ارمانداذ

اِرْمانْداذ [ermāndāz] (در اسپانیایی به معنی برادری)، اتحادیه‌های شهری‌ای که در سده‌های میانه در کاستیل با اهداف خاصی، همچون شهربانی یا دفاع در برابر تجاوزات اشراف تشکیل شد. این اتحادیه‌ها در سدۀ 12م به شکل نهادهای موقت پدیدار شد، اما بعدها به صورت دائمی درآمد. از مشهورترین آنها، ارمانداذهای تولِدو، تالاوِرا و بیلیارِئال بود. فرماندهان رده بالای ارمانداذها را کوادریلیِرو می‌نامیدند. مهم‌ترین مشغلۀ این اتحادیه‌ها رسیدگی به جرایمی مانند راهزنی و تعدی به روستاییان بود. 
گر چه این اتحادیه‌ها در آغاز مطرود دستگاه سلطنت بود، اما اِنریکۀ دوم، شاه اسپانیا آنها را تأیید کرد و به تشکیلات و وظایف آنها با فرمان سلطنتی سر و سامان داد (1370م). در پادشاهی اِنریکۀ چهارم، این اتحادیه‌ها رو به انحطاط گذاشتند و فِردینانْد و ایزابِل، شاهان کاتولیک در 1476م با ایجاد دستگاه عالی شهربانی برای کل کشور، معروف به ارمانداذ مقدس، آنها را سرکوب کردند. نارضاییها در 1498م شاهان کاتولیک را واداشت تا از قدرت و هزینه‌های ارمانداذ مقدس بکاهند، ولی این اتحادیه همچنان به عنوان سازمان انتظامی روستاها تا سدۀ 18م باقی ماند، گر چه چندان کارآمد نبود. 
فدراسیون معروفِ بنادر شمالی کاستیل و باسک، به نام ارمانداذ دِ لاس ماریسماس از تجارت و کشتی‌رانی اعضا حمایت می‌کرد. این فدراسیون از اواخر سدۀ 13م قدرت گرفت، چنان‌که مستقیماً با پادشاهان انگلستان و فرانسه مذاکره می‌کرد، اما سرانجام در 1490م، زیرنظر دستگاه سلطنت درآمد.     (194)