ارژن

اَرْژَن [aržan]، یکی از بخشهای شهرستان شیراز (استان فارس). ارژن به معنای درخت بادام کوهی است و گفته‌اند به سبب فراوانی این درخت در این ناحیه، به این نام شهرت یافته است. این نام به صورتهای ارزن، ارجن، ارژنه و ارجون نیز آمده است. از لحاظ طبیعی مرتفعات فراشبند، حد جنوبی و تنگ شیب، و مرتفعات کتل پیرزن و کوه جروق حد غربی آن را تشکیل می‌دهند. مرتفعات این بخش، از رشته کوههای غربی استان فارس است که در اصل از کهگیلویه آغاز می‌شود و دنبالۀ آن تا کوههای ممسنی و کازرون امتداد می‌یابد. کوههای کوهمره سرخی، براشکفت، گاوکشک، بن رود و کوه انار در این ناحیه قرار گرفته است. مرتفعات شرق ناحیه دارای پوشش جنگلی است که گذشته از بادام کوهی، بید، اَهْر (زبان گنجشک) و چنار از گیاهان غالب آن است. از جانوران این ناحیه شیر وگراز را نام برده‌اند که ظاهراً گونۀ شیر منقرض شدۀ ایران متعلق به این منطقه بوده است.
دریاچۀ دشت ارژن که 18 کمـ‍ 2 مساحت دارد، در غرب شهر شیراز و نزدیک آبادی دشت ارژن، قرار گرفته است. بخش ارژن با 008،2 کمـ 2 مساحت از 3 دهستان به نامهای کوهمره سرخی، قره چمن و دشت ارژن تشکیل شده، و جمعاً 78 ده و شماری مزرعه را در خود جای داده است. بخش ارژن 590، 23 نفر جمعیت دارد و آبادیهای مهم آن، شکفت، دشت ارژن، موسقان، پراشکفت، کلانی، عبدونی و میان کتل است. فعالیت سنتی ساکنان آبادیهای آن زراعت، باغبانی و گله‌داری است. زادگاه سلمان فارسی را همین ناحیه دانسته‌اند.* 

مآخذ

ابن بلخی، فارس‌نامه، به کوشش لسترنج و نیکلسن، تهران، 1363ش؛ ابوالحسن گلستانه، مجمل التواریخ، به کوشش مدرس رضوی، تهران، 1344ش؛ ابوالحسن مستوفی، گلشن مراد، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، 1369ش؛ آمارنامۀ استان فارس (1372ش)، سازمان برنامه و بودجۀ استان فارس، تهران، 1373ش؛ جغرافیای کامل ایران، وزارت آموزش و پرورش، تهران، 1366ش؛ حمدالله مستوفی، نزهة القلوب، به کوشش لسترنج، لیدن، 1331ق/ 1913م؛ فرصت، محمدنصیر، آثار العجم، به کوشش علی دهباشی، تهران، 1362ش؛ فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، استان هفتم، دایرۀ جغرافیایی ستاد ارتش، تهران، 1330ش؛ فسایی، حسن، فارس‌نامۀ ناصری، به کوشش منصور رستگار فسایی، تهران، 1367ش؛ مهراز، رحمت‌الله، بزرگان شیراز، تهران، 1348ش؛ نیز:

The Middle East Intelligence Handbooks, 1943-1946, London, 1987.
عباس سعیدی