آرمونیقی

آرْمونیقی، سازی از گروه آلاتِ موسیقی بادی مطلق (ذوات‎النّفخ مطلق، نک‍ مراغی، 124، 125) که به آن «سازِ دهنی» نیز می‎گویند. ساختمان این ساز تشکیل می‎شود از تعدادی استوانه با زبانۀ آزاد که در جعبه‎ای کنار یکدیگر جای گرفته است. نوازنده، با دمیدن از رأس نایها، استخراج لحن می‎کند. نوع تکامل‌یافتۀ آن را غربیها «آرمونیکا» می‎نامند. ﻫ .ج. فارمر آن را پان‎پایپس یا نای‎پان خوانده (ص 210). دیگران فلوتِ پان خوانده‎اند ( لاروس موسیقی). چنان‌که پیداست، این هر دو نام از آنِ سازِ واحدی موسوم به «موسیقار» (ساز دهنی، یا آرمونیقی) است. برای نواختن این ساز «نوازنده باید ساز را روی لبها به حرکت آورد، تا دَمْ وارد استوانه‎ها بشود و زبانه‎ها را به لرزه درآورد» (لاروس موسیقی).

مآخذ

لاروس موسیقی؛ مراغی، عبدالقادر، مقاصدالالحان، به کوشش تقی بینش، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1356ش؛ نیز: 

Farmer, Henry George, A History of Arabian Music, to the XIII th c., London, 1973. 

حسینعلی ملاح