اخبار

مصلح بزرگ تاریخ ایران محمدتقی فراهانی در 1186ش در هزاوه فراهان دیده به جهان گشود. پدرش نخست به عنوان آشپز به خدمت میرزا عیسی قائم‌مقام درآمد و سپس در دستگاه فرزند او میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام، ناظر آشپزخانه شد.

میرزا محمدتقی‌خان فراهانی یا همان «امیركبیر» معروف‌ترین صدراعظم تمام اعصار تاریخ ایران است؛ صدراعظمی كه در دوران كوتاه صدارت سه ساله‌اش منشا خدمات و مبتكر اصلاحاتی بود كه تاثیر بسزایی در تاریخ كشور و سرنوشت مردم ایران داشت.

به اعتقاد مظفر شاهدی، پژوهشگر و تاریخ‌نگار: از مهم‌ترين دلايل عزل سريع و نهايتا قتل اميركبير، اقداماتِ اصلاحی او در عرصه‌های گوناگون بود، آن‌گاه درمی‌يابيم كه توقع تداوم اجرای تمام و كمال و نهادينه‌شدن طرح‌ها و اقدامات اصلاحی ايشان در كشور نامعقول است؛ چنان‌كه طرح‌های اميركبير برای نوسازی و اصلاح وضع قشون و نيروهای انتظامی و استقرار نظم و امنيت در بخش‌های مختلف كشور، پس از عزل او، چندان پيگيری نشد.

امیرکبیر شخصیتی اصلاح‌گر بود که می‌خواست در همان قالب شخصیت یک صدراعظم مقتدر کار خود را پیش ببرد و بعید به نظر می‌آید که قصد تاسیس نظام مشروطه در ایران داشته است.

مطالبی که در زیر خواهد آمد ترجمۀ قسمتی از کتابی است که «رابرت کرزن» منشی مخصوص «کانینگ» سفیر انگلیس در عثمانی به سال 1843، دربارۀ خاطرات و مشاهدات خود در ارمنستان عثمانی و مخصوصاً دوره اقامت در ارض روم...

پژوهش حاضر، ماهیت دولت در عصر قاجار و در زمان صدارت امیرکبیر را بررسی می نماید. در واقع، هدف اصلی، بررسی تأثیرات اصلاحات سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی – اجتماعی امیرکبیر بر ماهیت دولت قاجار بود.

در عهد ناصری، امیرکبیر و سپهسالار، دارای برنامه های اصلاحی در سازمان قضایی هستند. در زمان این دو، مهم ترین چالش های قضایی، محاکم عرف و شرع، میزان و نحوه دخالت روحانیون در قضاوت و تغییر نگرش در حوزه قضا است.

بیستم مهرماه، سالروز شهادت رادمردی است که رایت آزادگی و بیرق استقلال را در طلیعه عصر ناصری در این کشور افراشت و هرچند خوش درخشید، دولت مستعجل بود.

درمیان صدراعظم های دوران حکومت قاجاریان، درباره سه تن گفته اند که اگر شرایط و اوضاع و احوال زمانه مناسب بود و هر یک از آنها توفیق می یافت که به کار خود ادامه دهد، تاریخ ایران مسیر دیگری می یافت و به راه دیگری می رفت که خیر و سعادت ملت ایران در آن بود و بهر حال ایران، این که اکنون هست نمی بود و چیز دیگری بود و این سه تن به ترتیب عبارتند از : میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی، میرزا تقی خان امیرکبیر و امین الدوله.

اسناد و مدارک اصیل‏ترین ماخذ تاریخ هر دوره‏اند،متون‏و پژوهش‏های تاریخی در صورتی مقبول و مورد تایید محققان و مورخان دقیق قرار می‏گیرند که بر مبنای اسناد معتبر تدارک شده و به تفسیر اسناد مذکور پرداخته باشند.طبعا برای بررسی و مطالعه‏ی‏ یک شخصیت تاریخی‏یا تاریخ دوره‏های معیّن از جوامع بشری، نخست بایداسناد آن دوره را تحت مطالعه قرار داد.برای این کار ابتدا ضروری‏ست که اسناد دوره ی مذکور شناسایی،گردآوری و به‏ چاپ رسانده شود،سپس اطلاعات مندرج در،ن‏ها را با داده‏های‏ سایر منابع سنجید،کار محقق دقیق اساسا آن است پژوهش خود را با سنجش اسناد ومنابع مکتوب دیگر به دست آورد.