دیدار سفیر تاجیکستان در ایران با رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی

1401/12/11 ۱۱:۵۲

«نظام‌الدین زاهدی»، سفیر جمهوری تاجیکستان در جمهوری اسلامی ایران بنا به درخواست سفارت آن کشور با «کاظم موسوی بجنوردی»، رئیس و تعدادی از مدیران ارشد مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ملاقات و گفت‌وگو کرد.

دبا: «نظام‌الدین زاهدی»، سفیر جمهوری تاجیکستان در جمهوری اسلامی ایران بنا به درخواست سفارت آن کشور با «کاظم موسوی بجنوردی»، رئیس و تعدادی از مدیران ارشد مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی ملاقات و گفت‌وگو کرد. در این دیدار که صبح سه‌شنبه، نهم اسفند صورت گرفت، سفیر جمهوری تاجیکستان با تأکید بر اراده و عزم نهادهای علمی و پژوهشی کشورش در زمینۀ گسترش روابط با نهادهای ذی‌ربط جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه در بخش پژوهش و فرهنگ، به بیان دیدگاه‌های خود در این زمینه پرداخت.

او هم‌چنین با توجه به تمایل مؤسسۀ دائرةالمعارف ملّی تاجیکستان به توسعۀ همکاری‌های علمی و پژوهشی با مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و شبکۀ محقّقان و پژوهش‌گران این مرکز علمی پیشنهاد کرد که برای نهادینه کردن مسیر همکاری‌های دوجانبه  تفاهم‌نامه‌ای همراه با برنامه‌های اجرایی در حوزه‌های متنوع برای یک بازۀ زمانی تعیین شده میان طرفین منعقد شود.

سفیر تاجیکستان در ایران در ادامه  تأکید کرد: مطالعه در رابطه با تاریخ منطقه ماوراءالنهر و خراسان بزرگ و پژوهش دربارۀ تحولات اجتماعی و اقتصادی جوامع و دولت‌های این جغرافیا در چهارصد سال اخیر می‌تواند در محور همکاری‌های علمی مشترک قرار بگیرد. در حقیقت استمرار صلح و بقای دوستی میان مردمان منطقه  ایجاب می‌کند پژوهش‌گران با تولید محتوا و ادبیات تحقیقی عالمانه در استمرار مطالعات گذشته بکوشند و تصویری واضح و روشن از پیشینۀ مناسبات میان اقوام و طوایف، نیز دولت‌ها و ملّت‌ها ترسیم کنند. 

در پاسخ به سخنان نظام‌الدّین زاهدی، رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی به‌همراه جمعی از اعضای شورای عالی علمی و مدیران این نهاد علمی و پژوهشی هم‌چون احمد مسجدجامعی، علی بهرامیان، علی میرانصاری، محمّد جعفری قنواتی، کیانوش کیانی هفت‌لنگ و سیّدعلی موجانی حضور داشتند، به تشریح دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات خود درخصوص پیشنهادات میهمان خود مبادرت ورزیدند.

موسوی بجنوردی ضمن ابراز خوش‌آمد برای حضور سفیر جمهوری تاجیکستان گفت: امروز شرایطی است که دیگر ما نمی‌توانیم شما را ایرانی برنشماریم و شما نیز نخواهید توانست که ما را تاجیک نخوانید. نوعی یگانگی به‌دلیل ارتباط نژادی عمیق، درک زبانی یکسان، باور و اندیشه‌های همسان افزون بر قرن‌های متمادی میان ما برقرار است. دوری مسیر و گسست جغرافیای سیاسی و نقش ایدئولوژی‌های متنوع هم نتوانست زمینۀ جدایی و باورمندی ما به یک‌دیگر را رقم زند. با کوشش صاحبان علم و دانش از سلسلۀ نیاکان ما تمام نسل‌های گذشته و کنونی درون سیمان ادبیات و فرهنگ و علم و هنر ممزوج شده‌اند که گسست و انفکاک آن امکان‌پذیر نیست. بدیهی است گشایش و آغاز این مسیر نیازمند همکاری در تولید ادبیات و محتوای مشترک دارد. ازاین‌رو مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی با نهایت گشاده‌رویی کوشش خواهد کرد با مؤسسات و مراکز علمی و پژوهشی شما همکاری کند.

