آبی اللحم

آبِی اللحْم، عبدالله بن عبدالملك بن عبدالله الغِفاری (د 8 ق /  629م)، از صحابۀ پیامبر اكرم(ص). از زندگی او آگاهی بسیاری در دست نیست و حتى در نام او نیز اختلاف نظر وجود دارد (ابن حِبان، 3 /  299، حاشیۀ 4). ابن قتیبه (د 276ق /  889 م) در وجه تسمیۀ او به آبی اللحم گفته است: چون وی از خوردن گوشت حیوان مذبوح بر انصاب (سنگهایی در اطراف كعبه كه حیوانات را بر روی آنها برای بتان قربانی می‌كردند)، خودداری می‌كرد، بدین نام شهرت یافت (ص 323). ابن حبان (د 354ق / 965م) نیز همین‌وجه را گفته است (3 / 300) و حاكم نیشابوری هم به نقل از ابوعبیده وجه شهرت او را نخوردن گوشت دانسته است (3 / 622).
آبی اللحم در جنگ حنین شركت جست (همانجا) و به گفتۀ ابن حزم (د 456ق / 1064م) در همان جنگ به شهادت رسید (ص 186)، اما ابن اثیر شهادت او را در جنگ خیبر ذكر كرده ( اسدالغابه، 1 / 35) كه درست به نظر نمی‌رسد. عُمَیر مولى آبی‌اللحم صحابی از او روایت كرده (حاكم نیشابوری، 1 / 327)، تِرمذی و نَسائی نیز از او نقل حدیث كرده‌اند (ابن حجر، 1 / 13). مامقانی شهادت او را در جنگ صِفین نوشته و آن را دلیل بر حسن حالش دانسته است (2 / 196).

مآخذ

ابن‌اثیر، عزالدین، اسدالغابة، قاهره، 1286ق، ج 1؛ ابن حبان، محمد، الثقات، حیدرآباد دكن، مجلس دائرة‌المعارف العثمانیه، 1372ق، ج 3؛ ابن حجر، احمدبن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، قاهره، 1328ق، ج 1؛ ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة ‌انساب العرب، بیروت، دارالكتب العلمیة، 1403ق؛ ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، به كوشش ثروت عكاشه، قاهره، دارالمعارف، 1960م؛ حاكم نیشابوری، محمد، المستدرك علی الصحیحین فی الحدیث، بیروت، دارالفكر، 1398ق؛ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، نجف، المكتبة المرتضویه، 1350ق.

كاظم موسوی بجنوردی