ابن بشران

اِبْنِ بِشْران‌، ابوالحسين‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ بشران‌ اموی‌ معدل‌ (328-415 ق‌/ 940-1024 م‌)، محدث‌ بغدادی‌ الاصل‌. وی‌ را صدوق‌، ثقه‌، خوش‌اخلاق‌، بسيار جوانمرد و متدين‌ (ظاهر الديانة) ذكر كرده‌اند (خطيب‌، 12/ 99 و به‌ نقل‌ از او ذهبی‌، العبر، 2/ 229). 
ابن‌ بشران‌ نزد اساتيدی‌ چون‌ علی‌ بن‌ محمد مصری‌، اسماعيل‌ بن‌ محمد صفار و حسين‌ بن‌ صفوان‌ بردعی‌ و ديگران‌ دانش‌ آموخت‌ (خطيب‌، 12/ 98- 99؛ ابن‌ جوزی‌، 8/ 18). همچنين‌ گروهی‌ از مشاهير از وی‌ روايت‌ كرده‌اند كه‌ از آن‌ جمله‌، خطيب‌ بغدادی‌ را می‌توان‌ نام‌ برد (ذهبی‌، سير، 17/ 312). نوری‌ (3/ 509)، شيخ‌ طوسی‌ را هم‌ از شاگردان‌ وی‌ شمرده‌ و از قول‌ همو روايت‌ كرده‌ كه‌ او ابن‌ بشران‌ را در 411 ق‌ در بغداد ديده‌ است‌، اما آقابزرگ‌ (ص‌ 126) در اين‌ مطلب‌ ترديد كرده‌ و نوشته‌ است‌ كه‌ شايد اين‌ شخص‌ همان‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ شيران‌ (د 410 ق‌) باشد. ابن‌ بشران‌ را پس‌ از درگذشت‌ درباب‌ حرب‌ بغداد به‌ خاك‌ سپردند. 
به‌ ابن‌‌بشران‌ يك‌ كتاب‌ به‌ نام‌ الفوائد يا الفوائد العوالی‌ الحسان‌ (در دو جزء) نسبت‌ داده‌اند كه‌ چند نسخه‌ از آن‌ در كتابخانه‌های‌ مختلف‌ موجود است‌ (سزگين‌، 1(1)/ 469؛ سيد، 2/ 190، 193). 

مآخذ

آقابزرگ‌، الذريعة؛ ابن‌جوزی‌، عبدالرحمن‌، المنتظم‌، حيدرآباددكن‌، 1359 ق‌؛ خطيب‌ بغدادی‌، احمد بن علی، تاريخ‌ بغداد، قاهره‌، 1349-1350 ق‌؛ ذهبی‌، محمد بن‌ احمد، سير، به‌ كوشش‌ شعيب‌ الارنؤوط و محمد نعيم‌ العرقسوسی‌، بيروت‌، 1403 ق‌/ 1983 م‌؛ همو، العبر، به‌ كوشش‌ ابوهاجر محمد السعيد و ابن‌ بسيونی‌ زغلول‌، بيروت‌، 1985 م‌؛ سزگين‌، فؤاد، تاريخ‌ التراث‌ العربی‌، ترجمۀ محمود فهمی‌ حجازی‌، رياض‌ 1983م‌؛ نوری‌، حسين‌ بن محمدتقی، مستدرك‌ الوسائل‌، تهران‌، 1318-1321ق‌. 

زهرا خسروی‌