این مدیر فرهنگی در ادامه اضافه کرد: برای ما و شما خاطرات در بستر تاریخ چنان اثرگذار و مهم است که تنها با جست‌وجو و کاویدن آن می‌توان زمینۀ ارتباط و تبادل ما با سایر اقوام و مذاهب و زبان‌ها در ماوراءالنهر و خراسان بزرگ را فراهم آورد. امروز خرسندی ما چنین است که درون این منطقه مردمان فارسی‌نویس و فارسی‌گو در قلمرو سایر کشورها حضور مؤثّر و نقش مکمل دارند و می‌تواند پل‌های تبادلات فرهنگی میان فارسی‌زبانان با سایر اقوام و زبان‌ها باشند. ما خرسندیم که مدخل رودکی در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی - که در جلد بیست‌وپنج منتشر خواهد شد - با مشارکت و کمک یکی از استادان و محقّقان مبرّز کشور شما نگاشته شد. امیدوار هستیم پژوهش‌ها و تحقیقات مشترک بتواند زمینۀ همکاری درون‌منطقه‌ای را با سایر اقوام که در قلمرو خراسان بزرگ حضور دارند، برقرار کند.

رئیس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی افزود: فارسی، دری، یا تاجیکی زبان پایه‌ای است که زبان‌ها و گویش‌های رایج در منطقه بدان وامدار هستند. ارتباط ما با سایر مردمان از اقوام دیگر منطقه به مدد همین ریشه‌ها است. مطالعات مردم‌شناسی و زبان‌شناسی امروز یکی از نخستین ابتکارات در دامنۀ افزایش سطح تماس و تعمیم اشتراکات میان ما و همسایگان باید باشد. ما درخصوص تنظیم توافق‌نامه با شما آن‌گونه که با سایر کشورهای آسیای مرکزی نیز اقدام مشابه را انجام داده‌ایم دریغ و فروگذاری نخواهیم داشت.

موسوی بجنوردی ادامه داد: ما آماده هستیم چند برنامۀ مشترک در حوزۀ میراث مردمان ماوراءالنهر و خراسان بزرگ را با شما به انجام برسانیم؛ ارتباط میان استادان، تنظیم دانشنامۀ ماوراءالنهر، معرفی و تبادل منابع، اشتراک در مقاله‌نویسی، برگزاری کارگاه آموزشی درخصوص مدخل‌گزینی، ایجاد ارتباط از طریق انجمن و اتّحادیۀ نویسندگان تاجیک، تنظیم برنامه‌ها و فعالیت‌های هنری در دامنۀ مباحث موسیقایی و خوشنویسی، راه‌اندازی شب‌های فرهنگی، تبادل کتاب و پژوهش‌گر، تمرکز بر تاریخ و ادبیات یک‌صد سال اخیر تاجیکستان و ایران، تحقیق دربارۀ تاریخ ادب و فرهنگ فارسی‌زبان چهارصد سال اخیر منطقه به‌گونه‌ای که بتواند تصویری روشن از تبادلات میان اقوام این مناطق ترسیم کند، رئوس پیش‌نویس ما خواهد بود که متعاقبا به شما پیشنهاد خواهیم داد. ما آمادگی آن را خواهیم داشت در تبادل دوجانبه زمینه‌های تازه  از همکاری را جست‌وجو کنیم.

در پایان این دیدار، سفیر جمهوری تاجیکستان یک دورۀ شش جلدی از دانشنامۀ فرهنگ مردم تاجیکستان را که اخیراً برای معرفی این سرزمین با کوشش و تلاش پژوهش‌گران و محقّقان آن کشور انتشار یافته، به کتابخانۀ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اهدا کرد.

سایر تصاویر