اروپای غربی، اتحادیه

اُروپایِ غَرْبی، اِتِّحادیه [ ettehādiy(yy)e(a)-ye orūpā ye qarbī-] ، تشکیلات اروپایی امنیت و دفاع. این اتحادیه در 1955م/ 1334ش به عنوان تشکیلاتی دفاعی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بروکسل تأسیس شد و از بلژیک، فرانسه، آلمان، انگلستان، ایتالیا، لوکزامبورگ، و هلند تشکیل یافته بود؛ پرتغال و اسپانیا در 1988م عضو آن شدند و یونان در 1995م بدان پیوست. 
پس از آنکه فرانسه تصویب معاهده‌ای را برای ایجاد جامعۀ دفاعی اروپا رد کرد، اتحادیۀ اروپای غربی به عنوان راه‌حلی جای‌گزین که در پیمانهای پاریس پیش‌بینی شده بود، ایجاد شد. از آنجا که همکاری نظامی کشورهای اروپای غربی زیر‌نظر سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، و هماهنگی اقتصادی آنها زیرنظر جامعۀ اقتصادی اروپا و سپس انجمن بازرگانی آزاد اروپا (ه‍ م‌ م‌) قرار داشت، نخستین وظیفۀ اتحادیۀ اروپای غربی نظارت بر تسلیح مجدد آلمان بر اساس پیمانهای پاریس بود. اتحادیۀ اروپای غربی در 1960م فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی خود را به شورای اروپا (ه‍ م) منتقل کرد. این اتحادیه بر اساس پیمان ماستریخت (1992م)، به عنوان بازوی نظامی آیندۀ اتحادیۀ اروپا در نظر گرفته شد، ولی از نظر سازمانی خودمختار باقی ماند. 
در 1995م سپاه اروپایی، نیروی مشترکی که برخی کشورهای عضو اتحادیۀ اروپای غربی آن را تشکیل داده بودند، به نیرویی عملیاتی تبدیل شد. 18 کشور دیگر از اروپای مرکزی، ناتو و یا اتحادیۀ اروپا نیز در دهۀ 1990م به عنوان اعضای وابسته، ناظر، یا شرکای وابسته به اتحادیۀ اروپای غربی پیوستند. 
اتحادیۀ اروپا در اقدامی تدارکاتی برای تبدیل کردن خود به تشکیلات نظامیِ دفاعی و حافظ صلح، و نیز تشکیلاتی اجتماعی و اقتصادی، در 1999م به پذیرش همۀ وظایف اتحادیۀ اروپای غربی رأی داد.     (212)