آزر

آزَر [āzar]، نام عمو یا پدر حضرت ابراهیم(ع) که در قرآن کریم از او به نام یاد شده است. بیشتر مفسران اهل تسنن به استناد آیۀ ششم از سورۀ انعام آزر را پدر صلبی ابراهیم(ع) دانسته‌اند. اما مورخانی که نام پدر ابراهیم را تارَخ یا تارَح یاد کرده‌اند، محتمل می‌شمارند که از این دو نام، یکی نام پدر ابراهیم و دیگری لقب او بوده است. 
پژوهش دقیق‌تر در آیات قرآن نشان می‌دهد که آزر پدر صلبی ابراهیم(ع) نبوده است. در بسیاری از منابع معتبر اسلامی نیز وی به عنوان عمّ ابراهیم معرفی شده، و رأی غالب مفسران شیعه که به موحّد بودن پدرانِ پیامبر اسلام(ص) قائل‌اند، نیز همین است. 
قرآن کریم حکایت می‌کند که ابراهیم(ع) آزر را به دوری از بتها و ترک راه شیطان و پیمودن راه راست فرا خواند و از عذاب خداوند برحذر داشت. آزر ابراهیم را به رجم تهدید کرد. اما ابراهیم(ع) برای او دعای خیر کرد و نوید داد که از خداوند برای او آمرزش بخواهد و چنین نیز کرد و چون آزر بر طریقۀ باطل خویش اصرار ورزید، ابراهیم از او تبری جست.* 

مآخذ

ابن اثیر، علی، الکامل، بیروت، 1399ق\ 1979م؛ تاج‌العروس؛ ثعلبی، احمد، قصص الأنبیاء، بیروت، 1401ق\ 1981م؛ خزائلی، محمد، اعلام القرآن، تهران، 1350ش؛ رضا، محمدرشید، المنار، بیروت، 1393ق\ 1973م؛ طباطبایی، محمدحسین، المیزان، بیروت، 1390ق\ 1971م؛ طبری، تاریخ؛ فخرالدین رازی، التفسیرالکبیر، بیروت، دار احیاء التراث العربی؛ یعقوبی، احمد، تاریخ، بیروت، دارصادر.   

 محمدعلی مولوی