آزاد اسلامی، دانشگاه

آزادِ اِسْلامی، دانِشْگاه [dānešgāh-e āzād-e eslāmī]، دانشگاهی غیر دولتی که در بیشتر شهرهای ایران شعبه دارد. اساسنامۀ آن در 1361ش به عنوان مؤسسه‌ای رسمی، غیرانتفاعی و غیردولتی ثبت، و در 1369ش در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است (نامه...، 2). این دانشگاه طی دو دهه از دیدگاه کمی بسیار گسترش یافته، و تا سال تحصیلی 1382-1383ش بیش از 55٪ کل دانشجویان کشور را در برگرفته است، بیش از 220 مرکز و واحد دانشگاهی در سراسر کشور ایجاد کرده، و شمار دانش آموختگان آن از مرز 000‘400‘1 تن گذشته است. شمار دانشجویان در حال تحصیل این دانشگاه از یک میلیون دانشجو و شمار اعضای هیئت علمی در حال تدریس آن از حدود 25 هزار تن افزون شده است (همان، 3). واحد تهران مرکزی (تأسیس: 1361ش) نخستین واحد این دانشگاه است. دانشکده‌ها و رشته‌های مختلف تحصیلی در سطوح کارشناسی ارشد و دکتری به تدریج تأسیس شد و هم اینک دانشگاه آزاد در این سطوح و در رشته‌های تحصیلی بسیاری دانشجو می‌پذیرد (سالنامه...، 574). 
دورۀ عالی تحقیقات (دکتری) در 1363ش در دانشگاه آزاد تشکیل شد و هم‌اکنون در 5 گروه آموزشی فنی و مهندسی، کشاورزی، علوم پایه و علوم انسانی و در 77 رشتۀ تحصیلی دانشجو می‌پذیرد (مروری....، 17). 
داوطلبان از راه آزمون سراسریِ ویژۀ دانشگاه آزاد اسلامی پذیرفته می‌شوند و به دو صورت تمام وقت و پاره وقت به تحصیل می‌پردازند (دانشگاه...، npn.). این دانشگاه همچنین مدارس وابسته‌ای با نام «سما» دارد که در سال تحصیلی 1382-1383ش، 50 هزار دانش‌آموز در 50 مدرسه و در سراسر کشور، به تحصیل مشغول بودند ( نامه، همانجا). 

مآخذ

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی (نک‍ : مل‍ )؛ سالنامۀ آماری کشور (1380ش)، مرکز آمار ایران، تهران، 1381ش؛ مروری بر پژوهش در دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، 1371ش؛ نامۀ دانشگاه آزاد اسلامی، سازمان مرکزی، روابط عمومی، 12/ 11/ 1382ش، شم‍ 133/ 4؛ نیز:  

IAUCTB, www. iauctb. ac. ir.

محسن احمدی