اخبار

به بهانه سالگرد انتشار اعلامیه «اعلام جمهوریت» توسط میرزا کوچک خان جنبش جنگل نماد یک نهضت پارادوکسیکال در تاریخ معاصر ایران است. ظهور این جنبش در شرایط بحرانی جنگ جهانی اول بود که کشور مورد تهاجم دول متخاصم قرار گرفته بود.

تلاش جهت تغییر، دگرگونی و تجدید حیات از جنبه‌های اقتصادی، نظامی، سیاسی و اجتماعی جامعه ایران به اوایل سده نوزدهم باز می‌گردد. ساختار سنتی و مستهلك نظام قاجار همسو با مناسبات جدید بین‌المللی شكل نگرفته بود و این رویه چالش‌های غیر‌منتظره‌ای را پیش پای حاكمیت قرار داد.

دوگانه مصدق- قوام در تاریخ سیاسی معاصر ایران به دلایلی چون نماد‌سازی، هویت‌یابی و ساخت هژمونی سیاسی، از سوی حامیان و مخالفان این دو مدل سیاست‌ورزی ایرانی در دهه‌های 20 و 30 را از ساحت و بافت تاریخی‌شان خارج كرده است. قوام و مصدق از بازمانده‌های دیوان‌سالاری سنتی ایران ، خاندان‌های منشیان و مستوفیان دوران قاجار بودند و بازیگرانی پراگماتیك در عرصه سیاست. در باور سیاسی مصدق و قوام اندیشه مشروطه‌خواهی و تشكیل دولت ملی مشهود بود. عیار سیاسی مصدق را می‌توان تركیبی از مشروطه‌خواهی سنتی و توده‌یی و عیار سیاسی قوام رویكرد نخبه‌گرایانه و سیاست‌ورزی تشكیلاتی و امتناع از قاعده بازی سیاست توده‌یی تلقی كرد.