ارئوپیتکوس

اُرِئوپیتِکوس [oreʾo pītekūs]، جنسی منقرض شده از نخستیان که به شکل سنگواره در رسوبات دور میوسِن پسین (2/ 11 تا 3/ 5 میلیون سال پیش) در افریقای شرقی، و پس از آن در رسوبات دور پلیوسِن پیشین(3/ 5 تا 4/ 3 میلیون سال پیش) در جنوب اروپا پیدا شده است. بهترین وسیلۀ شناخت ارئوپیتکوس نمونه‌های کامل، ولی متلاشی شده‌ای است که در نهشته‌های زغال‌سنگ در اروپا یافت شده است. 
ارتباط این جنس با دیگر نخستیان، محل بحث و سردرگمی است. به نظر می‌رسد ارئوپیتکوس ترکیبی از ویژگیهای موجودات نخستین و پیشرفته بود که از یک طرف آن را به میمونهای برّ قدیم، و از طرف دیگر، به میمونهای انسان‌نمای پیشرفته پیوند می‌داد. احتمال دارد که ارئوپیتکوس نمایندۀ شاخۀ فرعیِ ویژه‌ای از تکامل نخستیان باشد که به پیدایی گونه‌های پیشرفته‌تر منجر نشد. عموماً این جانور را جزو خانوادۀ جداگانه‌ای از میمونهای انسان‌نما به نام اُرِئوپیتِسیده جای داده‌اند. ارئوپیتکوس بومیِ مناطق باتلاقی بود، نزدیک به 2/ 1 متر قد، و دستهایی دراز داشت و وزن آن حدود40 کیلوگرم برآورد شده است. این حیوان جمجمه‌ای کوچک و دندانهای خاصی داشت که احتمالاً مناسب خوردن غذاهای گیاهی نرم بود. راست ایستادن ارئوپیتکوس به‌طور عادی محل تردید است.    (113)