مقاله

در نگاه به پشت سر و آنچه شصت سال پیش در ایران روی داد می‌توان تأمل کرد: چه مقدار از آنچه هدف نهضت ملی‌کردن صنعت نفت بود به دست آمد؟ درست‌تر بگوییم: هدفها. ماجرا چندین لایه و شاخه داشت، هر یک با زمینه و پیشینهٔ خود و رو به سوی مقصودی معین. هدف اعلام‌شدهٔ به‌دست‌گرفتن صنعت نفت از سوی دولت ایران تنها یکی از اهداف بود.

شعر ای ایران که توسط حسین گلاب گلاب سروده شده بود، نخستین‌بار با همخوانی گروه کر در سومین برنامه از برنامه‌های انجمن موسیقی ملی در دبستان نظامی (خیابان سپه) اجرا شد. خالقی در این‌باره چنین می‌ نویسد:

محمد زهرایی از نوادر عرصه نشر بود / حسن کامشاد آشنایی من با محمد زهرایی تقریبا به سه دهه پیش بازمی‌گردد. اولین‌بار توسط دوست مشترکمان «آقافخر رمضانی» با هم آَشنا شدیم. آن روزها مشغول ترجمه کتاب «قبله عالم» دکتر «عباس امانت» بودم،

جنبش ملی کردن صنعت نفت برای نخستین‌بار وحدت و اتحادی شگفت‌انگیز میان دولت و ملت ایران فراهم کرد؛ دولتی در مبارزه‌ای بزرگ برای اعاده حیثیت ملی در مقابله با شرکتی که، با سودجویی از ناتوانی و عقب‌ماندگی از تنها منبع کشور به سود خود بهره‌برداری می‌کرد، سهمی اندک به صاحبان آن می‌پرداخت و بد‌تر از آن، با تصورات تبعیض‌آمیز و عادات سلطه‌جویانه و نژادپرستانه به ارث برده از رفتارهای استعماری در کشورهای دیگر، نسبت به ایرانیان نیز رفتارهای مشابهی داشت که برای ایرانیان تحمل‌ناپذیر بود.

نخستین ویرایش این نوشتار، دو مقدمه بلند دیگر داشت: «مقدمه نخست» در باب اینکه چرا این نوشته آخرین نوشته انتقادی من در سال جاری خواهد بود و من که هم ذاتا منتقد زاده شده‌ام و هم رسالت روشنفکری خود را در این کار می‌بینم، چرا تا پایان سال نه دولت دکتر روحانی را نقد خواهم کرد نه در باب زنهار مخالفانش چیزی خواهم نوشت؛ و «مقدمه دوم» این بود که این قلم از سال 81 تاکنون دست به شش پیش‌بینی مهم در حوزه اقتصاد سیاسی ایران زده که همه‌اش محقق شده است و همان نگرانی‌هایی که باعث شده بود تا دست به بیان یا انتشار آن شش پیش‌بینی بزند، اکنون هم مرا به نوشتن این یادداشت واداشته است. ا

در عرصه ما ناگزیریم که چیزها را لذت‌بخش‌تر از آنی که هستند، بیابیم. یا به‌ویژه آنکه دیرزمانی هست جدی‌تر از آنچه هستند یافته‌ایم‌شان. چنین سخن می‌گویند سربازان پردل معرفت...

یادآوری رخداد 28مرداد برای ایرانیان به‌منزله ورق‌زدن صفحه سیاهی از تاریخ آنان است که هیچ‌گاه فراموش نمی‌شود. در عصری که همه جهان سرمایه و تکنیک، تمام‌قد علیه فعلیت دموکراسی‌خواهی و ملی‌گرایی آنان صف بسته بودند، کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ به نقطه‌عطفی در تاریخ معاصر ایران بدل شد. با گذشت 60سال از آن حادثه و به‌رغم انتشار اسناد و مقالاتی که پیرامون آن صورت گرفته بحث درباره این رخداد تاریخی همچنان ادامه دارد و پیامدهای آن کودتا را هرکس به‌گونه‌ای تفسیر و بیان می‌کند. این یادداشت در نظر دارد با درآمدی بسیار مجمل بر هر یک از عوامل شکل‌گیری و به‌بار نشستن کودتای 28مرداد، نقش و جایگاه نیروهای خارجی، عوامل داخلی، فهم عرفی و طبقات میانجی اجتماعی را در این رخداد تاریخی بررسی کند. نوشتار مزبور به هیچ عنوان در پی واکاوی و بازخوانی مستندات تاریخی این رویداد نیست.

شرايط و فرآيندي كه موجب و منجر به تشكيل شوراي انقلاب شد از ويژگي‌هاي انقلاب اسلامي ايران است. انقلاب اسلامي ايران، يك انقلاب كلاسيك مردمي و برخاسته از درون جامعه ايراني خود ما و در جهت تحقق آرمان‌ها و اهداف ملتي بود كه حدود 100 سال عليه استبداد مطلقه پادشاهي و استيلاي بيگانه و براي دستيابي به آزادي و حاكميت ملت و استقلال مبارزه مي‌كرده است.

اکنون هدف اصلی­ ام از نگاشتن این مقاله توضیح این دو مدعا است که قرآن «روایت» و «استعاره» است. این دو مدعا را زیر عنوان هایی که در آغاز مقاله آورده­ ام پی می­ گیرم.نخست توضیح می­ دهم، متن چیست. سپس به معنای «فهم روایت گونه» Narrative Verstehen (روایت) می­ پردازم. آنگاه نشان می­ دهم، قرآن متن است و فهم نامه ای است با آهنگ اعتراف و گواهی.

مجلس شورای اسلامی به سه تن از وزرای پیشنهادی دکتر روحانی رای اعتماد نداد و با این اقدام، اولین گام را برای عدم همراهی با دولت «تدبیر و امید» برداشت، پدیده ای که باید در سالهای باقی-مانده از عمر این مجلس، بسیار شاهد آن باشیم. در این باره نکاتی چند را قابل تامل دیدم که متذکر می شوم: