1395/10/8 ۰۸:۲۶
منصور علیمرادی با کتاب «اشعار و ترانه‌های شفاهی مردمان حوزه هلیل‌رود» موفق به دریافت رتبه اول جایزه باستانی پاریزی در بخش فرهنگ شفاهی و ادب شفاهی شد که چند روز پیش از سوی دانشگاه آزد اسلامی در شهر کرمان برگزار شد. علیمرادی جدای از آثار پژوهشی منتشرشده در حوزه فرهنگ عامه، تاکنون چند کتاب شعر و داستان منتشر کرده است که از آن جمله باید به رمان تحسین‌شده «تاریک ماه» و مجموعه داستان‌های «نام دیگرش باد است، سینیور» و «زیبای هلیل» اشاره کرد.
نمونه دهر بود استاد
حسن محمودی : منصور علیمرادی با کتاب «اشعار و ترانه‌های شفاهی مردمان حوزه هلیل‌رود» موفق به دریافت رتبه اول جایزه باستانی پاریزی در بخش فرهنگ شفاهی و ادب شفاهی شد که چند روز پیش از سوی دانشگاه آزد اسلامی در شهر کرمان برگزار شد. علیمرادی جدای از آثار پژوهشی منتشرشده در حوزه فرهنگ عامه، تاکنون چند کتاب شعر و داستان منتشر کرده است که از آن جمله باید به رمان تحسین‌شده «تاریک ماه» و مجموعه داستان‌های «نام دیگرش باد است، سینیور» و «زیبای هلیل» اشاره کرد.
کتاب «اشعار و ترانه‌های شفاهی مردمان حوزه هلیل‌رود» شما در بخش فرهنگ و ادب عامه جایزه باستانی پاریزی، رتبه نخست را دریافت کرد. اول از همه درباره این جایزه بگویید. امسال اولین دوره این جایزه ملی بود که به همت دانشگاه آزاد اسلامی کرمان که زادگاه دکتر باستانی پاریزی است، برگزار شد و البته که چه کار شایسته و پسندیده‌ای. می‌دانید که مرحوم استاد باستانی پاریزی را بر گردن تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم حق و دین بسیار است، نمونه دهر بود استاد، و اینکه جایزه‌ای به اسم ایشان به اهل تالیف و تحقیق در حوزه‌های فرهنگ و تاریخ و... اعطا شود، مایه افتخار و دلگرمی است. این جایزه به برگزیدگان در سه بخش تاریخ، مردم‌شناسی و فرهنگ و ادب شفاهی تعلق گرفت. اگر اشتباه نکنم بیش از 170 کتاب از سراسر ایران به دبیرخانه جایزه رسیده بود، این‌طور که در بیانیه خواندند. قرار بود که جایزه در هر بخش، برگزیده اصلی و برگزیده ویژه داشته باشد که گویا در این دوره برگزیده اصلی را در هر سه بخش نداشتند. در بخش فرهنگ و ادب شفاهی آن‌طور که مجری اعلام کرد ما دو یا سه برگزیده داشتیم که «اشعار و ترانه‌های شفاهی» به‌عنوان اثر اول انتخاب شد.
درباره کتاب «اشعار و ترانه‌های شفاهی مردمان حوزه هلیل‌رود» توضیح بدهید. اشعار و ترانه‌های شفاهی در اصل مجموعه‌ای دوجلدی است، جلد اول شامل بخش‌هایی مثل دوبیتی‌ها، تک‌بیت‌ها، اشعار دوران خدمت سربازی، شاعران دوبیتی سرای بی‌سواد، لالایی‌ها، دوبیتی‌های لالایی، رباعی‌های لالایی و لیکو‌هاست و دفتر دوم اشعار و ترانه‌های شادمانی، ترانه‌های ناز و نوازش، اشعار کودک، اشعار سوگ... را شامل می‌شود که البته هنوز منتشر نشده است.
شما سال‌هاست در حوزه فرهنگ و ادب عامه فعال هستید و آثاری در این باره منتشر کرده‌اید. از کارهای منتشر شده بگویید و کارهایی که در دست چاپ دارید؟ از این مجموعه 17 جلدی تا به حال جلد اول افسانه‌های مردمان حوزه هلیل‌رود، فرهنگ بزرگ ضرب‌المثل‌ها جلد اول، لیکوهای رودبار جنوب (دو دفتر)، مجموعه شعر شاعران محلی‌سرا که گردآوری اشعار شاعران هفت شهرستان جنوبی به زبان‌ها، گویش‌ها و لهجه‌های آن سامان است و دفتر اول اشعار و ترانه‌های شفاهی چاپ و منتشر شده است. از این مجموعه 6 مجلد فقط فرهنگ لغات را در برمی‌گیرد و باقی آثار شامل آداب و رسوم و باورها، نوحه‌ها و نسخه‌های تعزیه و... است که هنوز مابقی این مجموعه در دست تالیف و تدوین است.
