استابز

اِستابز \ [e]stābz\ ، جـرج (1724- 1806م/ 1136- 1221ق)، نقاش انگلیسی. او در به تصویر کشیدن واقع‌گرایانۀ جانوران، به‌ویژه اسبها، استاد بود.
جرج استابز در شهر لیوِرپول در انگلستان زاده شد. پدرش چرم‌سازی ثروتمند بود. با اینکه جرج مدت کوتاهی نزد نقاشی کارآموزی کرده بود، اساساً هنرمندی خودآموخته بود. او از کودکی به کالبدشناسی (آناتومی) و مقایسۀ اندامهای جانوران با یکدیگر علاقه‌مند شد. در حدود سال 1745م به شهر یورک رفت تا در بیمارستان آنجا کالبدشناسی بیاموزد. در آنجا به یکی از پزشکان در کالبدشکافی کمک می‌کرد و برای رسالۀ او دربارۀ مامایی تصویرهایی نقاشی کرد. سپس برای چاپ این تصویرها روشهای گراورسازی را نزد خود آموخت. این رساله در 1751م منتشر شد و 18 تصویری که استابز برای آن ساخت، نخستین آثار برجا‌مانده از اوست.
استابز در 1754م سفر کوتاهی به ایتالیا کرد و آثار هنر کلاسیک را از نزدیک دید. این سفر باور او را به اینکه طبیعت برتر از هنر کلاسیک است، تقویت کرد. او احتمالاً در 1756م مطالعۀ دقیق و همه‌جانبۀ کالبدشناسی اسبها را که نخستین ‌بار در بیمارستان یورک به فکرش رسیده بود، آغاز کرد. 
استابز خانه و مزرعه‌ای در یکی از روستاهای لینکِن‌شِر، در نزدیکی کارگاههای چرم‌سازی اجاره کرد تا بتواند به لاشۀ اسبها برای پژوهشهایش دسترسی داشته باشد. او به مدت 18 ماه لاشۀ اسبهای بسیاری را کالبدشکافی و تشریح کرد و از مراحل کارش طرحها و یادداشتهایی فراهم ساخت. هدف او از این کار، درک کامل کالبدشناسی اسبها برای درست به تصویر کشیدن آنها بود. او در حدود سال 1760م به طور دائم به لندن نقل‌مکان کرد و در 1766م کتاب «کالبدشناسی اسبها» را منتشر ساخت که تبدیل به کتاب مرجع، هم برای هنرمندان و هم برای طبیعی‌دانان شد‌. استابز تصاویر این کتاب را خود با شیوه‌ای استادانه به صورت گراور درآورد. این کتاب که حتى امروزه نیز دقت و زیبایی طرحهایش ستایش برانگیز است، استابز را به‌عنوان بهترین تصویرگر اسبها به شهرت رساند و سفارشهای بسیاری برای به تصویر کشیدن اسبهای مسابقه به همراه صاحبان یا مهترانشان برای او به ارمغان آورد. بیشتر سفارشها از طبقۀ اشراف انگلیسی بود که به اسب و سوارکاری علاقۀ بسیار داشتند.
 استابز افزون بر تک‌چهرۀ (پرترۀ) اسبها، در ساختن منظره و تصاویر گله‌های اسب، حیوانات خانگی و اهلی، جمعهای خانوادگی در کنار کالسکه، و جانوران وحشی و ناآشنا نیز استاد بود. حملۀ شیر به اسب موضوع چندین اثر اوست. این صحنه که برخلاف آرامش موجود در بیشتر نقاشیهای استابز، سرشار از هیجان و ترس است، خشونت طبیعت را می‌نمایاند و دارای ویژگیهای سبک رُمانتیسم است که در نسل پس از استابز، فراگیر شد. او شاید این موضوع را در سفر به ایتالیا، از آثار کلاسیک الهام گرفته باشد. 

محبوبیت نقاشیهای استابز در دهۀ 1780م رو به کاهش نهاد و او سالهای پایانی زندگی را با سختی گذراند. او در این سالها روی کتابی دربارۀ کالبدشناسی تطبیقی انسان و جانوران کار می‌کرد و برای آن، 100 طرح و 18 گراور فراهم آورد. کتاب «آثار کالبدشناختی جرج استابز3» در سال 1975م به چاپ رسید.
استابز نقاشی چیره‌دست بود و در تکنیکهای گوناگون، همچون نقاشی با رنگهای لعابی روی مس و سفال، و نیز گراور و کلیشه‌سازی مهارت داشت. اشتیاق او برای دست یافتن به شناخت همه‌جانبه از موضوعهای نقاشی‌اش، او را در شمار چهره‌های جنبش روشنگریِ سدۀ 18م جای می‌دهد، جنبشی که اندیشه‌های سنتی را به کناری نهاد و به عقل‌گرایی روی آورد.

مآخذ

CE, 6th edition; DA; EA, 2006; EB, 2008; GLE ; ME, 2005; OCA; Schirmer Encyclopedia of Art, ed. A. Landi, New York, 2002.
بخش هنر و معماری جهان