انجمن آثار ملی
مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی
سه شنبه 20 خرداد 1399
https://cgie.org.ir/fa/article/225813/انجمن-آثار-ملی
جمعه 24 اسفند 1403
چاپ شده
10
اَنْجُمَنِ آثارِ مِلّی، انجمنی كه به همت برخی از ایران دوستان در 1301ش با هدف حفظ آثار كهن ایرانی و معرفی آنها به مردم در تهران تشكیل شد. فعالیتهای این انجمن در سه دورۀ جداگانه انجام گرفته است: دورۀ اول از 1301 ش آغاز میشود كه پس از برگذاری جشن هزارۀ فردوسی (1313 ش) خاتمه مییابد. دورۀ دوم از آذر 1323 شروع میشود ( مجموعه ... ، 235؛ «مراكز ... »، 820) و تا شهریور 1366 ادامه مییابد و از این تاریخ، بنابر تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، با نام «انجمن آثار و مفاخر فرهنگی»، به فعالیتهای خود ادامه داده است (تحقیقات میدانی). در نخستین اساسنامۀ انجمن، هدفهای تشكیل آن، چنین بیان شد: تأسیس موزه و كتابخانهای در تهران، ثبت و طبقهبندی آثار ملی ایران، نگهداری مجموعههای نفیس در كتابخانهها و موزهها، بهرهمند ساختن مردم از این مجموعهها از راه تعلیم در مدارس و عرضۀ آنها در نمایشگاهها، و سرانجام حفظ و احیای صنایع و هنرهای ایرانی ( مجموعه،4). این هدفها در اساسنامۀ دورۀ دوم دگرگونیهایی یافت كه از آن جملهاند: تجلیل از بزرگان ایران و احیای نام آنان از راه نشر آثار ایشان، ساختن آرامگاه و یا تندیس بزرگان و كمك به تأسیس و یا تكمیل كتابخانهها و موزهها در سایر شهرها (همان، 238- 239). اعضای انجمن (طبق اساسنامۀ اول و دوم)، با اندكی تغییر شامل 15 تن اعضای مؤسس با عنوان «كمیتۀ انجمن» است. افزون بر این افراد، شماری غیر محدود با عنوان اعضای عمومی و اعضای افتخاری نیز از میان علاقهمندان به علم و صنعت ایران برگزیده میشوند. هیأت مدیرۀ انجمن از رئیس، معاونان او، منشی و تحویلدار، برای مدت یك سال از میان اعضای مؤسس انتخاب میگردند كه وظیفۀ آنها اجرای تصمیمات هیأت مؤسس است (همان، 3، 6، 239-240). برخی از اعضای مؤسس انجمن در دورۀ اول شخصیتهایی چون محمدعلی فروغی، حسن مستوفی، حسن پیرنیا، تیمورتاش، كیخسرو شاهرخ و فیروز میرزا نصرتالدوله بودهاند. در دورۀ دوم، شخصیتهایی مانند حسن اسفندیاری، حسین علاء، علی اصغر حكمت، حسین سمیعی، سیدحسن تقیزاده، قاسم غنی و محمد قزوینی با آن همكاری داشتند (همان، 235-236). مهمترین اقدامات انجمن بدین قرار بوده است: تشكیل همایشهایی در بزرگداشت فرهیختگان علم و ادب ایران، مانند جشن هزارۀ فردوسی، احداث و تعمیر آرامگاه برخی از بزرگان مانند آرامگاههای فردوسی، ابن سینا و سعدی، و ساخت تندیس آنان و تندیس نادرشاه، و نیز چاپ آثاری در زمینههای فلسفی، ادبی و علمی (مصطفوی، 3؛ «مراكز»، 820-822).
مجموعۀ انتشارات قدیم انجمن، تهران، 1351 ش؛ «مراكز و مجامع فرهنگی»، راهنمای كتاب، تهران، 1353ش، س 17، شم 10-12؛ مصطفوی، محمدتقی، سفارشنامۀ انجمن آثار ملی، تهران، 1344 ش؛ تحقیقات میدانی مؤلف.
علی میرانصاری
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید