اری

اِری [erī]، سِرجرج بیدِل (1801- 1892م/ 1216- 1309ق)، دانشمندانگلیسی و هفتمین منجم سلطنتی‌انگلستان(1835-1881م).
اری به رصدخانۀ سلطنتی گرینْویچ سامانی نو بخشید، ابزارهای جدید در آن نصب کرد و هزاران رصد را از سپرده شدن به دست فراموشی نجات داد؛ اما تأخیر وی برای اقدام بر مبنای محاسبات جان اَدِمز، ستاره‌شناس انگلیسی کشف نپتون را به تأخیر انداخت. اری نظریۀ حرکتهای مداری زهره و ماه را اصلاح کرد و در 1871م برای آزمودن اثر حرکت زمین بر انحراف یا ابیراهی نور، از تلسکوپ پر از آبی استفاده کرد. او در1838م دستگاهی برای تصحیح قطب‌نما برای نیروی دریایی سلطنتی اختراع کرد.

 در1827م اری نخستین کسی بود که کوشید آستیگماتیسم را در چشم بشر (چشم خودش) با استفاده از عدسی استوانه‌ای اصلاح کند. وی در زمینۀ اپتیک در بررسی فریزهای تداخلی و در نظریۀ رنگین‌کمان آثاری دارد. قرص اری، لکۀ نورانی مرکزی در نقش پراش یک چشمۀ نور نقطه‌ای، به افتخار وی نام‌گذاری شده است.
در 1854م اری با نوسان دادن آونگی در بالا و در پایین معدنی عمیق گرانش زمین را اندازه‌گیری کرد و بدین‌ترتیب، چگالی زمین را با محاسبه به دست آورد. او از نخستین کسانی بود که عقیده داشتند برای حفظ تعادل ایزواستاتیک باید ساختارهای زیرینی با چگالی کمتر در زیرکوهها وجود داشته باشد. اری در 1872م لقب سِر گرفت.    (109)