استیناتو

اُستیناتو \ ostināto\ (در ایتالیایی به معنی سرسخت)، در موسیقی، واژه‌ای که به تکرار شدن پی در پی یک طرح موسیقایی، درحالی‌که دیگر بخشهای موسیقایی، پیوسته در تغییرند، اشاره دارد. استیناتوها از سدۀ 13م به بعد در قطعه‌های موسیقی غربی پدیدار شدند. در استیناتوهای آغازین، واحد تکرارشونده در بخش باس، ثابت بوده است. کاربرد این‌گونه از استیناتو به‌ویژه در قطعه‌های رقص سدۀ 16م رواج داشت. در گونۀ دیگری از استیناتو، که در سدۀ 17م پدید آمد، واحد تکرارشونده به ارتفاع صوتی خاصی محدود نیست و گاهی از بخش باس به بخش سوپرانو حرکت می‌کند. 
رایج‌ترین گونۀ استیناتو استیناتوی ملودیک است که در آن، ملودی خاصی در یک بخش صدایی، معمولاً پایین‌ترین بخش و ندرتاً در بخش‌های بالایی، تکرار می‌شود. استیناتوی ریتمیک الگویی کوتاه، تکرارشونده و ریتم‌دار است. در این گونه از استیناتو، درحالی‌که ملودی و هارمونی تغییر می‌کنند، ریتم تنها عامل پایدار در تکرار طرح موسیقایی است. بیشترین تأثیر استیناتو زمانی است که واحد تکرارشونده هر بار بی‌تغییر ظاهر شود. تکرار بیشتر استیناتو به اثرگذاری آن می‌افزاید. 
نمونه‌هایی از استیناتو را در آثاری چون موتِتِ «بیایید بهتر شویم»، اثر کریستوبال دِ مُرالِس (ح 1500-1553م)، آهنگ‌ساز اسپانیایی، و کنسرتو، اُپوس 38، اثر پاول هیندِمیت (1895-1963م)، آهنگ‌ساز آلمانی، می‌توان یافت. 

مآخذ

CE, 6th edition (under «ground bass»); EB, 2010; ME, 2008; NGDMM. 
بخش موسیقی