استیونز

اِستیوِنز \ [e]stivenz\ ، جان (1749-1838م/ 1162-1253ق)، حقوق‌دان و مخترع آمریکایی و مروج استفاده از نیروی بخار برای حمل‌‌و‌نقل. او در به تصویب رسیدن قوانین ثبت اختراع در آمریکا (1790م) نقش مهمی داشت. 
استیونز در شهر نیویورک زاده شد و پس از تحصیل در رشتۀ حقوق، با پدرش که زمین‌دار و بازرگان ثروتمندی بود، در ایالت نیوجرسی به فعالیت سیاسی پرداخت. او در زمان انقلاب آمریکا، به ارتش انقلابی پیوست و تا درجۀ سرهنگی ارتقا یافت. پس از آن، در مقام خزانه‌دار نیوجرسی خدمت کرد و سپس ممیز کل آن ایالت شد. با درگذشت پدرش در 1792م، املاکی گسترده به او به ارث رسید. 
در اواخر دهۀ 1780م توجه استیونز به حمل‌و‌نقل با کشتیهای بخار معطوف شد و چون در پدیدآوردن نخستین قوانین ایالات متحده در زمینۀ پروانه‌های ثبت اختراع نقش عمده‌ای داشت، برای انواع دیگهای بخار و لوازم جانبی آنها پروانۀ ثبت اختراع فراهم کرد. استیونز با کمک نیکُلاس روزوِلت، کشتی بخار دریاپیمای فینیکس (ققنوس) را ساخت و در 1811م نخستین خط کشتی‌رانی بخار میان شهرهای نیویورک و هُبُکِن را به راه انداخت. او پس از 1810م، بیشتر توان خود را به فعالیت در زمینۀ راه‌آهن اختصاص داد. در 1812م، استیونز طرحی را برای ساخت رزم‌ناو زرهی به کنگره پیشنهاد کرد که مورد توجه قرار نگرفت. در همان سال، او رساله‌ای منتشر کرد که برتریهای فراوان راه‌آهن و واگنهایی که با نیروی بخار حرکت می‌کنند را بر کشتی‌رانی در آبراهه‌ها ثابت می‌کرد و در آن، بسیاری از مراحل حمل‌ونقل از طریق راه‌آهن را به‌اختصار برمی‌شمرد. در 1852م برای اثبات عملی بودن ساخت و به‌کارگیری راه‌آهن، نخستین لکوموتیو بخار آمریکایی را ساخت. با این حال، این لکوموتیو هرگز در خطوط تجاری به کار گرفته نشد و تنها در یک مسیر دایره‌ای 800 متری در ملک او در هُبُکِن در ایالت نیوجرسی حرکت می‌کرد. 
علاقۀ استیونز به ساخت کشتی و راه‌آهن را پسرانش دنبال کردند. رابرت (1787-1856م)، پسر بزرگ او، مخترع و مهندس مکانیک بود که سبب پیشرفتهای بسیاری در طراحی و ساخت ‌کشتی بخار شد. اِدوین (1795-1868م)، پسر دیگر او، نیز با پدر و برادرش در همۀ این ابتکارها همکاری داشت. ادوین پس از مرگ پدر، مؤسسۀ فنّاوری استیونز را در هبکن بنیاد نهاد.

مآخذ

CE, 6th edition; EA, 2006; EB, 2008; ME, 2008. 
بخش علوم پایه و مهندسی