ارلانگگا

اِرْلانْگْگا [erlānggā](991- 1049م؟/ 381-441ق)،‌فرمانروای قدیم اندونزیایی که توانست امپراتوری جاوۀ شرقی را از نو متحد کند.
ارلانگگا با دختر دهَرْمه وَمْسه، قدیم‌ترین شخصیت تاریخی جاوه ازدواج کرد. دهرمه ومسه در حدود سالهای 985-1006م امپراتوری‌ای ایجاد کرد که مرکزش پایتخت او در جاوۀ شرقی بود. این امپراتوری به دست پادشاهی سوماتراییِ شری ویجَیه منقرض شد، ولی ارلانگگا به جنگل گریخت و بی‌درنگ درصدد متحد کردنِ مجددِ قلمرو دهرمه ومسه برآمد. تا قبل از 1019م، او فرمانروای ناحیۀ پاسوران شده بود و پایتختش در گوشۀ دورافتاده‌ای در وُنُگیری قرار داشت. عملیات نظامی در فاصلۀ سالهای 1028 تا ح 1035م سلطۀ مؤثر او را بر جاوۀ شرقی تأمین کرد و این سلطه تا 1049م ادامه یافت. شاعری درباری به نام مپو کانوا حماسۀ جاوه‌ای اَرجونه ویواهه را سرود که اقتباسی است از مَهابهارَتۀ هندی و گزارشی است تمثیلی از زندگی ارلانگگا.
براساس سال‌شمارهای جاوه‌ای، ارلانگگا در حدود سال 1045م با تقسیم قلمرو خود میان پسرانش وضعیت جانشینی خود را روشن ساخت. گرچه این کار سلطۀ دولت مرکزی را تضعیف کرد، ولی یکی از این بخشها به نام پادشاهی کَدیری به صورت قدرت دریایی مهمی باقی ماند که طی سدۀ 12 و سالهای نخستین سدۀ 13م بر قلمرو بزرگی تسلط داشت.    (100)