ارتمبرس

اَرْتِمْبَرِس [artembares]، نام چند تن از شخصیتهای مادی و هخامنشی. این نام یونانی که در کتیبه‌های لوکیایی به صورت Arttumpara آمده، احتمالاً برگرفته از نام پارسی باستان *ŗtambara- به معنی «دارندۀ فضیلت» بوده است (هینتس، 213): 
1. ارتمبرس، یکی‌از بزرگان مادی درزمان ایشتوویگو. کورش بزرگ در کودکی به هنگام بازی بچه‌گانه، پسر ارتمبرس را به دلیل نافرمانی تنبیه کرد. پسر ماجرا را به پدرش بازگفت و پدر نیز برای دادخواهی و مجازات کورش به ایشتوویگو شکایت برد. این امر در نهایت به آشکار شدن هویت واقعی کورش انجامید (هرودت، I/146-151). 
2. ارتمبرس، به گفتۀ نه‌چندان قابل اعتماد کتسیاس، نام خواجه‌ای در دربار ایشتوویگو بود که کورش را در جوانی به فرزندخواندگی پذیرفت (نک‍ : داندامایف، 12). 
3. ارتمبرس، از صاحب‌منصبان پارسی و فرمانده 10 هزار سوار سپاه هخامنشی که در 480ق‌م در نبرد دریایی سالامیس کشته شد (اشیل، I/113, 137). 
4. ارتمبرس، از شاه‌زادگان لوکیایی سلسلۀ کسانتوس که در نیمۀاول‌سدۀ4ق‌م‌می‌زیست. نام اوبه‌صورت arttumpara medese (ارتمبرس مادی) در کتیبه‌ای از تلوس آمده، و بر روی سکه‌هایش با شکل مادی نقش شده است (شهبازی، 43). 

مآخذ

Aeschylus, tr. H. W. Smyth, London, 1956; Dandamaev, M. A., A Political History of the Achaemenid Empire, tr.W.J.Vogelsang, Leiden, 1989; Herodotus, The History, tr. A. D. Godley, London, 1946; Hinz, W., Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen, Wiesbaden, 1975; Shahbazi, A. Sh., The Irano-Lycian Monuments, Tehran, 1975. 
کامیار عبدی