آرکیپنکو

آرْکیپِنْکو [ārkīpenko] (در اوکراینی: آرخیپِنکو)، اَلِگزاندِر (1887-1964م/ 1266-1342ش)، پیکرتراش و نقاش آمریکایی اوکراینی تبار. وی سبکی نو ابداع کرد که در آن بازنمایی پیکر انسان تابع ترکیب‌بندی صوری خلأها و حجمها ست.

 آرکیپنکو پس از تحصیل در اوکراین به مدرسۀ هنرهای زیبای پاریس رفت (1908م) و در آنجا به نهضت کوبیسم پیوست. او بجز در دورۀ کوتاه تدریس در برلین (1921-1923م) و همکاری با نهضت «باوهاوس جدید» در شیکاگو (1937-1939م)، باقی عمر را در نیویورک به تدریس پرداخت.
اَشکال انتزاعی آرکیپنکو از نشاطی بدوی و حرکاتی موزون برخوردارند. وی در تندیس «زن در حال راه رفتن» (1912م) سوراخهایی در صورت و نیم تنه، و فرورفتگیهایی به جای برآمدگیهای ساقها تعبیه کرد. این گسترش شکل هنری در پیکرتراشی جدید انقلابی به وجود آورد. در «مسابقۀ مشت‌زنی» (1913م) هنرمند کوشیده است نیروی سرکش این ورزش را با تصاویری مکعب و بیضی شکل القا کند و به این ترتیب به آنها حالتی غیرتصویری و مکانیکی بدهد. او در 1912م برای نخستین‌بار در«مِدرانوها»ی خود از تکنیک کُلاژ در پیکرسازی استفاده‌کرد و با کنار گذاشتن مصالح سنتی، پیکره‌های آدمهای سیرکی‌خود را از فلز و چوب و شیشۀالوان‌ساخت. کارهای بعدی او از نظر شکل هنری و مفهوم به این حد انقلابی نبودند.     (101)