در آثارتان با موضوع فرهنگ و ادب عامه از چه شیوه تحقیقی و پژوهشی بهره می‌برید؟ در تحقیقات میدانی سعی شده روایت‌ها حتی‌الامکان و به صحیح‌ترین شکل ضبط و پیاده شودند، در جاهایی هم که احتیاج به کار کتابخانه‌ای و استفاده از منابع لازم بوده در حد وسع تلاش کرده‌ام که آثار کاملا علمی و دقیق تدوین و تالیف شوند. باید دید نظر اصحاب دانش در این حوزه چیست.
شما در زمره نسل جدید پژوهشگران فرهنگ و ادب عامه هستید. کارهای شما با آثار کسانی مانند باستانی پاریزی در چه جاهایی اشتراک دارند و کجاها متفاوت می‌شوند؟ وجه افتراق در کجاست؟ باستانی پاریزی مورخی چیره‌دست بود، مردی که در زمانه خود به تنها کسی که شباهت داشت تنها خود او بود، عالم به همه عوالم فرهنگ و ادب شفاهی، بخشی از فرهنگ شفاهی آن سامان به توسط آثار باستانی از گزند فراموشی در امان ماند، بحث روایت‌ها و تاریخ شفاهی به کنار. مرحوم استاد تاریخ و فرهنگ شفاهی مردمان نواحی دورافتاده را به کتاب‌های خشک و رسمی تاریخ برد، تاریخ را به خانه‌های مردم معمولی آورد. کار من‌کمترین فقط گردآوری و ضبط فرهنگ و ادب شفاهی است.
جدای از وجهه پژوهشگری در فرهنگ و ادب عامه، داستان‌نویس هم هستید. ذهن و برنامه‌تان را چگونه برای پرداختن به این دو شاخه مهم تنظیم می‌کنید؟ قبل از نوشتن داستان و فعالیت در حوزه پژوهش شاعر بودم، بخش مهمی از سال‌های جوانی من هزینه شعر نوشتن شد که البته کمابیش هنوز هم همین‌طور است و البته این روزها کمتر. منتها برداشتن چند هندوانه درشت با یک دست کاری است صعب و البته گاهی غیرمنطقی، گفت: عقل گوید مرو که نتوانی عشق گوید که هر چه باداباد.
در بین نامداران داستان و شعر فارسی، چهره‌های نوآوری همچون صادق هدایت و احمد شاملو هم توجه زیادی به فرهنگ عامه دارند و بخشی مهم از شهرت‌شان را در همین دارند. حرکت شما نیز یادآور این مهم است. نظر خودتان چیست؟ لطف دارید. به هر حال آبشخور ادبیات رسمی و اصیل یک ملت، فرهنگ، تاریخ و ادب شفاهی آن ملت است، چطور می‌توان فرهنگ و ادب شفاهی سرزمینی را نشناخت و شاعر و هنرمند خوبی از کار درآمد.
کدام بخش از داستان‌نویسی شما را باید وامدار توجه‌تان به فرهنگ عامه دانست؟ به نظرم داستان‌های من همه به غایت وامدار ادب و فرهنگ شفاهی در همه انواع‌شان هستند، به نظرم شیوه روایت در افسانه‌ها و حکایت‌های اهل بیابان قدری بیشتر بر ساختار روایت در داستان‌های من تاثیر گذاشته است.
بیشتر در ساختار نمود پیدا می‌کند یا در محتوا؟ همه در ساختار و هم در محتوا.
داستان‌نویس بودن شما بر جنبه پژوهشگری‌تان چه تاثیری داشته است؟ بله، بسیار. داستان‌نویس بودن باعث شد تا با نگاهی مدرن به سراغ ادب شفاهی بروم، از طرفی در شیوه درست ضبط و پیاده کردن قصه‌ها، افسانه‌ها و روایت‌های شفاهی را وامدار نوع نگاه داستان‌نویس بودن هستم.
منبع: فرهیختگان
کاربر گرامی برای ثبت نظر لطفا ثبت نام کنید.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید