دربر داشت. انتشار این روزنامه به سبب مشكلات مالی، نامنظم بوده و ظاهراً چندسالی بیشتر ادامه نداشته است.

مآخذ

براون، ادوارد، تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران در دورۀ مشروطیت، ترجمۀ محمد عباسی، تهران، معرفت، 1336-1337ش، صص 165-166؛ صدرهاشمی، محمد، تاریخ جراید و مجلات ایران، اصفهان، 1363ش، 1 / 103؛ كسروی، احمد، تاریخ مشروطۀ ایران، تهران، امیركبیر، 1356ش.

بخش ادبیات