روشی جدید در فهرست نویسی دستنویس های پهلوی و اوستایی / مینا کامبین

1395/10/18 ۱۱:۲۸

دستنویس متن های پیش از اسلام از این جهت ارزشمندند که حاوی اطلاعاتی غنی مربوط به دوران پیش از زمان نگارششان هستند.

دستنویس متن های پیش از اسلام از این جهت ارزشمندند که حاوی اطلاعاتی غنی مربوط به دوران پیش از زمان نگارششان هستند.

میراث مکتوب ایرانیان از منظر زمان می تواند به دو دورۀ پیش از اسلام و پس از اسلام تقسیم شود. این تقسیم بندی از آن جهت است که خطوط این دو دوره کاملاً متفاوت است. اگرچه از لحاظ نسخه شناسی بین این دو دوره شباهتهای زیادی هست، اما فرهنگ نگارش، به دلیل تفاوت در خط و زبان، تفاوت قابل ملاحظه ای یافته است.

آنچه از دورۀ پیش از اسلام به صورت مکتوب به ما رسیده حاصل زحمات مردمانی است که در این تاریخ پر فراز و نشیب کمر همت بسته اند و آنچه را که از جنگها و مصائب جان سالم به در برده، بارها رونویسی کرده اند تا به شکل امروزی به دست ما رسیده است.

هر چند از برخی از کتابهای دورۀ ساسانی تنها نامی در نوشته های دورۀ اسلامی به جای مانده است و برخی نیز به زبانهای فارسی و یا عربی ترجمه شده و اصل پهلوی آنها از میان رفته، با این حال دستنویسهای پهلوی و اوستایی به جا مانده از تنوع خاصی برخوردارند و تنها نقطۀ اتصال ما با دوران تاریک ابتدایی قبایلی است که سند ملموسی از آنان به جای نمانده است.

این نوشتاردر شمارۀ 69 – 68 دوماهنامۀ گزارش میراث (دوماهنامۀ تخصصی اطلاع رسانی در حوزۀ نقد و تصحیح متون، نسخه شناسی و ایران شناسی، دورۀ دوم، سال نهم، شمارۀ اول و دوم، فروردین – تیر  1394) منتشر شده است.

دریافت مقاله

منبع: میراث مکتوب