اسفنج

اسفنج \ esfanj\ ، یا اسفنج لاستیکی، یا اَبر، ماده‌ای انعطاف‌پذیر و متخلخل، ساخته‌شده از شیرابۀ (لاتِکسِ) لاستیک طبیعی یا مصنوعی. برای ساخت شیرابۀ اسفنج لاستیکی، دو روش بنیادین به‌کار گرفته می‌شود: فرایند دانلوپ و فرایند تَلِلی. 

 در فرایند دانلوپ، اسفنج را با وارد کردن مکانیکی هوا به درون شیرابه از طریق به هم زدن آن، تولید می‌کنند. پس از به هم زدن شیرابه، کفی تولید می‌شود که حجم آن ممکن است 10 برابر حجم اولیۀ شیرابه باشد. این کف، که تقریباً 85٪ آن از هوا تشکیل شده است، درون قالب ریخته می‌شود و به‌صورت ژِل درمی‌آید؛ سپس این ژل را در شرایطی که آب موجود در آن تبخیر نشود، وولکانیده می‌کنند. پس از وولکانش (فرایند ترکیب شدن گوگرد با لاستیک برای بهبود کیفیت آن)، اسفنج را از قالب خارج، و پس از شست و شو، خشک می‌کنند. این محصول،ساختاری دائمی از میلیونها حباب‌ ریز و به‌هم‌پیوستۀ هوا دارد. 
در فرایند تللی، ساختار اسفنجی از طریق آزادسازی اکسیژن از هیدروژن‌پروکسید (آب اکسیژنه) تولید می‌شود. در این فرایند، اسفنج به‌سرعت منجمد می‌شود تا خلل و فرج پدیدآمده، در محصول نهایی محفوظ بماند. محصولاتی مانند دستکش لاستیکی نیز وجود دارند که با فرو بردن قالبهای ویژه در شیرابه ساخته می‌شوند.
اسفنج لاستیکی به‌عنوان جانشین اسفنج طبیعی، برای شست‌وشو به کار برده می‌شود. همچنین در ساخت مبلمان تشک‌دار، تشک و بالش به‌کار می‌رود. این ماده ناجاذب است و برای عایق‌کاری گرمایی، مثلاً در یخچالها، نیز استفاده می‌شود. اسفنجی که به‌‌صورت ورقه قالب‌ریزی شده است، در ساخت واشر، درزگیر و لرزه‌گیر به‌کار می‌رود. 

مآخذ

CE, 6th edition (under «rubber»); EA, 2006; EB, 2010; ME, 2009 (under «rubber»).
بخش علوم پایه و مهندسی