ازیلال

اَزیلال [azīlāl]، استان و شهری در منطقۀ تادله ـ ازیلال در مرکز مغرب (مراکش). استان ازیلال از شمال به استان بنی ملال، از شرق به استان رشیدیه، از جنوب به استان ورزازات و از غرب به استانهای قلعة السراغنه و مراکش محدود است. مسـاحت آن 050،1 کم‍ـ 2 است. ایـن ناحیه از 1975م به صورت استان درآمده است. بخش اعظم استان ازیلال را فلاتی مرتفع و ناهموار و مناطق کوهستانی اطلس علیا تشکیل داده است که توده سنگهای گرانیت با شکافها و دره‌های عمیق در آن بسیار است.
مردم این استان از اقوام بربرند. قبایل نیمه بدوی این ناحیه غالباً در مجتمعهایی بر فراز صخره‌های مرتفع زندگی می‌کنند و برای تأمین معیشت خود به کشت غلات و پرورش بز و گوسفند می‌پردازند. درختان میوه و زیتون نیز در مناطق کم‌ارتفاع این ناحیه دیده می‌شود. مرکز ازیلال شهر نوبنیادی به همین نام است که در شمال غربی کوهستان اطلس علیا، میان قلل مرتفع آن و دشت تادله، در 166 کیلومتری شرق مراکش و 90 کیلومتری جنوب بنی ملال، قرار گرفته، و ارتفاع آن از سطح دریا 360،1 متر است. این شهر زیستگاه و محل داد و ستد قبیلۀ آیت و تفرکل است و راههای شوسه از آن می‌گذرند.
ازیلال ناحیه‌ای پر آب و حاصل‌خیز است و وجود دو سد بزرگِ بین‌الویدان و آیت عادل موجب شده است که از امکانات طبیعی این ناحیه هم برای تولید برق و هم برای آبیاری اراضی کشاورزی استفاده شود. در نتیجۀ این بهره‌برداری، بخشهای غربی و شمالی دشت نیمه بایر تادله به کشتزاری حاصل‌خیز تبدیل شده است. اکنون در زمینهایی که به طور منظم از آب وادیها مشروب می‌شوند، سالانه دو بار محصول به دست می‌آید: در زمستان غلات و در تابستان سبزیجات. اهالی ازیلال علاوه بر کشاورزی و دامپروری به صنایع دستی نیز می‌پردازند.* 
جمع‍ ‌(برآورد 2007) استان: 111،485،1 تن، شهر: 243،31 تن.

مآخذ

بن عربی، صدیق، کتاب المغرب، بیروت، 1404ق/ 1984م؛ نیز:

Afrika, entsiklopedicheskiĭ spravochnik, Moscow, 1986; Britannica, 1986.
بخش جغرافیا