دیدِ جست‌وجوگر / فریبا افتخار

1403/12/27 ۱۱:۳۵

دیدِ جست‌وجوگر / فریبا افتخار

«محمدحسن سمسار» عمر خود را وقف پژوهش در هنر و فرهنگ ایران کرده است و به‌‎راستی او را باید یکی از افرادی است که هنر ایران را بازشناساند. دل‌سپردگی وی به ایران، به‌‎ویژه هنر والای آن، او را به‌سوی شناساندن آن‌چه فراموش شده یا مورد بی‌مِهری قرار گرفته است کشاند.

در شادباشِ 90 سالگیِ «محمدحسن سمسار»

«محمدحسن سمسار» عمر خود را وقف پژوهش در هنر و فرهنگ ایران کرده است و به‌‎راستی او را باید یکی از افرادی است که هنر ایران را بازشناساند. دل‌سپردگی وی به ایران، به‌‎ویژه هنر والای آن، او را به‌سوی شناساندن آن‌چه فراموش شده یا مورد بی‌مِهری قرار گرفته است کشاند. وی باستان‌شناس، موزه‌دار، نسخه‌شناس، سندشناس، مُهرشناس، پژوهش‌گر نگارگری ، تذهیب، خوش‌نویسی و عکاسی ایران است، افزون‌برآن کتاب و مقالاتی در زمینه‌های دیگر موضوعات فرهنگ و تاریخ ایران دارد.

در دورۀ موزه‌داری، افزون‌بر تأسیس و ترتیب چندین موزه، با خرید و تهیۀ آثار هنری حتی به‌صورت امانت گرفتن ـ‌که نشان‌دهندۀ اعتماد صاحب اثر است‌ـ مجموعه‌هایی را در برابر بینندگان قرار داد. در موزه برای حفاظت آثار به‌هنگام نمایش روش‌های نوینی را در ایران به کار بست و به‌‎این‌ترتیب سبب نگهداری و حفظ آثار در کنار نمایش بی‌نقص آ‌ن‌ها شد.

در دانشگاه با آموزش دانشجویان و دادن دیدی پرسش‌‎گرانه و جست‌وجوگر دریچه‌ای رو‌به‌سوی پژوهش در نسل‌های جوان‌تر باز کرد. چنان‌که بسیاری از پژوهش‌گران و باستان‌شناسان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از آموزش‌های وی بهره برده‌اند. وی از استادانِ همراه بود؛ سخت‌گیر در کار، مهربان با دانشجو. محبت او در ارتقای کیفی عملکرد دانشجویان نقش فراوان داشت.

شاید یکی از کارهای تأثیرگذار محمدحسن سمسار، نوشتن مقالاتی ـ‌البته به نظر خودش‌ـ برای علاقه‌مندان غیرمتخصص برای شناساندن هنر و فرهنگ ایران به همۀ مردم و آموزش غیرمستقیم بود. البته این مقالات مورد استفادۀ متخصصان نیز قرار می‌گیرد.

وی کتاب‌ها و مقالاتی در موضوعات گوناگون برای متخصصان دارد، اما مقالات بسیاری دربارۀ نسخه‌های خطی به‌ویژه هنر کتاب‌آرایی نوشته است. آن‌چه در این نوشته‌ها به‌ نظر خوانندگان می‌رسد، با دقت فراوان از میان متون گوناگون ادبی، تاریخی، جغرافی و هنری و هم‌‎چنین آگاهی ایشان از آثار موزه‌ای و نیز هم‌نشینی با هنرمندان و استادکاران نسل پیش از خود گرد آمده و هریک را به مرجع معتبری تبدیل کرده است.

وی با دید جست‌وجوگرش در آثار هنری، و متون گوناگون نکاتی را در پیش چشم قرار داده که به فراموشی سپرده شده بودند و این کار را با چنان عشقی انجام داده که بیننده و خواننده را به تمجید و تحسین هنر والای این سرزمین واداشته است. 

معاون بخش هنر و معماری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

منبع: مجلۀ تجربه، شمارۀ 36، آذر 1403

نظر دهید
نظرات کاربران

کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.

گزارش

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: