ارلیش

اِرْلیش [erlīš]، اُیْگِن (1862 - 1922م / 1241 - 1301ش)، حقوق‌دان و استاد اتریشی دانشگاه که عموماً او را بنیان‌گذار رشتۀ جامعه‌شناسیِ حقوق می‌دانند. 
ارلیش در دانشگاه وین به تحصیل حقوق پرداخت و چندسالی درآنجا تدریس‌کرد. سپس دانشیار رشتۀ حقوق رومی در دانشگاه چِرنُویتْس (چِرنیوْتْسی کنونی در اوکراین) شد (1899-1914م). او در جوانی دین یهود را رها کرد و کاتولیک شد، ولی بعدها به مسائل یهودیان توجه بسیاری معطوف داشت. پس از جنگ جهانی اول، رواج یهودستیزی ارلیش را از تدریس در دانشگاه بازداشت. 
 جامعه‌شناسی حقوق ارلیش تا حدی مبتنی بر حقوق آزاد یا مفهوم حس عدالت‌خواهی بود که هرمان کانْتُرُویچ در آلمان مطرح ساخته بود. او دو منشأ مکمل حقوق را بازشناخت: یکی تاریخ حقوق و رویه‌های قضایی (یعنی سوابقی که مفید به نظر می‌رسد و نیز توضیحات کتبی آنها) و دیگری «حقوق زنده»، آن‌گونه که در رسوم جاری جامعه ملاحظه می‌شود. چون عامل دوم تازه‌تر بود، خوانندگان آثار ارلیش اغلب عامل نخست را دست کم می‌گرفتند و برخی به خطا برآن بودند که او یکباره حقوق رسمی را کنار گذاشته است. مهم‌ترین تألیف ارلیش «مبانی جامعه‌شناسی حقوق» (1913م) است.    (100)