اساکی

اِساکی [esākī]، لئو (نام اصلی: اِساکی رِئُنا) (ز 1925م/ 1303ش)، دانشمند ژاپنی در فیزیک جامدات و پژوهشگر اَبَررساناها که در 1973م به همراه ایوار یِوِر و برایِن جوزِفسِن جایزۀ نوبل در فیزیک را دریافت کرد. 

اساکی در 1947م تحصیلات خود را در رشتۀ فیزیک دانشگاه توکیو به پایان رساند و به استخدام شرکت کُبه کُگْیو درآمد. او در 1956م فیزیک‌دان ارشد شرکت سونی شد و در آنجا سرپرستی آزمایشهایی را برعهده گرفت که سرانجام او را به دریافت جایزۀ نوبل رسانید. اساکی در 1959م درجۀ دکتری خود را از دانشگاه توکیو دریافت کرد. 
کار اساکی در شرکت سونی در حوزۀ مکانیک کوانتوم و متمرکز بر پدیدۀ تونل‌زنی بود؛ در این پدیده، ماهیت موجی ماده الکترونها را قادرمی‌سازد از موانعی که قوانین‌مکانیک کلاسیک غیرقابل نفوذ می‌داند، بگذرند. وی با افزایش میزان ناخالصی نیمه رساناها، راههایی برای تغییر رفتار آنها ابداع کرد. این کار به اختراع دیودِ دوگانه انجامید که به دیودِ اساکی شهرت‌یافت؛ و نیز امکانات جدیدی برای توسعۀ فیزیک جامدات به وجود آورد که شرکای او در اخذ جایزۀ 1973م نیز هریک جداگانه آن را کشف کردند. در 1960م شرکت آی. بی. اِم او را برای تحقیقات بیشتر به ایالات متحده دعوت کرد. او در آزمایشگاههای تحقیقاتی آی. بی. اِم در یورک تاون ایالت نیویورک مشغول به کار شد، اما تابعیت ژاپنی خود را حفظ کرد.     (128)