آریادنه

آریادْنه [āriyādne] در اسطوره‌های یونان کهن، دختری قهـرمان که برای بعضـی از یونانیان جایگـاه الوهیت نیز داشت. او که دختر پاسیفائه و مینوس، شاه کِرت بود، عاشق تِسِئوس، پهلوان آتنی شد که مینُتاورُس، هیولای نیمه‌گاو ـ نیمه انسانِ مینوس را در لابیرِنت یا دهلیز هزارتوی پادشاه کشته، و در آنجا گرفتار آمده بود. آریادنه با یک رشته نخ یا جواهراتی درخشان به تسئوس کمک کرد تا از آن دامگاه بگریزد.
دربارۀ آنچه پس از این واقعه گذشت، افسانه‌های متفاوتی وجود دارد. یکی از روایات می‌گوید که وی به همسری دیونوسوس، خدای شراب درآمد.
از نظر تاریخ ادیان، آریادنه زمانی در دوران تمدن پیشْ یونانیِ مینوسی در کرت، و نیز در قبرس و ناکْسُس و شاید جاهای دیگر، یک الاهۀ گیاهان بود. اهالی ناکسس تنها قومی بودند که عقیده به الوهیت او را محفوظ داشتند. اینان به افتخار آریادنۀ سالمند، همسر دیونوسوس جشن می‌گرفتند و برای آریادنۀ جوان آیینهای غمناک و قربانی برپا می‌کردند؛ ولی در اصل نباید جز یک آریادنه بوده باشد و این مناسک بازتابی از مرگ و نوزایی گیاهان بود که در آریادنه مجسم می‌شد.    (100)